به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين برنامه كه با حضور دكتر علي لاريجاني، رييس مجلس شوراي اسلامي، دكتر رسول جعفريان، رييس كتابخانه، موزه و مركز اسناد كتابخانه مجلس، بيش از 100 نفر از استادان و پژوهشگران دانشگاه كوفه و ساير دانشگاه‌هاي عراق، مولفان و محققان ايراني حوزه سياست و تاريخ آغاز شده است، چهره‌هاي فرهنگي و سياسي اين دو كشور آرا و مقالات خود را در راستاي ضرورت و راه‌كارهاي توسعه مبادلات فرهنگي دو كشور ايران و عراق طرح مي‌كنند.

در ابتداي اين برنامه سيدعلي موجاني، دبير همايش، ضمن خوشامدگويي به ميهمانان عراقي اظهار داشت: عراق امروز در آستانه تحولي مهم قرار دارد؛ خروج قواي اشغالگر كه مقارن با انتخاب يكي از شهرهاي تاريخي اين كشور به عنوان پايتخت فرهنگي جهان اسلام شده است. از اين رو، نيازمنديم با شناخت پيشينه‌هاي مشترك، بر تحرك و نشاط علمي اين دو كشور تمركز بيشتري داشته باشيم.

سپس دكتر جعفريان، رييس كتابخانه مجلس كشورمان، با اشاره به صفحاتي از تاريخ، يادآور دوستي‌هاي مشترك ايران و عراق شد و از اين سرزمين‌ها كه تاريخي كهن دارند، به مثابه برادراني ياد كرد كه اغلب با يكديگرند و گاهي نيز در نزاع‌ قرار مي‌گيرند. وي گفت: اقوام ايراني و عراقي در مقايسه با همسايگان خود بيشترين تعاملات و جابه‌جايي‌ها را با يكديگر داشته‌اند. يكي از نشانه‌هاي اين تعاملات فرهنگي و فكري، تاثيرگذاري و تاثيرپذيري مكاتب فلسفي آنها از يكديگر است، چرا كه آنها از ديرباز مهد فلسفه بوده‌اند.

دكتراي تاريخ اسلام با اشاره به مكتب حديثي قم، بغداد، نجف، مكتب حله و ... و تاثيراتي كه انديشمندان و متفكران ايراني و عراقي بر توسعه علوم و راهيابي انديشه به سرزمين‌هاي يكديگر داشته‌اند، عنوان كرد: در اين همايش خواستار ايجاد موسسات و مراكزي هستيم كه زمينه رفت و آمدهاي علمي دو كشور، آشنايي محققان و تعميق كارهاي علمي را بيشتر ايجاد كنند. چنانچه نخبگان دو كشور تعاملات خوبي با يكديگر داشته باشند، طبيعي است كه با توليد آثار بتوانند تاثير فراواني بر مردم دو سرزمين داشته باشند.

همچنين دكتر حسن عيسي علي الحكيم، دكتراي تاريخ اسلام و رييس اسبق دانشگاه كوفه، كه مولف بيش از 50 كتاب است،‌ با اشاره به ضرورت توسعه تعاملات فرهنگي و مكتوب دانشمندان ايران و عراق، توسعه اين روابط از نظر احياي ميراث اهل‌بيت(ع) را با اهميت خواند.

وي در مقاله خود با عنوان «نجف و قم بنيان مشترك و تاريخ هزار ساله» بر اين مساله تاكيد كرد كه ريشه علمي و اجتماعي دو شهر علم، انديشه و نوآوري(نجف اشرف و قم) عمري بيش از هزار سال دارد و منابع اصلي بر آن صحه مي‌گذارند.

در ادامه دكتر علي لاريجاني، رييس مجلس شوراي اسلامي، با اظهار اميدواري از اين كه اين نشست بتواند در شرايط كنوني كه تحولات مهمي كه در منطقه در حال ظهور و بروزند، بسترهاي تعاملات فرهنگي و علمي فراواني را ايجاد كند، عنوان داشت: ايران و عراق كشورهاي مهم و تاثيرگذاري در ساخت تمدن اسلامي بوده‌اند. ايران سابقه فرهنگي و تمدني فراواني دارد، البته اسلام از مسير عراق به ايران راه يافت.

وي با اشاره به ارزشمندي ميراث تمدني بين‌النهرين براي ايرانيان به سابقه تعاملات هر دو كشور اشاره كرد و گفت: داد و ستد فرهنگي ميان ايران و عراق نه تنها به دليل همسايگي بلكه به علت قدمت تاريخي اين دو كشور در حوزه تمدن اسلامي بوده است.

رييس مجلس شوراي اسلامي ترجمه آثار افلاطون و ارسطو به زبان پهلوي در زمان انوشيروان را نشانه‌اي از تمدن كهن ايراني خواند و ادامه داد: اين كتاب‌ها نيز در دانشگاه جندي شاپور تدريس مي‌شدند، دانشگاهي كه پيش از ورود اسلام به ايران ايجاد شده بود و به ترويج علم مي‌پرداخت. همچنان كه مشخص است، قبل از ظهور اسلام نيز ايران گرايش تمدني زيادي در جذب و توسعه علم داشت. «جاهز» در كتاب خود عنوان كرده است كه ايران ساساني بيش از هر چيز به ساختمان توجه داشت و بعد از اسلام نيز علاوه بر ساختمان به كتابت نيز پرداخت.

وي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به اختلافاتي كه دشمنان در تعاملات و روابط ايران و عراق ايجاد كرده‌اند يا در پي به وجود آوردن آن در سايه منافع خود هستند، اظهار داشت: امروز شرايط و زمينه‌هاي مختلفي خلق و فرصت طلايي براي كشورهاي منطقه ايجاد شده است. رشد فكري زماني رخ مي‌دهد كه آزادي انديشه و دموكراسي در كشورها وجود داشته باشد، زيرا دانشمندان نمي‌توانند در شرايط بسته فكر كنند. همچنان كه علامه مطهري نيز گفته است؛ آزادي شرايط تحرك فكري در جامعه است. لذا بايد براي ايجاد و تعميق پيوندهاي فكري و علمي ميان انديشمندان برنامه‌ريزي كرد. 

نشست اصلي همايش «بازكاوي مناسبات فرهنگي ـ تاريخي ايران و عراق» كه از ساعت 30/8 امروز(13 ارديبهشت ماه) آغاز شده است تا ساعت 20 با ارايه مجموعه مقالات انديشمندان عراقي و ايراني ادامه خواهد داشت. ميهمانان خارجي اين همايش براي بازديد از مراكز علمي، فرهنگي و كتابخانه‌هاي معروف ايراني تا 17 ارديبهشت ماه در ايران به سر خواهند برد.