به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، كتاب «سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌هاي پيراموني آن در دويست سال اخير» نخستين اثر از مجموعه بازارهاي ايران است كه در بنياد ايران‌شناسي با طرح، مقدمه، تدوين و بررسي نهايي دكتر حسن حبيبي و مديريت دكتر شهرام يوسفي‌فر تاليف و تدوين شده است. كتاب «سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌هاي پيراموني آن در دويست سال اخير» ماحصل بخشي از فعاليت‌هاي چندين ساله گروه بازار در بنياد ايران‌شناسي است.

با توجه به عمر دويست ساله پايتختي تهران و دگرگوني‌هاي گسترده معاصر و تأثير آنها بر سرگذشت بازار، برخي از مهم‌ترين موضوعات مربوط به بازار بزرگ تهران و بازارچه‌هاي پيراموني آن، بازارهاي تجريش و حضرت عبدالعظيم (ع) از ابتداي دوره قاجار تاكنون، در اين كتاب مورد بررسي قرار گرفته است.

در اين اثر تلاش شده با پژوهشي جامع و بهره‌گيري از روش‌هاي‌كتابخانه‌اي و ميداني، كالبد در بازار از وجوه گوناگون تاريخي، جغرافيايي و اقتصادي مانند موقعيت گروه‌هاي شغلي و كاربري‌هاي اماكن مورد بررسي قرار گيرند. نو بودن عرصه مطالعات در بازار تهران به عنوان الگو براي مطالعات آتي، يكي از ويژگي‌هاي بارز اين كتاب است.

در اين اثر كالبد‌هاي اصلي و فرعي بازار و عناصر اين كالبد به طور مبسوط مورد بحث و بررسي قرار گرفته‌اند. اين كالبد سازمان اقتصادي، اجتماعي و نيروي انساني را در خود جاي داده و به شكل مطلوب در آورده است.

با رويكرد پژوهشي مشخص مي‌شود كه بازار به مثابه ‌يك شهركوچك، بيشترين عناصر و اجزاي شهري را در خود جاي داده است. اين كالبد يك نقطه به نسبت معين پايه‌گذاري شده و تقريبا توسعه‌اي هماهنگ‌يافته است و تازماني كه به كاركردهاي اجتماعي و سياسي و فرهنگي و اقتصادي خود ادامه داده و به ويژه تا زماني كه سازمان اقتصادي‌اش را نيروي انساني منسجمي اداره مي‌كند، همچنان پا برجا خواهد بود.

كتاب «سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌هاي پيراموني آن در دويست سال اخير» در هشت بخش مفصل و هر بخش به چند فصل و بهره تقسيم شده است. در اين اثر علاوه بر بازار بزرگ تهران، بازارچه‌هاي آن، بازار تجريش و بازار شهر ري مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته‌اند.

بخش هشتم كتاب با عنوان پيوست فصول متعددي شامل آمار و فهرست ‌مشاغل، بناهاي وقفي، گاه‌شمار حوادث و وقايع بازار، اسناد بازار و نيز قوانين و مقررات مربوط به بازرگاني در ايران در برگرفته‌ است.

بخش نخست كالبدهاي اصلي و فرعي بازار بزرگ تهران و عناصر آن را دربردارد، بخش دوم سازمان اقتصادي بازار بزرگ تهران و بخش سوم به نظام صنفي بازار بزرگ تهران مي‌پردازد. بخش چهارم تك‌نگاري‌ها رادربردارد و بخش پنجم به نقشه‌هاي پهنه‌بندي مشاغل در بازار بزرگ تهران اشاره مي‌كند. بخش ششم نيز بازار تجريش را تشريح مي‌كند، بخش هفتم به بازار حضرت عبدالعظيم (ع) مي‌پردازد و بخش هشتم نيز پيوست‌ها را به تصوير مي‌كشد. 

كتاب با مقدمه دكترحسن حبيبي و پيشگفتار دكتر حسن شهرستاني و با مباحث بازار و بازارشناسي توسط دكتر شهرام يوسفي‌فر، مدير طرح، آغاز مي‌شود. بررسي مشاغل متعددي كه در بازار تهران بوده و از دست رفته‌اند و يا به جاهاي ديگر منتقل شده‌اند و نيز كاروان‌سراها در طول تاريخ بازار، مباحثي است كه بايد مورد بررسي قرار گيرند و اين امر از برنامه‌هاي آتي بنياد ايران‌شناسي است. همچنين پژوهش ساير بازارهاي ايران و از آن جمله بازار تبريز و يزد و... در دستور كار بنياد ايران‌شناسي قرار دارد.

«سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌هاي پيراموني آن در دويست سال اخير» در قطع سلطاني (A3) در 366 صفحه و بهاي 60 هزار تومان به كوشش بنياد ايران‌شناسي منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.