به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی رمان بیگانه، اثر آلبر کامو، نویسنده و نمایشنامه نویس فرانسوی و برنده جایزه نوبل ادبیات، عصر چهارشنبه 23 آبان، در سرای دایمی اهل قلم برگزار شد.

در این نشست ابتدا احسان عباسلو، دبیر جلسه، تاریخچه مختصری از زندگی آلبر کامو را برای حاضرین قرائت کرد. وی سپس پیشینه‌ای از فعالیت‌های ادبی او ارائه داد که به باور او در شکل گیری رمان بیگانه موثر بوده است.

وی خاطرنشان کرد:‌ رمان «بیگانه» از نظر دیدگاه‌های خاصی که در مورد روابط انسانی ارائه می‌دهد،‌ شایستگی این را دارد که چنین جلسه‌هایی برای نقد و بررسی بیشتر آن برگزار شود.


به باور این منتقد دو مسئله تاریخی در شکل گیری رمان بیگانه موثر بوده است. وی این دو مسئله را به این شکل شرح داد: شکل گیری نسلی به نام نسل گم‌شده در آن دوره تاریخی در میان نویسندگان فرانسه و مرحله تاریخی رکود اقتصادی غرب و تبعات آن در میان جامعه، دو پدیده تاریخی بوده است که فضای آن زمان را برای خلق رمان «بیگانه» آماده کرده بود.

عباسلو ادامه داد :‌ در آن دوره بسیاری از نویسندگان به دنبال راه گریزی از فشار‌های روحی روانی بودند و این مسئله بر روی اگزیستینسیالیست‌ها تاثیر گذاشت و همین رویکرد را در شخصیت اصلی رمان «بیگانه» نیز مشاهده می‌کنیم.



علی عباسی، مدرس دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، سخران بعدی این جلسه بود.

 وی که مدرک دکترای خود را برای تحقیقات ادبی بر آثار آلبر کامو دریافت کرده است، عنوان کرد: هرچند رمان «بیگانه»را رمانی بسیار واقع‌گرایانه می‌دانند، اما این رمان علی رغم واقع‌گرایانه بودن، یکی از قویترین آثار تخیلی تاریخ است.

وی ضمن بیان ‌اینکه در مورد صفحه اول «بیگانه» می‌توان ساعت‌ها صحبت کرد،‌ در مورد دیدگاه کامو به فلسفه پوچی، عنوان کرد: از نظر کامو، پوچی از رابطه پدید می‌آید و نه از دنیا. اگر در رابطه انسان با دنیا، با خودش و با دیگران جدایی حاصل شود، پوچی پدید می‌آید.

به باور این منتقد، کامو از طرح داستانی بسیار برجسته‌ای استفاده کرده است و طرح داستانی ‌او با طرح‌های کلیشه‌ای و یخ زده دیگرا فرق دارد.

عباسی در ادامه تصریح کرد: شخصیت "موسو" در ابتدای داستان، شخصیتی غیر متفکر است. او تنها بیگانه است ولی خودش نخواسته که این‌گونه باشد و علت آن را نیز نمی‌داند. اما در پایان داستان، ردپای نویسنده (آلبر کامو) بر این شخصیت خود را آشکار می‌کند و شخصیت "موسو" به شخصیتی متفکر تبدیل می‌شود که دیگر پاسخ سوالات خود را می‌داند.

دکتر بهمن نامور مطلق، پژوهشگر و منتقد در ادامه این جلسه، سخنرانی کوتاهی را در مورد شیوه‌های نقد یک اثر و آنچه در حاشیه یک متن می‌تواند نگاه خواننده را تغییر دهد، ارائه داد.


وی رمان «بیگانه» را متاثر از دوران پس از جنگ اول جهانی دانست و تصریح کرد : «بیگانه» پالوده زندگی انسان غربی پس از جنگ جهانی اول است. بیگانه از منتقدین این زندگی بود. خودش عبارتی را خلق کرده بود با عنوان "خواب-مترو-کار" که در میان مردم باب شده بود و شرایط آن روزگار را نشان می‌داد.

نامور‌مطلق معتقد است که نباید برای نقد این اثر تنها به یکی از شیوه‌های نقد اکتفا کرد. وی در این زمینه گفت: هرکدام از متد‌های نقد ادبی، تنها قسمتی از این کتاب پایان‌ناپذیر را روشن می‌کند. نقد‌های متفاوت باید در کنار یکدیگر قرار گیرند و همدیگر را کامل کنند تا تصویر واقعی این رمان شکل بگیرد.