كتاب «فن ترجمه از عربي به فارسي»، مؤلف دكتر رضا ناظريان، براي دانشجويان عربزباني تأليف شده است كه فارسي را فرا گرفتهاند و قصد دارند پا به عرصه ترجمه بگذارند.
برخلاف تصور برخي كه ترجمه را مراجعه به فرهنگ لغت و نوشتن معناي واژه و مرتب كردن معاني كلمات ميدانند، ترجمه، فرايند پيچيدهاي است و توفيق مترجم در ارائه ترجمهاي صحيح و شيوا به ميزان تسلط وي به ظرايف دو زبان بهويژه زبان مقصد بستگي دارد.
به گفته زبانشناس مشهور «فردينان دو سوسور»، بهترين معناي يك واژه آن است كه از جمله استنباط شود و بهترين معناي يك عبارت، معنايي است كه با كل معناي متن، ارتباط داشته باشد.
به عبارت ديگر براي ارائه ترجمهاي خوب و مقبول بايد از دو مهارت عمده درك معنا از متن مبدأ و بيان اين معنا در زبان مقصد براساس معيارهاي زباني و فرهنگي اين زبان، برخوردار بود. در مقايسه بين توانايي درك معنا از زبان مبدأ و قدرت بيان در زبان مقصد، بايد براي بيان، اهميت بيشتري قائل شويم، زيرا ترجمه حادثهاي است كه در زبان مقصد اتفاق ميافتد.
مطالعه آثار نويسندگان معاصر فارسي و خواندن مطالب مختلف مطبوعاتي و آشنايي با آثار ادبي نويسندگان كهن، به قدرت بيان مترجمي كه از عربي به فارسي ترجمه ميكند ميافزايد.
كتاب حاضر براي دانشجويان عربزباني تأليف شده است كه فارسي را فرا گرفتهاند و قصد دارند پا به عرصه ترجمه بگذارند. اين كتاب شامل يك مقدمه و شانزده درس آموزشي و دو درس مطالعاتي و يك پيوست است.
روش پيشنهادي براي تدريس اين كتاب چنين است كه استاد، پس از توضيح و تشريح مقدمه، ابتدا متن درس را براي دانشجويان ميخواند و پس از بيان ظرافتهاي زباني عربي و فارسي و تشريح مطالب مطرح شده در كارگاه ترجمه، بخش كوتاهي از متن را در كلاس ترجمه ميكند و از دانشجويان ميخواهد بخش باقيمانده را در خانه ترجمه كنند و به همراه پاسخ خودآزمايي به كلاس بياورند.
سپس استاد براساس ترجمه خود ـ كه آن را براي دانشجويان، بازخواني ميكند ـ ترجمه آنان را تصحيح ميکند و دلايل رد يا قبول ترجمههاي پيشنهادي آنان را توضيح ميدهد. همچنين ذكر ميشود که درسهاي هفدهم و هجدهم مطالعاتي است؛ به اين معنا كه دانشجو بايد خود به خواندن آنها مبادرت كند و تفاوتها را دريابد و سعي كند همانند درس «گام به گام با مترجم»، متني را به همان صورت ترجمه كند، يعني افكار خويش را هنگام ترجمه روي كاغذ بياورد.
مؤلف براي آنكه مترجمان نوآموز را با شيوههاي مختلف جملهنويسي و ترجمه صحيح و روان آشنا كند، در اين کتاب بيشتر از تمرينهاي چند گزينهاي يا تمرينهاي با جاهاي خالي، استفاده كرده است. اين روش باعث ميشود مترجم نوآموز با چهارچوب جملهسازي و جلوههاي بياني زبان فارسي آشنا شود و الگوبرداري كند.
ترجمههايي كه در صفحات مختلف، ارائه شده است لزوما بهترين يا تنها ترجمه ممكن نيست؛ زيرا ذوق و سليقه هر فرد، عامل مهمي در ترجمه او و نيز قضاوت وي نسبت به ترجمه ديگران است.
كتاب «فن ترجمه از عربي به فارسي»، نوشته دكتر رضا ناظريان در 248 صفحه و بهاي 33500 ريال به كوشش سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها (سمت) منتشر شده و در اختيار دانشجويان و علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما