پروين عليپور در نشست نقد و بررسي كتاب «سفر جادويي پنج خواهر» اثر «مارگارت ماهي» گفت: اين كتاب زمينههايي فلسفي دارد و «تغيير» موضوع اصلي آن است. نويسنده در اين كتاب ميخواهد به خواننده تلنگر بزند و در واقع اين كتاب، از اين نظر تاملبرانگيز است.-
در ابتداي اين نشست، عليپور گفت: وقتي اين كتاب را خواندم از آن خوشم آمد. نخستين نكتهاي كه در اين كتاب نظرم را جلب كرد و برايم جالب بود اينبود كه نويسنده اين اثر از يكسري عروسك كاغذي به هم پيوسته كه بيشتر ما در دوران كودكي براي خود درست كردهايم، ايده گرفته و داستاني به اين زيبايي نوشته است.
وي گفت: من هر كتابي را قبل از ترجمه چهار يا پنج بار ميخوانم و آنقدر روي هر كتاب تمركز ميكنم كه حتي گاهي خواب آنها را ميبينم. هربار كه اين كتاب را ميخواندم و نكاتي را يادداشت ميكردم بيشتر ترغيب ميشدم آن را ترجمه كنم.
اين نويسنده و مترجم حوزه كودك و نوجوان بيان كرد: يكي از نكاتي كه در اين كتاب به چشم ميآيد چند لايه بودن آن است، يعني زماني كه نوجوان يا كودك اين كتاب را ميخواند يك لايه از آن را برداشت ميكند، زماني كه يك بزرگسال آن را ميخواند لايههاي ديگري از آن را برداشت ميكند. همچنين اين كتاب نكاتي فلسفي دارد بي آنكه از كلمات سنگين فلسفه استفاده كند، در واقع تاملبرانگيز است.
مترجم مجموعه كتاب «پسر لاغرو» گفت: داستان «سفر جادويي پنج خواهر» اينطور شروع ميشود كه در يك روزي كه هوا ساكن بود و بادي نميوزيد، «سالي» كنار مادربزرگش مينشيند و از او ميخواهد برايش قصه بگويد، مادربزرگ كه حوصله نداشت از او ميخواهد نقاشي بكشد، سالي هم حو صله نقاشي كشيدن نداشت. مادربزرگ هم يك تكه كاغذ را پنج بار روي هم تا كرد و از ميان آن يك آدمك بريد، زماني كه سالي كاغذ را باز ميكند پنج آدم به هم پيوسته دارد و از داشتن آنها لذت برد. سالي عروسكهاي كاغذياش را روي زمين گذاشت و به داخل خانه رفت و زماني كه برگشت ديد عروسكهايش غيب شدهاند و چون خيلي آنها را دوست داشت ناراحت شد از اين جا سفر اين پنج خواهر آغاز ميشود.
وي گفت: نكات فلسفي اين كتاب اين است كه در تمام داستان بحث از تغيير است و تفاوت هر يك از خواهرها با يكديگر كه در عينحال به هم پيوستهاند. شايد نويسنده بخواهد وابستگي اجزاي دنيا را به يكديگر مطرح كند. در جايي از كتاب نيز يكي از خواهرها ميگويد من دلم ميخواهد بخندم اما نميتوانم، من اين گونه خلق شدهام. نويسنده در اينجا تلنگري به ما ميزند كه فكر كنيم آيا نميتوانيم برخي چيزها را تغيير دهيم؟
در اين كتاب پانوشتهايي آمده است كه دبير نشست دربارهي آنها از مترجم كتاب پرسيد و وي اينگونه پاسخ داد: با توجه به اينكه سالها سابقه تدريس دارم بارها پيش آمده كه ديدهام بچهها معناي برخي كلماتي را كه به نظر ما خيلي ساده است را نميدانند بنابراين ترجيح دادم برخي كلمات نظير كوولانسي، «ماهي خورك» و «چوب الف» توضيحاتي را در پاورقي بياورم كه علاقهمندان آن را بخوانند.
عليپور درباره برخي توصيفهاي نويسنده مثلا رنگ صورتي آسمان هنگام غروب خورشيد گفت: گاهي اوقات در طبيعت صحنههايي را ميبينيم كه به نظر غيرواقعي ميآيند اما حقيقت دارند به همين دليل توصيفها را همانطور كه نويسنده نوشته، آوردهام.
در ادامه اين نشست شهرام شفيعي، نويسنده و منتقد، درباره اين كتاب، گفت: اين كتاب نكات جالبتوجهي در خود دارد و در آن تفاوت مضمون و معنا را ميبينيم. مضمون به معني موضوع و معنا يعني درك موضوع. مانند شعرهاي حافظ و برخي ديگر از شاعران كه شايد همه با مضمون عشق باشند اما حافظ عشق را درك كرده است.
وي افزود: اين كتاب با يك مضمون آغاز ميشود و جانبخشي در آن شكل ميگيرد و مخاطب را با خود همراه كرده و نگران سرنوشت اين كاغذ(پنج خواهر) ميكند.
نويسنده كتاب «قلب خامهای» اظهار داشت: نكته ديگري كه داستان «سفر جادويي پنج خواهر» به ما يادآور ميشود اين است كه جهان انباشته از قصههاست و تاكيدي كه نويسنده بر كاغذ دارد تاكيد به نماد كاغذ است. زيرا در تمام دنيا قلم نماد علم و دانايي و كاغذ نماد سرگذشت است. در طول داستان نيز اين پنجخواهر به هر كجا كه رفتند، اشخاص در ابتدا از سرگذشت خود ميگفتند و بعد باقي سرنوشت اين كاغذ را شكل ميدادند.
وي با تاييد سخنان عليپور، گفت: اين داستان بر مبناي پنج بعد شخصيت افراد كه در فلسفه مطرح است نوشته شده و در واقع اين پنجخواهر يك نفرند و هر يك يكي از ابعاد وجود انسان را نمايش ميدهند.
اين نويسنده طنزپرداز در حوزه كودك و نوجوان گفت: يكي از زمينههاي داستان اين پيام را به ما منتقل ميكند كه در اشياي دور و بر ما اسراري نهفته است كه ما از آنها بيخبريم پس بايد به اشياي اطراف خود خوب دقت كنيم زيرا هر يك از آنها داراي يك سرگذشت هستند.
وي درباره پانوشت كتاب گفت: هيچ ايرادي ندارد كه در كتاب پانوشت بگذاريم زيرا كار ما در حوزه كودك و نوجوان و تربيت و آموزش است. در نتيجه حتي اگر تعداد كمي از مخاطبان از اين نكات استفاده كنند به همين اندازه كه چيزي ياد گرفتهاند ارزشمند است. از سويي شرح دادن يك كلمه كتاب را براي خواننده جذابتر ميكند. برخي نويسندگان حتي در مقدمه داستان خود مينويسند كه داستان چه ميخواهد بگويد.
در پايان دبير نشست از مترجم كتاب «سفر جادويي پنج خواهر» پرسيد معلم بودن شما تا چه اندازه بر انتخاب كتابهايي كه ترجمه ميكنيد تاثير گذار است؟ عليپور گفت: من بر اين اعتقادم كه نويسندگان، مترجمان و شاعران با آثار خود بخشي از شخصيت خود را بروز ميدهند. من نيز در طول دوران تدريسم با دانشآموزان رابطهاي صميمي داشتم بنابراين وقتي يك كتاب را ميخوانم كه يك معلم مشكل دانشآموزي را حل ميكند برايم غريب نيست. بنابراين معلم بودن من و رشته تحصيلي روانشناسي در انتخاب كتابها و داستانهايم بسيار موثر است.
وي يادآور شد: تا كنون حدود 90 كتاب براي كودكان و نوجوانان نوشته يا ترجمه كردهام اما زماني كه به اين كتابها در كنار هم نگاه ميكنيد تمام آنها يك سير خاص دارند.
مترجم كتاب «انگشتر گم شده» گفت: به تازگي كتابي ديگر از مارگارت ماهي ترجمه كردهام كه درباره يك حباب است. دختري با كف صابون حباب درست ميكند ناگهان يكي از اين حبابها روي برادر كوچكش ميافتد و برادرش را با خود بلند ميكند. در اين كتاب تخيل مخاطب با اين حباب همراه ميشود.
كتاب «سفر جادويي پنج خواهر» نوشته مارگارت ماهي، از سوي نشر قطره روانه بازار كتاب شده است. همچنين اين كتاب در شانزدهمين دوره كتاب فصل برگزيده بخش داستان ترجمه كودك شد.
نشست نقد و بررسي اين كتاب عصر ديروز (يكشنبه 20 شهريورماه) در سراي اهل قلم برگزار شد.
نظر شما