به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اثر حاضر كه در ادامه پروژه ملي تدوين تاريخ انديشه سياسي مسلمين تهيه شده است، به نقش اساسي دو متفكر بزرگ اسلامي (شيخ مفيد و ابوالصلاح حلبي) در تكوين و تبيين انديشه‌هاي تشيع در زمينه‌هاي كلامي، فقهي و سياسي مي‌پردازد.
در مطالعه و بررسي تاريخ انديشه سياسي شيعه، بازبيني انديشه سياسي قرن سوم و چهارم هجري كه به دوره ميانه تاريخ اسلام شهرت يافته، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
در اين دو قرن با حاكميت شرايط خاص فرهنگي و سياسي در مركز خلافت اسلامي و باز شدن فضاي فرهنگي و سياسي در اثر ضعف خلافت عباسي و نفوذ امراي آل‌بويه در بغداد، شيعيان زمينه حضور در رقابت‌هاي فكري، فرهنگي و سياسي جهان اسلام را يافتند و به بازبيني و بازسازي انديشه‌هاي كلامي، فقهي و سياسي خود پرداختند. شيخ مفيد، سيدمرتضي، شيخ طوسي و ابوالصلاح حلبي در اين دوره از تاريخ انديشه شيعي نقش اساسي در تكوين و تبيين انديشه‌هاي تشيع در زمينه‌هاي كلامي، فقهي و سياسي ايفا كردند.
قرون سوم و چهارم هجري به دليل شرايط خاص سياسي و فرهنگي حاكم بر جهان اسلام، نقطه عطفي در حوزه دانش سياسي مسلمانان محسوب مي‌شود. در اين دوره شيعيان در اثر فضاي باز سياسي و فرهنگي ناشي از ضعف عباسيان و نفوذ اميران آل‌بويه در بغداد، براي نخستين بار وارد عرصه رقابت فكري و عقيدتي آزاد با ديگر فرقه‌هاي اسلامي شدند و با جمع‌آوري احاديث و تحليل‌هاي شيعي از تاريخ سياسي اسلام و بازبيني انديشه‌هاي فقهي و كلامي، دانش سياسي شيعه گسترش يافت. نقش شيخ مفيد، از متكلمان و فقيهان برجسته شيعه در اين دوره، در پايه‌گذاري و رشد دانش سياسي شيعه در قالب كلام و فقه سياسي و فراهم ساختن زمينه براي استفاده انديشه‌ورزان بعدي شيعه، كليدي و اساسي بود.
نويسنده اين اثر در تحقيق حاضر با مراجعه به آرا و نظريات اين دو عالم شيعه، تلاش كرده تا انديشه سياسي آنان را كه بيانگر چگونگي شكل‌گيري انديشه‌هاي اوليه فقهاي شيعه درباره مسايل سياسي است، بررسي و تبيين كند. وي براي رسيدن به اين مقصود، ابتدا تصويري اجمالي از زندگي و اوضاع سياسي، اجتماعي مركز خلافت عباسي و حكومت بلاد حلب در دوران حيات آنان ترسيم مي‌كند و آنگاه با بيان جايگاه سياست در انديشه اين افراد، به اصل ضرورت رياست و حكومت مي‌پردازد و با استنباط از نوشته‌هاي آنان، انواع حكومت و مباني مشروعيت هر يك از آن‌ها را از ديدگاهشان بررسي مي‌كند و در پايان ملزومات يك حكومت شيعي از منظر آنان را مورد بررسي قرار مي‌دهد.
دكتر نجف لك‌زايي، مدير پژوهشكده علوم و انديشه سياسي، درباره اهداف اين پژوهشكده از تدوين اين پروژه ملي مي‌نويسد: «پژوهشكده علوم و انديشه سياسي با تلاش جهت پاسخ‌گويي به پرسش‌ها و معضلات فكري مربوط به حوزه پژوهشي خود و فراهم ساختن زمينه‌هاي لازم براي بازتوليد فرهنگ سياسي ـ ديني و ارائه دانش سياسي مبتني بر منابع اسلامي، هويت‌شناسي و هويت‌سازي در زمينه‌هاي فلسفه سياسي، فقه سياسي و علوم سياسي را به عنوان مهمترين اهداف خود دنبال مي‌كند. اين پژوهشكده با فراهم كردن زمينه‌هاي رشد نيروي انساني در عرصه پژوهش‌هاي سياسي با رويكردهاي فلسفي، فقهي و علمي، تلاش مي‌كند در جهت عزم و اراده ملي براي احياي تمدن اسلامي گام بردارد.»
چاپ سوم كتاب «انديشه سياسي شيخ مفيد و ابوالصلاح حلبي» در شمارگان 500 نسخه، 156 صفحه و به بهاي 33000 ريال راهي بازار نشر شده است.
دوشنبه ۷ آذر ۱۳۹۰ - ۱۰:۰۰
نظر شما