به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در مراسم ششمین سالگرد درگذشت مرتضی ممیز، از کتاب «روبه‌رو: گفتگوی ابراهیم حقیقی با مرتضی ممیز» با حضور ابراهیم حقیقی، آیدین آغداشلو، ساعد مشکی و برخی از هنرمندان عرصه گرافیک رونمایی شد.
این رونمایی یکی از بخش‌های مراسم سالانه یادبود ممیز بود که به همت «بنیاد ممیز» و «خانه هنرمندان ایران» برگزار می‌شد. به دلیل محدودیت زمان و برنامه‌های متنوع مراسم، بخش‌های مختلف به‌شکل فشرده برگزار می‌شدند و سخنرانی‌ها بسیار کوتاه بود. بخش رونمایی از این کتاب هم تنها شامل سخنرانی خود ابراهیم حقیقی بود.
حقیقی پس از گرامیداشت یاد ممیز، درباره پیشینه گفتگویش با ممیز که در کتاب «روبه‌رو: گفتگوی ابراهیم حقیقی با مرتضی ممیز» منتشر شده توضیحاتی داد و گفت: «طی سال‌های ۷۵ تا ۷۷ بارها به ممیز برای یک گفتگوی بلند پیشنهاد کردم، اما او نمی‌پذیرفت.»
به گفته او در این مدت ناصر حریری هم که پیش از آن گفت‌وگوهایی با اهالی ادب و هنر ایران انجام داده بود، پیشنهاد گفت‌وگو را مطرح می‌کند. تصمیم بر این می‌شود که جلسات گفت‌وگو با حضور ممیز، حریری و حقیقی برگزار شود اما این گفت‌وگو سه جلسه بیشتر ادامه پیدا نمی‌کند، چون به گفته حقیقی: «آقای حریری چون نابینا بود، خود آثار را ندیده بود و بیشتر به دنبال سویه‌های سیاسی در کارهای ممیز بود. اما ممیز و من معتقد بودیم گرافیک ایران در عین داشتن جنبه‌های سیاسی، وجوه هنری بسیار مهمی دارد و هنر ایران را اعتلا بخشیده است.»
سرانجام در سال ۱۳۷۷ ممیز درخواست گفت‌وگوی حقیقی را می‌پذیرد و در تعطیلات محرم آن سال گفت‌وگو در خانه‌ای که آقای ممیز در کردان داشته و از سکوت مطلوبی برخوردار بوده، آغاز می‌شود و از اردیبهشت تا پاییز در تمام آخر هفته‌ها و روزهای تعطیل ادامه می‌یابد. حقیقی همچنین یادی از بهمن کیارستمی کرد که در بسیاری از این جلسات گفت‌وگو حضور داشته و فیلم تهیه می‌کرده. او گفت: «برش‌های فیلمی که در این سال‌ها و در مراسم مختلف از ممیز پخش شده، بخش‌هایی از همان فیلم‌هایی است که در آن جلسات گرفته شد».
حقیقی در بخش دیگری از سخنانش، از حکایت پرماجرای چاپ کتاب صحبت کرد. خواندن دست‌نوشته‌های این گفت‌وگو دشوار بوده و در مراحلی نوار گفت‌وگوها یاریگر بوده، اما طی مراحل آماده‌سازی دست‌نوشته‌ها گم می‌شوند و پروژه چندسال متوقف می‌ماند. سپس این دست‌نوشته‌ها دوباره پیدا می‌شوند و سرانجام در سال ۱۳۸۸، با همکاری نشر «خجسته»، مراحل پیاده‌سازی و چاپ کتاب دوباره طی می‌شود.
حقیقی پس از قدردانی از مدیریت نشر «خجسته»برای همکاری در چاپ کتاب، بخش‌هایی از مقدمه کتاب را که به ویژگی‌های این گفت‌وگو می‌پرداخت برای حاضران خواند. در سطرهای خوانده شده بیشترین تأکید بر صراحت، صداقت و بعضا گزندگی سخنان ممیز بود و اشاره شده بود که ممکن است برخی افراد از بعضی گفته‌های ممیز برنجند، اما این ویژگی بزرگ ممیز بود که صراحت را فدای مصلحت نمی‌کرد.
پایان‌بخش سخنان حقیقی، قرائت دوباره بخش‌هایی از متنی بود که در سال درگذشت ممیز برای ویژه‌نامه‌ی ماهنامه «نگاه نو» نوشته بود. در این متن به جایگاه بزرگ ممیز در آبرو بخشیدن به گرافیک ایران اشاره شده بود. همچنین به استقلال فکری و آزادگی شخصیت او که جلو هیچ قدرتی سر خم نکرد. متن حقیقی ترجیع‌بندی به‌یادماندنی داشت: «ممیز به رود می‌ماند.»
پیش و پس از حقیقی شخصیت‌های دیگری روی صحنه رفته و سخنرانی کردند. در ابتدا امرالله فرهادی گرافیست پیشکسوت که اجرای مراسم بر عهده او بود، پیام افسانه ممیز، همسر زنده‌یاد ممیز، را قرائت کرد.
در بخشی از این پیام آمده است: «ششمين سال بزرگداشت مميز را با حضور شما دوستان و همراهان وفادار و همچنين نيكلاس تراكسلر از كشور سوئيس برگزار می‌‌كنيم و هدفمان از اين برنامه فراهم كردن زمينه‌های آشنايی دانشجويان با چهره‌های سرشناس دنيا در حوزه هنر و به ويژه گرافيک است.»
خانم ممیز در بخش دیگری از پیامش اهداف بنیاد ممیز را «برگزاری كارگاه‌های رايگان همزمان با اين هفته در آموزشگاه ويژه، معرفی و گسترش تبادلات فرهنگی و انجام كارهای گروهی كه باعث تقويت فعاليت‌های اين‌چنينی می‌شود، در كنار حمايت از طراحان جوان و فعاليت‌های آنها و دادن امكان ديده شدن و انتقاد شدن آثار طراحان گرافيک» دانسته بود.
دکتر مجید سرسنگی مدیر خانه هنرمندان در سخنانش به میهمانان مختلف مراسم از جمله هنرمندان برجسته‌ای چون آغداشلو و سفرای سوئیس و چند کشور دیگر خیرمقدم گفت. وی در ابتدای سخنانش گفت: این‌که در ششمین سالگرد درگذشت ممیز، چنین جمعیتی در اینجا گرد آمده نشان از ماندگاری نام و یاد ممیز است.
سرسنگی پس از تشکر ویژه از زحمات انوشیروان ممیز برای برگزاری برنامه‌ها، افزود: علاوه بر برنامه‌های مختلف ششمین سالگرد، در زمان مناسب از مجسمه ممیز در خانه هنرمندان هم رونمایی می‌کنیم.
سخنران دیگر مراسم انوشیروان ممیز، فرزند مرتضی ممیز، بود که به نمایندگی از بنیاد ممیز صحبت می‌کرد. او درباره برنامه‌های بنیاد برای مراسم سالگرد ممیز توضیحاتی داد و گفت: همان‌طور که سال گذشته افتخار داشتیم تا برونو مونگوتسی گرافیست برجسته ایتالیایی را به تهران دعوت کنیم و امسال هم از کتاب آثار او رونمایی کرده‌ایم، امسال هم افتخار میزبانی نیکلاس تراکسلر گرافیست بزرگ سویسی را داریم.» وی ادامه داد: خیلی خوشحالیم که حتی بیش از ظرفیت موجود برای کارگاه آقای تراکسلر ثبت‌نام شده. چنین نشست‌هایی هم گرافیک در نقاط مختلف جهان را به گرافیست‌های ایرانی معرفی می‌کند، و هم گرافیست‌های جوان و بااستعداد ایرانی امکان این را می‌یابند تا خود را به این گرافیست‌های بزرگ معرفی کنند، چنان‌که سال گذشته هم آقای مونگوتسی از استعداد گرافیست‌های جوان ما و آثاری که در کارگاه خلق می‌کردند شگفت‌زده شده بود.
دیگر سخنران این مراسم خانم لیلیا آگوستین سفیر کشور سوییس در ایران بود. آگوستین در سخنرانی بسیار کوتاه خود ابراز خوشحالی کرد که سفارت این کشور برای دومین سال پیاپی در برگزاری چنین مراسمی همکاری دارد. ایشان در ادامه به پیشینه غنی کشورش در گرافیک اشاره کرد و ضمن بزرگداشت جایگاه والای ممیز و دیگر گرافیست‌های بزرگ ایران، از حضور گرافیست هموطنش در ایران ابراز خوشحالی کرد. خانم آگوستین سخنانش را با این جمله پایان داد: باشد که هنر و فرهنگ نشانگران راه ما باشند.
در بخش دیگری از برنامه، فرهادی از آیدین آغداشلو خواست که روی صحنه بیاید و چند کلمه‌ای درباره ممیز صحبت کند. آغداشلو در میان تشویق حاضران روی صحنه رفت. او گفت «من در این سال‌ها بارها در مراسم مختلف درباره ممیز سخنرانی کرده‌ام و بارها درباره او و آثارش با نشریات مختلف گفتگو داشته‌ام اما این کا را نه از سر وظیفه که با علاقه تمام انجام داده‌ام.» وی با اشاره به عنوان نمایشگاه «همیشه یک نفر استثناست» که یکی از برنامه‌های جنبی مراسم بود گفت: بله ممیز استثنا بود، اما او همچنین به یک نسل استثنائی متعلق بود. و باید گفت همه آنهایی که آرمان تغییر جهان را دارند، استثنا هستند.
اما بخش اصلی و پایانی این مراسم سخنرانی نیکلاس تراکسلر بود. تراکسلر برگزیده‌ای از پوسترهایی را که طراحی کرده بود برای حاضران به نمایش گذاشت و درباره آنها توضیحاتی داد. تراکسلر در آثارش به شدت از بداهه‌نوازی در موسیقی جاز الهام گرفته و سعی کرده بود این کار بداهه را وارد فرایند طراحی پوستر کند.
پس از پایان سخنرانی تراکسلر، نمایشگاه آثار او در گالری «ممیز» خانه هنرمندان، با حضور میهمانان مراسم و جمعیت پرشمار حاضر در خانه هنرمندان افتتاح شد. و پس از آن با حضور طراحان گرافيک از مجسمه زنده‌ياد مميز در ورودی گالری مميز پرده‌برداری شد.
مراسم ششمین سالگرد درگذشت مرتضی ممیز شامل این برنامه‌ها بود:
- افتتاح نمایشگاه گزیده طراحی‌های نیکلاس تراکسلر با عنوان «بداهه تصویری» (نگارخانه ممیز)
- افتتاح نمایشگاه گزیده طراحی‌های جلد نشریات مرتضی ممیز (نگارخانه میرمیران)
- افتتاح نمایشگاه پوسترهای طراحان گرافیک ایران با عنوان «یک نفر همیشه استثناست» (نگارخانه ی زمستان)
- رونمایی از کتاب «روبه‌رو» (گفتگوی ابراهیم حقیقی با مرتضی ممیز)
- رونمایی از کتاب «دیوار کوب» (مجموعه پوسترهای انتخاب شده به‌وسیله پریسا تشکری و امیرحسین قوچی‌بیک)
- رونمایی از کتاب برونو مونگوتسی
شنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۰ - ۱۳:۴۹
نظر شما