به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، كتاب «بيابان‌گردي در ايران» در پنجاه و ششمين جلسه باشگاه هنر و طبيعت كه پروژه مشترک خانه هنرمندان، تسهيلات کوچک زيست محيطي، برنامه عمراني سازمان ملل و موسسه طبيعت بود، عصر يکشنبه (4 دي‌ماه) در تالار بتهوون خانه هنرمندان ايران رونمايي شد.
در اين نشست، ساسان سلوتی و معصومه بابانیاوردی بخش‌های مختلف کتاب را که به کوشش انتشارات ایرانشناسی منتشر شده، به صورت پاور پوینت به حاضران در جلسه نشان دادند.
«هر گاه سفري به كوير و بيابان داشتيم، فقدان ره توشه‌اي از جنس كتاب را احساس مي‌كرديم. كتابي كه پاسخ‌گوي سوال‌ها و روشنگر چراها و چگونه‌ها باشد؛ كتابي كه به زباني ساده مبين پر رمز و راز و افسونگر بيابان باشد.»
«در اين كتاب خواننده با اقليم، رستني‌ها، جانوران و فرهنگ مردمان اين وادي پيوند مي‌گيرد، ارتباط با مردمان بومي، امكان سفري متفاوت و پربار را براي افراد پا به سفر فراهم می كند. هم انگيزه مردمان بومي را براي ماندن و حفظ طبيعت و فرهنگ افزون می كند.»
اين کتاب در 5 بخش نوشته شده است. فصل نخست تعاريف و کليات بيابان و کوير، فصل دوم گياهان و رستني‌هاي بيابان، فصل سوم جانوران بيابان، فصل چهارم معرفي هفت وادي از بيابان‌هاي ايران و در فصل پاياني نيز به مقولات مهم سفر و نيازها پرداخته است.
تعريف بيابان، دلايل شكل‌گيري بيابان‌ها، بيابان‌هاي جهان، بيابان‌هاي ايران، كوير و تفاوت آن با بيابان، ريگ‌زارها، كلوت‌ها، درياچه‌هاي نمك و شش ضلعي‌ها، دق، مناطق فاقد حيات در ايران و گرم‌ترين نقطه زمين در بخش نخست کتاب با نام «آشنايي با بيابان» جای گرفته است.
فصل دوم که به «رستني‌هاي بيابان» اختصاص دارد، اعجاز حيات گياهان در بيابان، نبكا گلدان بياباني، معرفي برخي گونه‌هاي گياهي بياباني، ارمك گياه مقدس نياكان، اشنان نمك سود بيابان، تاغ سرافراز مجنون بيابان، خارشتر ترنجبين بيابان، درمنه رايحه خوش بيابان، سبط جاروي پيغمبران، شور رنگين كمان پاييزي بيابان، قيچ آشيانه بياباني، گز شورنشين شيرين بر، گل جاليز انگل زيبا، ساير گياهان بيابان و پوشش گياهي بيابان‌هاي ايران را تعریف کرده است.
سازش با بيابان، پستانداران بيابان، يوز دونده سرعت، گور ايراني، جبير چالاك و مقاوم، پرندگان بيابان، زاغ بود زيبا و زيرك، هوبره و رقص عاشقانه، چكاوك‌هاي خوش صدا، دوزيستان بيابان، خزندگان بيابان، مارهاي افسانه‌اي، بزمجه بياباني، گكوها و آگاما در فصل سوم با نام «دنياي جانوران بيابان» آمده است.
فصل چهارم به هفت وادي اختصاص دارد. وادي اول: بند ريگ، وادي دوم: خرانق و ريگ زرين، وادي سوم: خور و بيابانك، وادي چهارم: شهداد، همسايه لوت قنات، وادي پنجم: طبس و آبادي‌هايش، وادي ششم: قائن و آهنگران، زعفران، گوهري كويري، وادي هفتم: ورزنه و كوير خارا و وادي هفتم: نشانه‌اي از تفكر كويري.
فصل پاياني كتاب نيز به اكوتوريسم، طراحي سفر و اطلاعات بومي اختصاص دارد.
سپس مجری برنامه از محمدعلی اینانلو، مدیر موسسه طبیعت درخواست کرد که پیش از معرفی کتاب «پرما کالچر» (طراحي کشاورزي پايدار) با برگردان دکتر مه‌لقا ملاح، کار مشترک جمعيت زنان مبارزه با آلودگي محيط زيست و بخش کمک‌هاي کوچک زيست محيطي سازمان ملل متحد برای ارایه گزارش سفرش به روی سن بیاید.
اینانلو گفت: 16 روز پیش به شاهرود رفتیم و از یک مسیر بیابانی وارد گرمه جاجر شدیم و از یوزپلنگ‌ها فیلم گرفتیم و از آن جا به خراسان شمالی سفر کردیم. پس از دیدن پارک ملی گلستان به تهران بازگشتیم و عصر همان روز به کرمان رفتیم و پس از آن در گذر از زنجان و دشت قزوین خبر رسید که مادر طبیعت ایران (مه لقا ملاح) در پنجاه و ششمين جلسه باشگاه هنر و طبيعت حضور خواهد داشت و ما را وادار کرد که پس از سفرهای پرفراز و نشیب به خانه هنرمندان ایران راهی شویم.
سپس مه لقا ملاح، مادر طبیعت ایران، بانوی 90 ساله درباره «پرما کالچر» (طراحي کشاورزي پايدار) سخن گفت و افزود: من در بیابان بزرگ شدم و زندگی در بیابان با من همواره عجین شده است. برای من طبیت گردی مقدس است و کسانی که عاشقانه دوستدار طبیت‌اند می‌دانند که طبیعت یعنی وطن و وطن یعنی ایران.
وی افزود: این کتاب می‌تواند نقش موثری در آموزش به کشاورزان داشته باشد و اگر مطالب این کتاب در اختیار استادان کشاورزی قرار گیرد می‌تواند بسیار سودمند باشد. در این کتاب حتی نشان داده شده که در کویر نیز می‌توان دریاچه ساخت.
ملاح اظهار کرد: کشاورزی پایدار و ماندگار است و زندگی انسان‌ها به کشاورزی ارتباط دارد، زیرا کشاورزی مفهوم ساده‌ای را در بردارد و آن ارتزاق از راه زمین است.
از ديگر برنامه‌هاي پنجاه و ششمين جلسه باشگاه هنر و طبيعت مي‌توان به اسلايد شو برف در آثار کاريکاتوريست‌هاي جهان، سخنراني عباسي (کاريکاتوريست) درباره طبيعت در آثار کاريکاتوريست‌هاي جهان، مستند «هنر و حفاظت» پروژه مشترک موسسه فرهنگ و توسعه پايدار ايرانيان و بخش کمک‌هاي کوچک زيست محيطي سازمان ملل متحد اشاره كرد.
همچنين گزارش سفر «عبور از لوت» کاري از مهرداد قزوينيان، «جزيره هرمز» اعجاز جهان هستي در تاريخ و طبيعت، سخنراني مهدي بنيادي درباره تاريخچه قلعه هرمز و «طبيعت هرمز» گزارش سفر مريم انصاري از ديگر برنامه‌هاي اين نشست بود.
در اين نشست، ساسان سلوتی و معصومه بابانیاوردی بخش‌های مختلف کتاب را که به کوشش انتشارات ایرانشناسی منتشر شده، به صورت پاور پوینت به حاضران در جلسه نشان دادند.
«هر گاه سفري به كوير و بيابان داشتيم، فقدان ره توشه‌اي از جنس كتاب را احساس مي‌كرديم. كتابي كه پاسخ‌گوي سوال‌ها و روشنگر چراها و چگونه‌ها باشد؛ كتابي كه به زباني ساده مبين پر رمز و راز و افسونگر بيابان باشد.»
«در اين كتاب خواننده با اقليم، رستني‌ها، جانوران و فرهنگ مردمان اين وادي پيوند مي‌گيرد، ارتباط با مردمان بومي، امكان سفري متفاوت و پربار را براي افراد پا به سفر فراهم می كند. هم انگيزه مردمان بومي را براي ماندن و حفظ طبيعت و فرهنگ افزون می كند.»
اين کتاب در 5 بخش نوشته شده است. فصل نخست تعاريف و کليات بيابان و کوير، فصل دوم گياهان و رستني‌هاي بيابان، فصل سوم جانوران بيابان، فصل چهارم معرفي هفت وادي از بيابان‌هاي ايران و در فصل پاياني نيز به مقولات مهم سفر و نيازها پرداخته است.
تعريف بيابان، دلايل شكل‌گيري بيابان‌ها، بيابان‌هاي جهان، بيابان‌هاي ايران، كوير و تفاوت آن با بيابان، ريگ‌زارها، كلوت‌ها، درياچه‌هاي نمك و شش ضلعي‌ها، دق، مناطق فاقد حيات در ايران و گرم‌ترين نقطه زمين در بخش نخست کتاب با نام «آشنايي با بيابان» جای گرفته است.
فصل دوم که به «رستني‌هاي بيابان» اختصاص دارد، اعجاز حيات گياهان در بيابان، نبكا گلدان بياباني، معرفي برخي گونه‌هاي گياهي بياباني، ارمك گياه مقدس نياكان، اشنان نمك سود بيابان، تاغ سرافراز مجنون بيابان، خارشتر ترنجبين بيابان، درمنه رايحه خوش بيابان، سبط جاروي پيغمبران، شور رنگين كمان پاييزي بيابان، قيچ آشيانه بياباني، گز شورنشين شيرين بر، گل جاليز انگل زيبا، ساير گياهان بيابان و پوشش گياهي بيابان‌هاي ايران را تعریف کرده است.
سازش با بيابان، پستانداران بيابان، يوز دونده سرعت، گور ايراني، جبير چالاك و مقاوم، پرندگان بيابان، زاغ بود زيبا و زيرك، هوبره و رقص عاشقانه، چكاوك‌هاي خوش صدا، دوزيستان بيابان، خزندگان بيابان، مارهاي افسانه‌اي، بزمجه بياباني، گكوها و آگاما در فصل سوم با نام «دنياي جانوران بيابان» آمده است.
فصل چهارم به هفت وادي اختصاص دارد. وادي اول: بند ريگ، وادي دوم: خرانق و ريگ زرين، وادي سوم: خور و بيابانك، وادي چهارم: شهداد، همسايه لوت قنات، وادي پنجم: طبس و آبادي‌هايش، وادي ششم: قائن و آهنگران، زعفران، گوهري كويري، وادي هفتم: ورزنه و كوير خارا و وادي هفتم: نشانه‌اي از تفكر كويري.
فصل پاياني كتاب نيز به اكوتوريسم، طراحي سفر و اطلاعات بومي اختصاص دارد.
سپس مجری برنامه از محمدعلی اینانلو، مدیر موسسه طبیعت درخواست کرد که پیش از معرفی کتاب «پرما کالچر» (طراحي کشاورزي پايدار) با برگردان دکتر مه‌لقا ملاح، کار مشترک جمعيت زنان مبارزه با آلودگي محيط زيست و بخش کمک‌هاي کوچک زيست محيطي سازمان ملل متحد برای ارایه گزارش سفرش به روی سن بیاید.
اینانلو گفت: 16 روز پیش به شاهرود رفتیم و از یک مسیر بیابانی وارد گرمه جاجر شدیم و از یوزپلنگ‌ها فیلم گرفتیم و از آن جا به خراسان شمالی سفر کردیم. پس از دیدن پارک ملی گلستان به تهران بازگشتیم و عصر همان روز به کرمان رفتیم و پس از آن در گذر از زنجان و دشت قزوین خبر رسید که مادر طبیعت ایران (مه لقا ملاح) در پنجاه و ششمين جلسه باشگاه هنر و طبيعت حضور خواهد داشت و ما را وادار کرد که پس از سفرهای پرفراز و نشیب به خانه هنرمندان ایران راهی شویم.
سپس مه لقا ملاح، مادر طبیعت ایران، بانوی 90 ساله درباره «پرما کالچر» (طراحي کشاورزي پايدار) سخن گفت و افزود: من در بیابان بزرگ شدم و زندگی در بیابان با من همواره عجین شده است. برای من طبیت گردی مقدس است و کسانی که عاشقانه دوستدار طبیت‌اند می‌دانند که طبیعت یعنی وطن و وطن یعنی ایران.
وی افزود: این کتاب می‌تواند نقش موثری در آموزش به کشاورزان داشته باشد و اگر مطالب این کتاب در اختیار استادان کشاورزی قرار گیرد می‌تواند بسیار سودمند باشد. در این کتاب حتی نشان داده شده که در کویر نیز می‌توان دریاچه ساخت.
ملاح اظهار کرد: کشاورزی پایدار و ماندگار است و زندگی انسان‌ها به کشاورزی ارتباط دارد، زیرا کشاورزی مفهوم ساده‌ای را در بردارد و آن ارتزاق از راه زمین است.
از ديگر برنامه‌هاي پنجاه و ششمين جلسه باشگاه هنر و طبيعت مي‌توان به اسلايد شو برف در آثار کاريکاتوريست‌هاي جهان، سخنراني عباسي (کاريکاتوريست) درباره طبيعت در آثار کاريکاتوريست‌هاي جهان، مستند «هنر و حفاظت» پروژه مشترک موسسه فرهنگ و توسعه پايدار ايرانيان و بخش کمک‌هاي کوچک زيست محيطي سازمان ملل متحد اشاره كرد.
همچنين گزارش سفر «عبور از لوت» کاري از مهرداد قزوينيان، «جزيره هرمز» اعجاز جهان هستي در تاريخ و طبيعت، سخنراني مهدي بنيادي درباره تاريخچه قلعه هرمز و «طبيعت هرمز» گزارش سفر مريم انصاري از ديگر برنامه‌هاي اين نشست بود.
نظر شما