سه‌شنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۰ - ۱۱:۱۹
كتابسازي منجر به آلودگي اطلاعات مي‌شود

به اعتقاد محسن حاجي زين‌العابديني دكتراي كتابداري، پديده كتابسازي در اين رشته موجب شده با توجه به سهولت توليد كتاب و صنعت كپي برداري بسياري به راحتي و بدون هيچ عمقي كتاب را با كيفيت كم و چاپ بد منتشر كنند. وي مي‌گويد: از سوي ديگر اين موضوع كه به آن آلودگي اطلاعات مي‌گوييم موجب مي‌شود كه اطلاعات به صورت سلسله‌وار اشتباه به ديگران منتقل شود.-

حاجي زين‌العابديني معاون تحقیق و توسعه مركز اطلاعات و مدارك علمي كشاورزي و دكتراي رشته كتابداري و اطلاع‌رساني با اشاره به پديده كتابسازي در رشته كتابداري و اطلاع‌رساني به خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) گفت: پديده نامبارك كتابسازي در همه زمينه‌ها به وجود آمده و با توجه به سهولت توليد كتاب و صنعت كپي‌برداري بسياري به راحتي و بدون هيچ عمقي كتاب را با كيفيت كم و چاپ بد منتشر مي‌كنند. مسأله‌اي كه باهمراه اين موضوع پيش مي‌آيد اين است كه پيدا كردن كتاب و مطلب مناسب از ميان كتاب‌هاي منتشر شده دشوار مي‌شود.

وي افزود: اين موضوع براي كساني كه توانايي نقد و ارزيابي آثار را براي استفاده ندارند مشكلات بيشتري ايجاد مي‌كند و ممكن است افراد كتابي را به اشتباه مطالعه كنند. چون در برخي از اين كتاب‌ها اطلاعات اشتباه زيادي وجود دارد.

وي با بيان اين‌كه كتاب منتشر كردن براي برخي هدف شده است، ادامه داد: در حالي‌كه كتاب چاپ كردن يا مقاله منتشر كردن به اين دليل است كه اطلاعات ناب و دقيقي وجود دارد و مي‌خواهيم آن را در اختيار ديگران قرار بدهيم، بنابراين توليد و انتشار كتاب هدف نيست بلكه وسيله‌اي براي انتقال دانش و تجربه به ديگران است. در حال حاضر اشتباهي كه به وجود آمده اين است كه همه فكر مي‌كنند بايد دو سال كار كنند و كتاب چاپ كنند بدون اين‌كه سابقه اين كار را داشته باشند.

معاون تحقیق و توسعه مركز اطلاعات و مدارك علمي كشاورزي تصريح كرد: براي مقالات منتشر شده در مجلات داوري داريم اما براي كتاب‌هايي كه به ويژه توسط ناشران خصوصي چاپ مي‌شود، داوري وجود ندارد. بنابراين توليد كتاب گاهي راحت‌تر از توليد يك مقاله علمي پژوهشي و يا حتي مقاله علمي ترويجي است. چون براي مقالات داوري‌هاي سختي وجود دارد اما براي چاپ كتاب تنها مجوز وزارت ارشاد لازم است و به محتوا خيلي دقت نمي‌شود.

زين‌العابديني با اشاره به كتاب‌هاي درسي چاپ شده در رشته كتابداري گفت: متاسفانه ما در اين حوزه وضعيت يكساني نداريم؛ در بسياري از موضوعات كتاب‌هاي زيادي داريم و در برخي موارد منبعي نداريم و اين خلاء به دليل پيچيدگي‌هايش و اين‌كه برخي از موضوعات مورد توجه نيست، مورد غفلت واقع شده است.

وي ادامه داد: مي‌توان گفت كتابخانه ملي يا انجمن كتابداري و يا گروه‌هاي حاضر در وزارت علوم اين وظيفه را دارند كه خلاءها و اولويت‌ها را مشخص كنند و بگويند در كدام زمينه‌ها بايد كار بيشتري شود اما به صورت مشخص نمي‌توان نهادي را تعيين كرد؛ بنابراين در اين حوزه هر كدام متولي باشند خوب است.

زين‌العابديني درباره نقش گروه‌‌هاي كتابداري در دانشگاه‌ها درباره اين موضوع گفت: گروه‌ها تصميم‌ گيرنده نيستند و تنها مي‌توانند اين نيازها را به محل‌هايي كه براي اين موضوع تصميم‌گيري مي‌كنند، منعكس كنند مثلاً در سطح وزارت علوم نهادهايي براي اين موضوع وجود دارد و مي‌تواند اين نظرات را دريافت  و درباره آن تصميم گيري كند.

وي در پاسخ به اين سوال كه «آيا به نظر نمي‌آيد كه استادان رشته كتابداري نسبت به چاپ كتاب و توليد علم بي‌ميل هستند؟» گفت: اين‌گونه نيست و تنها استاداني كه صاحب نظر هستند وسواس بيشتري هم دارند و در واقع روحيه آن‌ها با اين‌كه موضوعي را سريع منتشر كنند در تضاد است و بيشتر سعي مي‌كنند مبحثي پخته شده و بعد آن را منتشر كنند اما قشر جوان اين گونه نگاه نمي‌كند و خيلي سريع كار مي‌كند بدون اين كه پشتوانه قوي داشته باشد.

زين‌العابديني افزود: به همين دليل است كه مي‌بينيم فردي كه كتابي را نوشته شايد سواد چنداني هم درباره آن موضوع نداشته باشد اما اهل قلم به شمار مي‌آيد و از مزاياي آن هم استفاده مي‌كند و اصطلاحاً مي‌گويند نويسندگان فعلي «قوره نشده مويز مي‌شوند.» ولي استادان قديمي اين‌گونه عمل نمي‌كنند چراكه نوشتن كتاب خوب دشوار است و  به همين دليل ممكن است يك استاد خوب يك كتاب را طي 8 سال بنويسد اما يك جوان حساسيتي به محتوا ندارد.

اين دكتراي كتابداري درباره وضعيت ترجمه آثار در رشته كتابداري اظهار كرد: ترجمه كار بسيار دشواري است اما محترم شمرده نمي‌شود چون ترجمه در ارزيابي علمي استادان امتياز ندارد و به همين دليل مورد توجه قرار نمي‌گيرد. در حالي كه بسياري از آثار علمي و دقيق را ما به زبان فارسي نداريم و بسياري از كارها را نمي‌توان بدون ترجمه انجام داد و لازم است برخي از منابع مهم ترجمه شود اما امروزه متاسفانه همه چيز را با نگاه ترفيع و امتياز علمي نگاه مي‌كنند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها