جلد بیستویکم از مجموعه کتابهای مفاخر ملی، مذهبی انتشارات سوره مهر با نام «نبرد ريیسعلی»، به زندگی داستانی ريیسعلی دلواری اختصاص یافته که بهمن پگاهراد آن را نوشته و به تازگي به چاپ پنجم رسیده است.-
کومههای دلوار٬ واسموس٬ اتحاد بزرگ٬ جنگ کوهکزی٬ انگلیسیها در اضطراب٬ حمله به دلوار٬ دشمن در محاصره و ملوانها مهمان ماهیها٬ از جمله فصلهاي تشکیل دهنده کتاب هستند.
در فصلهاي پایانی کتاب٬ نگارنده اسامی افراد و محلهایی را که در کتاب قید شده است، به طور موجز تشریح کرده است.
نویسنده برای تحریر این کتاب از منابعی چون «طوفان در ایران» نوشته احمد احرار٬ «دلیران تنگستان»نوشته محمدحسین آدمیت و «گوشهای از تاریخ انقلاب مسلحانه مردم تنگستان» نوشته علیمراد فراشبندی بهره برده است.
رييسعلي دلواري از مشروطهخواهان بنام جنوب ايران بود که در بيست و پنج سالگي به صفوف مبارزان مشروطه خواه جنوب ايران پيوست. وی همكاري نزديكي را با محافل انقلابي و عناصر مشروطهطلب ايران آغاز كرده بود. با كودتاي ضد انقلابي لياخوف روسي عليه مشروطهخواهان در 1326 هجري قمري و بمباران مجلس شوراي ملي و استقرار ديكتاتوري محمدعلي شاه قاجار، رييسعلي به مبارزه عليه استبداد صغير پرداخت.
در سال 1327 هجري قمري با كمك تفنگچيان تنگستاني، بوشهر را از عناصر مستبد وابسته به دربار محمدعلي شاه پاك كرد و اداره گمرك و انتظامات و ديگر ادارات را تسخير كرد. اين كار دليران تنگستان بر انگليسيها كه اداره گمرك را در اجاره داشتند گران آمد وآنان براي تضعيف مشروطهخواهان به جنگ با دليران تنگستاني پرداختند و در اين راه از ديگر خوانين جنوب ايران ياري جستند.
جنگ بين رييس علي و دليران تنگستان از يك طرف و انگليسيها و خوانين متحد آنان از سوي ديگر به طور متوالي و پراكنده تا شوال 1333 ه.ق ادامه يافت و انگليسيها نتوانستند بر رييس علي و يارانش تفوق يابند. تا اين كه درگير و دار حمله انگليسيها به بوشهر در شب بيست و سه شوال 1333 ه.ق (سوم سپتامبر 1915) هنگامي كه رييس علي در محلي به نام «تنگك صفر» قصد شبيخون به قواي انگليسيها را داشت، مورد حمله یکی از همراهان خائن قرار گرفت و در دم به شهادت رسيد. مبارزات رييس علي برگ زرين در تاريخ مقاومت دلير مردان ايران در مبارزه با استعمار است.
کتاب «نبرد ريیس علی »، در قطع رقعی و در شمارگان دو هزارو پانصد نسخه توسط انتشارات سوره مهر به چاپ پنجم رسیده است.
نظر شما