شبانی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره این کتاب توضیح داد: با توجه به این‌که نظریه‌های هرمنوتیکی متن محور، مولف محور یا خواننده محور هستند، هر گروهی به یک طیف ویژه‌‌ای معطوف می‌شوند، اما در این کتاب هر سه محور مد نظر من بوده است.

وی با تاکید بر بررسی مهم‌ترین عوامل چند معنایی شعر حافظ در این کتاب اظهار کرد: بخشی از این کتاب به زندگی حافظ اختصاص یافته و در حقیقت مولف محور است.

این حافظ‌‌پژوه ادامه داد: فراموش نکینم زندگی حافظ تاویل‌پذیر است؛ گروهی او را به سرزمین اسطوره پرتاب کرده‌ و گروهی دیگر او را در دین یافته‌اند، همچنین برخی او را تنها در خرابات می‌بینند.

وی درباره دیگر بخش‌های کتاب تشریح کرد: فصل‌هایی از این کتاب به متن حافظ اختصاص دارد. متن حافظ به دلیل داشتن جوهره هنری متنی باز است. برهمین اساس برخی از آرایه‌ها یا صناعات ادبی چون ایهام، استعاره، کنایه یا «تو خود دانی‌»های حافظ در شعرهایش بررسی شده است. برخی از شعرهای حافظ در ذهن خواننده معنای خود را می‌یابند. این موضوعات همگی از عوامل چند معنایی در شعر حافظ هستند.

شبانی افزود: بخش سوم کتاب به خوانندگان و خواننده محوری اختصاص دارد. خوانش‌هایی از قبیل خوانش شیعی، خوانش فرویدی و خوانش عوام و فال، همگی از عوامل تاویل‌پذیری و چندمعنایی در شعر حافظ به حساب می‌آیند.

وی ادامه داد: در فصل آخر کتاب با ساختارشکنی از درون یکی از غزل‌های حافظ، آنیمای حافظ را بیرون کشیده‌ام. با چنین خوانشی می‌توان برخی از غزل‌های حافظ را بازتاب آنیمای حافظ دانست.

این پژوهشگر به بیت نخستین غزلی از حافظ اشاره کرد و افزود: «زلف آشفته و خوی کرده و خندان لب و مست/ پیرهن چاک و غزل‌خوان و صراحی در دست» غزلی است که براساس آن به بررسی عوامل چند معنایی در شعر حافظ پرداخته‌ام. این یار پیرهن چاک را گروهی معشوقه زمینی و گروهی دیگر معشوقه آسمانی قلمداد کرده‌اند.

وی اظهار کرد: من در این کتاب با بررسی تبار آنیما در آثار مختلف ادبی به این نتیجه رسیده‌ام که در ارتباط با غزل‌هایی از این دست می‌توان با بازتاب آنیما در دیوان حافظ تاویلی دیگرگونه از شعر حافظ ارایه کرد. 

طبق گفته شبانی بخش‌هایی از این جستار در برخی از نشریه‌ها و مطبوعات پیش‌تر به چاپ رسیده است که شبانی در خلال آن‌ها به ذکر نشانه‌های دورن‌متنی و میان‌متنی این غزل پرداخته و با نشان دادن تاویل‌های مختلف از این غزل، تاویل خویش را از آنیمای حافظ ارایه کرده است.

شبانی در پایان کتاب به ارایه دیدگاه تاویل پذیری درباره فال حافظ پرداخته است. وی درباره این بخش از کتاب گفت: در جامعه ما سه رویکرد به فال حافظ وجود دارد. نخست پاسخی از سر غیب است. رویکرد دوم درباره افرادی است که در هنگام واماندگی‌ها به فال پناه می‌برند. گروه سوم که البته اکثر افراد در این گروه قرار دارند، فال را به صورت بازی گرفته‌اند و تفننی و نه از سر اعتقاد و درماندگی به فال حافظ تمسک می‌جویند.

شبانی در پایان افزود: در نتیجه این سه رویکرد می‌توان گفت اندیشه حافظ هرمنوتیک است، البته حافظ ادعای آن‌را ندارد و نمی‌گوید آن‌چه می‌داند حقیقت است. ‌ 

طبق گفته مولف ویرایش نهایی این کتاب انجام شده و آماده چاپ است. قرار است این اثر از سوی انتشارات «پایتخت فرهنگی» شیراز به چاپ برسد.

عزیز شبانی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی شیراز و پژوهشگر ادبی است.