فاطمه گريواني، نويسنده اين اثر در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، به دلايلش براي مقايسه مكتب اومانيزم با انديشه بشردوستانه سعدي اشاره كرد و گفت: اصراري به مقايسه مكتب اومانيزم و انسان‌گرايي در انديشه سعدي نداشتم، بلكه از اومانيزم، تنها فردگرايي آن برايم مهم بود. اومانيزم مدعي است كه بيش از هر نحله فكري و جهان‌بيني ديگري به انسان اهميت مي‌دهد؛ اين گفته به آن معناست كه اديان نيز اهميت زيادي براي انسان‌ها قايل نيستند. شايد اصلي‌ترين دليل من براي نگارش كتاب اين بود كه موضع والاي اسلام نسبت به انسان را نشان دهم.

وي افزود: ادبيات تعلميي به خودي خود مي‌تواند نشانگر اهميت انسان براي شعرا و انديشندان گذشته ما باشد. ادبيات تعليمي بخش مهمي از ميراث ادبي ما را تشكيل مي‌دهد و سعدي، يكي از چهره‌هاي شاخص اين حوزه به حساب مي‌آيد و به همين دليل سعدي را براي بررسي در اين اثر انتخاب كردم. سعدي به دليل توجه ويژه‌اش به انسان، در ميان غربيان به عنوان شاعر بشردوست شناخته مي‌شود، اين در حالي است كه انديشه بشردوستانه او از اسلام نشات مي‌گيرد. تفكرات سعدي به طور كامل برگفته از آموزه‌هاي اسلامي است و هر آن‌چه وي را به شاعر بشردوست در ميان اروپاييان معروف كرده است، از پايبندي او به جهان‌بيني اسلامي ناشي مي‌شود.

گريواني يادآوري كرد: شايد مقايسه اومانيزم و انديشه بشردوستانه سعدي مع‌الفارق به نظر بيايد، زيرا نادرست بودن مباني اين مكتب بر ما آشكار است. به همين دليل مقصود من از اثبات برتري تفكر سعدي و به‌طور كلي انسان‌دوستي دين اسلام اين بود كه بگويم اومانيزم حتي درباره مهم‌ترين ادعايش كه اهميت دادن به انسان است، برترين مكتب فكري نيست.

مدرس دانشگاه شهيد مطهري تاكيد كرد: اين كتاب نشان مي‌دهد كه هيچ ديني انسان‌دوست‌تر از اسلام نيست و اگر سعدي به عنوان شاعر بشردوست در ميان غربيان شهره است، تنها به دليل تاثيرپذيري او از انديشه و آموزه‌هاي اسلامي بوده است.

وي با بيان اين كه «اصراري به بررسي فلسفي انديشه بشردوستانه و انسان‌گرايانه سعدي در اين اثر نداشتم» عنوان كرد: در واقع بيشتر در اين كتاب  تلاش كردم هر آن‌چه از سخن سعدي كه اين انديشه او را نشان مي‌دهد به صورت موضوعي در كتاب گردآوري كنم. شايد مطالب اين كتاب به ظاهر چالشي به نظر نيايند، اما به اعتقاد من جامعه امروز ما نياز دارد كه انديشه نهفته در ادبيات تعليمي را بازخواني كند. ادبيات تعليمي سهم زيادي در گنجينه ادبي ما دارد و شايد به دليل همين فراواني، كمتر به آن توجه مي‌شود. اين در حالي است كه ما در زمانه‌اي به سر مي‌بريم كه به بازيابي هويت‌مان به كمك انديشه انسان‌گرايانه انديشمندان گذشته تمدن ايراني ـ اسلامي نياز داريم.

گريواني، زمانه‌اي را كه سعدي در آن مي‌زيست در شكل‌گيري انديشه انسان‌دوستانه وي موثر دانست و گفت: وي در دوره پس از مغول مي‌زيست، دوراني كه جامعه نياز به بازيابي هويتش داشت. احساس مي‌كنم زمانه ما چندان بي‌شباهت به دوره زندگي سعدي نباشد. ما نيز به دليل هجوم تبليغات ضدفرهنگي غربي و همچنين برخي از ايرانياني كه موافق با نفوذ اسلام در جامعه نيستند، با نوعي تزلزل در هويت روبه‌روييم.

اين نويسنده و مترجم افزود: بنابراين گردآوري تفكرات بشردوستانه و هويت‌بخش سعدي در اين كتاب، تنها يادبودي براي او نيست و مي‌تواند براي زمانه ما كاربرد داشته باشد.

گريواني، نوع بيان و القاي جهان‌بيني و تفكرات بشردوستانه را براي تاثيرگذاري بر مخاطب مهم دانست و گفت: شايد در زمانه حاضر بازخواني ادبيات تعليمي مناسب نباشد، زيرا اين تصور وجود دارد كه جامعه اكنون حوصله شنيدن نصيحت را ندارد. اين در حالي است كه امروز نيز بسياري از منابر ما مخاطبان زيادي دارند. من در اين كتاب مباحث مورد نظرم را از زبان سعدي ارايه مي‌كنم كه بيان گيرايي دارد. گاهي پيش مي‌آيد كه ما نكته اخلاقي يا نصيحتي را بارها مي‌شنويم و بي‌تفاوت از كنارش رد مي‌شويم، اما كافي است همان نكته با بياني گيرا و جذاب بيان شود، آن‌گاه به رعايت آن مساله اخلاقي مشتاق مي‌شويم. سعدي نيز چنين بيان شيرين و گيرايي دارد كه تا امروز نيز باقي است.

وي يادآوري كرد: موضوع اين كتاب در واقع موضوع پايان‌نامه‌ام در مقطع كارشناسي ارشدم بود. با توجه به شرايط كنوني جامعه‌مان احساس كردم كه بسط اين موضوع در قالب يك كتاب و انتشار آن مي‌تواند مفيد باشد.

مدرس دانشگاه شهيد مطهري، درباره بهترين روش براي بازخواني آرا و انديشه‌هاي گذشتگان در رشته‌هاي مختلف گفت: فكر مي‌كنم مطالعات ميان‌رشته‌اي مي‌تواند براي اين كار بسيار مفيد باشد. براي مثال مي‌توانيم با اين روش، ديدگاه‌هاي مديريتي انديشمندان گذشته‌مان را بررسي و براي امروزمان از آن استفاده كنيم. «تاريخ بيهقي» از جمله آثاري است كه مي‌توان استفاده‌هاي زيادي از آن كرد.

چاپ نخست كتاب «جايگاه انسان در آثار سعدي» با شمارگان هزار نسخه، در 144 صفحه و به بهاي پنج هزار تومان از سوي انتشارات طراوت منتشر شده است.