حجت‌الاسلام پناهیان واعظ و نویسنده حوزه دین و معارف اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با اشاره به این که تعامل مستقیم با مخاطبانش تاثیرات فراوانی در دریافت بازخورد تالیفاتش دارند، گفت: دغدغه و هدف اصلی‌ام جذب مخاطبانی نیست که اهل مطالعه نیستند یا دغدغه کتاب ندارند.
وی با اشاره به این که با وجود تالیفات متعدد همچنان به الگوی مشخص یا روش خاصی در نویسندگی نرسیده است، عنوان کرد: در این مسیر می‌کوشم تجربه‌های عملی خود را که به مرور زمان کسب می‌کنم بر اساس ضرورت‌ها و اقتضائات جامعه و مخاطبان به رشته تحریر در آورم. با وجود اين اخیرا توجه بیشتری به اختصار و گزیده‌گویی داشته‌ام چرا که تصور می‌کنم زندگی شهری جدید و انواع رسانه‌ها که در حال تغییر عادت مطالعه در انسان‌ها هستند، اقتضا می‌کنند مطالب را به اجمال و به صورت خلاصه مطرح کنم تا مخاطب خسته نشود.
نویسنده کتاب «باران خوبی‌ها؛ شرح بهترین خطبه اخلاقی نهج البلاغه» در پاسخ به این سوال که با توجه به فرصتی که به خاطر سخنرانی‌های متعدد در مجامع گوناگون برای وي فراهم است، تعامل مستقیم با مخاطبان چه تاثیری در دیدگاه یا قلمش دارد؟ گفت: برخی مخاطبان دایمی، علاقه فراوانی به مطالعه کتاب‌هایم دارند به نحوي که می‌گویند در سخنرانی‌ها دچار برانگیختگی احساسی می‌شوند و برای مطالعه بیشتر در آن حوزه، متنی در اختیار ندارند از این رو از این آثار به عنوان منابعی برای کسب اطلاعات بیشتر استفاده می‌کنند. در حقیقت کتاب‌ها برای برخی از مخاطبان جنبه مکمل و تثبیت آموزشی را دارد که در محافل عمومی کسب کرده‌اند. البته امکان دارد برخی از این مخاطبان (در مجالس سخنرانی) اهل مطالعه نباشند و صرفا فرهنگ شفاهی را بیشتر بپسندند یا در شمار افرادی باشند که فرصت مطالعه ندارند اما جدای از این افراد، مخاطبانی نیز هستند که به سخنرانی‌ها علاقه‌ای ندراند اما با کتاب‌ها ارتباط بهتری برقرار می‌کنند.
حجت‌الاسلام پناهیان ادامه داد: برخی مخاطبان عنوان کرده‌اند با وجود آن که این مباحث را پیش از این در جلسات سخنرانی شنیده‌اند، اما احساس می‌کنند این مباحث در کتاب به صورت عمیق‌تر و دقیق‌تری بیان شده‌اند.
وی در پاسخ به این سوال که تفاوت القای مفاهیم، معارف و معانی در فضای سخنرانی و تالیف کتاب را در چه می‌داند؟ بیان کرد: سخنرانی امتیازات ویژه‌ای دارد از جمله آن تاثیراتی است که فی‌المجلس در مخاطب ایجاد می‌شود که شاید روش مشابه دیگری نداشته باشد اما برای انتقال معرفت «کتاب» وسیله و رسانه‌ای، جایگزین‌پذیر نیست. شخصا به نگارش کتاب نسبت به سخنرانی علاقه بیشتری دارم اما نیازهای جامعه و پاره‌ای از اقتضائات مرا ترغیب می‌کند که بیشتر به سخنرانی بپردازم.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: در فضای سخنرانی امکان بیان مقصود با تمامی جزئیات و به دقت کامل فراهم نیست اما در نگارش کتاب فرصت خوبی ایجاد می‌شود تا به جزئیات نیز بپردازیم و نظم بیشتری به کلام ببخشیم.
نویسنده کتاب «رهایی از ولایت طاغوت» با تاکید بر این که حتی استفاده از سایر رسانه‌های قدیمی و جدید همچنان نیاز به مطالعه را برطرف نخواهد کرد، گفت: باید از هنر نویسندگی که استعدادی خدادادی است، استفاده کرد.
متاسفانه افراد متعددی در حوزه‌های گوناگون و بدون داشتن تحصیلات و تخصص کافی در حوزه‌هاي مختلف نظریه‌پردازی می‌کنند؛ از جمله این حوزه‌ها تالیف کتاب است به ویژه در عرصه مکتوبات دینی.
حجت‌الاسلام پناهیان در این‌باره و در پاسخ به این پرسش که با توسعه فعالیت‌های غیر تخصصی چه آسیب‌هایی مکتوبات دینی را تهدید می‌کنند، گفت: همچنان که عنوان شد یکی از مهم‌ترین این آسیب‌ها ورود افراد غیرمتخصص یا ناآگاه به این حوزه است. فردی باید دست به قلم ببرد که حرفی برای گفتن داشته باشد و از حرف خود به اطمینان نسبی رسیده باشد. نمی‌شود در جامعه‌ای عالمان و نویسندگان دو گروه متفاوت باشند چرا که همواره از میان اهالی علم، آگاهی و حکمت افرادی بر می‌خیزند که اندیشه ناب خود را به کتابت در می‌آورند.
مشاور نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، آسیب دیگر این حوزه را در نظر نگرفتن روحیات و احساسات مخاطبان از سوی نویسندگان دانست و توضیح داد: امکان ندارد نویسنده‌ای بگوید سخن عالمانه خود را می‌نویسم و به جذابیت و کشش مطالب کاری ندارم. این امر رونق مطالعه را کاهش می‌دهد. همان‌گونه که یک معلم در کلاس درس نمی‌تواند تنها به ارایه اطلاعات صرف بپردازد و باید از فنون و شگردهایی برای درگیرکردن ذهن و حواس دانش‌آموزان با مطالب درسی استفاده کند و آن‌ها را به تفکر وا دارد، نویسندگان نیز نباید در کنار توجه به محتوای مطالب از فنون ایجاد جذابیت در مخاطب و به تفکر واداشتن او غافل شوند.
این واعظ و نویسنده حوزه دین و معارف اسلامی معتقد است: باید علاوه بر این که حرفی برای گفتن داشته باشیم، توانمندی نویسندگی نیز به دست آوریم در غیر این صورت ارزیابی‌های ما از میزان مطالعه افراد جامعه صحیح نخواهد بود.
حجت‌الاسلام پناهیان با بیان این که چنان‌چه فردی تنها به نویسندگی بپردازد، ارتباطش با جامعه کاهش خواهد یافت، گفت: رونق نویسندگی و مطالعه در جامعه نیازمند حمایت نهادهای فرهنگی و شناسایی استعدادهای ارزشمند این حوزه است.
نویسنده کتاب «شهر خدا؛ رمضان و رازهای روزه‌داری» معتقد است: برای توسعه مطالعه و افزایش رغبت اجتماعی به کتاب و کتابخوانی باید امکانات نویسندگی را در جامعه ایجاد کنیم؛ چرا که نویسندگان متعددی وجود دارند که با وجود داشتن ایده‌ها و اندوخته‌های ارزشمند به واسطه حمایت نشدن نمی‌توانند اثر خود را ارایه دهند. بسیاری از اهالی علم به دلیل نبودن امکانات لازم برای تولید علم و پژوهش از نگارش آثار خوب باز می‌مانند.
یکشنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
نظر شما