مزيناني در گفتوگو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، اظهار كرد: داستان انقلاب تعريف خاصي ندارد و تنها از نظر موضوعي از ساير داستانها متفاوت است. تمام عناصر و ويژگيهاي لازم براي نوشتن داستان را بايد در اين گونه ادبي هم رعايت كرد.
وی افزود: همیشه اين نوع گونهها بر اساس ضرورت و با سرمايهگذاري متوليان فرهنگي ايجاد ميشوند و گونههای ادبی دفاعمقدس را هم ميتوان در اين گروه قرار داد.
این داستاننویس در پاسخ به اين سوال كه «آيا داستان انقلاب بايد وقايع را در مقطع زماني مشخصی به تصوير بكشد؟» افزود: معتقد به مقطع زماني ثابت در نگارش داستان نيستم. داستان انقلاب فقط به حوادث دهههای 1340 و 1350 يا از ساواك و فعاليت نيروهاي سياسي اختصاص ندارد.
وی تاکید کرد: داستاننويس ميتواند در زمانه حال به دنبال موضوع بگردد و سپس آن را به دورههاي بعد يا گذشته پيوند دهد. در اين نوع داستانها ميتوان نگاه به انقلاب را بعد از گذشت 34 سال از پيروزي مطرح كرد. به يقين اين نوع نگاه باعث بيان حرفهاي جديد و جذابتر خواهد شد.
مزيناني درباره گسستهای نسلهای انقلاب و نقش داستاننويس در ترغيب جوانان به مطالعه كتابهای با موضوع انقلاب گفت: فاصله بين نسلها وحشتناك است. بنابراين نويسنده داستان انقلاب بايد از اطلاعات معمول تاريخ كشور خود آگاهي داشته باشد و سپس به خلق شخصيتها بپردازد.
وی افزود: به عنوان نمونه اگر بخواهيم از حمله مغول به ايران داستان بنويسیم، نويسنده بايد ماجرا را بر اساس دادههاي موجود و هنر نويسندگي به صورتی توصيف كند که از جذابيتهاي لازم برخوردار و گيرا باشد. پس از جذابيت، میزان وامداري مولف از جريانهای تاريخي و رعايت ویژگیهای زبانی، در جایگاه اصلهای دیگر اثر قرار ميگيرند.
داور پنجمین جشنواره داستان انقلاب معتقد است: نويسنده در خلق اثر بايد كيفيت فرازماني را بازتاب دهد و اگر بخواهد فقط به يك جريان تاريخي اشاره كند، اثر خلق شده به جاي جنبه ادبي، رويكرد تاريخي پيدا ميكند.
وي درباره جايگاه جشنواره داستان انقلاب توضيح داد: در این باره مسوولان برگزار كننده بهتر پاسخ ميدهند، اما بايد اين نوع جشنوارهها بُعد ملي پيدا كنند. مانند جايزه ادبي جلالآلاحمد و جشنواره كتاب سال، ميتوان جوايز جشنواره و حلقه داوران را تغيير داد و حلقه فعاليت در اين حوزه را بازتر كرد و نويسندگان جواني را كه عطش نوشتن دارند در كارها مشاركت داد.
این داستاننویس با اشاره به این که باید نگاه جديد متعلق به نسل جوان را به رسميت شناخت، افزود: نسل جوان خواستههاي خودش را دارد و گاه با انتقاد همراه است. اين نسل سوالهاي بسياري دارد و نسل اول انقلاب بايد با سعهصدر به آنها توجه كند تا اين نگاه جديد و متفاوت، خدمت ديگري به داستاننويسي محسوب شود. اگر اين تغييرات رخ دهند، اتفاق خوبي براي جشنواره رقم ميخورد. زيرا صدور فراخوان، ديدن اسامي تكراري داوران و شركت كنندگان، آينده نگران كنندهاي را براي اين جشنواره ترسيم ميكند.
مزيناني برآيند كلي جشنوارههای داستان انقلاب را خوب توصیف كرد و گفت: پيش از اين چنين جشنوارهاي هم براي انقلاب اسلامی ايران برگزار نميشد. برگزاري جشنوارهاي بدون حمايتهاي دولتي و سرمايهگذاري خاصی برای آن قابل توجه است، هر چند كه با ايدهآلها فاصله دارد.
وي درباره جايگاه نقد آثاري كه در جشنواره داستان انقلاب برگزيده ميشوند و تاثير آن بر كارهاي بعدي نويسندگان افزود: نقد به صورت كلي بر نگارش آثار بعدي تاثيرگذار است اما متاسفانه سوءتفاهمي در جامعه ادبي وجود دارد كه نگاه منتقد را زير سوال ميبرد.
داور پنجمین جشنواره داستان انقلاب توضیح داد: برخي منتقدان جشنوارهها را به رسميت نميشناسند و اقبالي هم به نقد آثار نشان نميدهند. حتي اگر اثري گيرا باشد و جاي خود را در جامعه پيدا كند، چندان در سطح جامعه رسانهاي و نخبگان مورد نقد قرار نميگيرد. مشكلاتي هم كه در جشنوارههای دیگر به وجود آمده به اين اتفاق دامن ميزند زيرا تلقي عمومي از برگزاري جشنوارهها محفلي بودن است و از سوي دیگر معمولا ایرادهایی را به چرخه داوری وارد میدانند.
مزيناني در پاسخ به اين سوال كه «آیا ميتوان به دليل ديدگاه عدهای خاص اين آثار را در چارچوب نقد قرار نداد؟» گفت: تاكنون برخي از كتابهای منتشر شده از آثار جشنوارههای انقلاب در حوزه هنري نقد شدهاند، اما شیوه نقد كتابهای حوزه هنری، نوعي خود زدني است. اگر بخواهيم جريان نقد پويايي داشته باشيم بايد بدون سوءتفاهم به نقد كتابها بپردازيم .
وی با اشاره به این که نقد آثار اتفاق خوبي است، افزود: آيا تاكنون آثار جشنوارهاي ديگري مانند جايزه ادبي جلالآلاحمد يا كتاب سال جمهوري اسلامي ایران نقد شدهاند؟ آيا جريانهاي رسانهاي براي اين كتابها ايجاد شده است؟ متاسفانه ما تنها شاهد نوشته شدن و تقدير داستانها هستيم. اين عملكرد ضعيف در ساختار كلي جشنوارهها باعث شده خروجي آثار ضعيف باشد و كمتر مورد نقد قرار گيرند. در صورتي كه وجود اهرم نقد ميتواند معيارهاي داوري و برگزاري جشنوارهها را تغيير دهد و منجر به نگارش داستانهاي قوي شود.
پنجمین جشنواره داستان انقلاب به همت مركز آفرینش های ادبی حوزه هنری بهمن ماه سال جاری برگزار میشود.
سهشنبه ۱۹ دی ۱۳۹۱ - ۱۵:۲۵
نظر شما