به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، براساس آن‌چه مولف در آغاز کتاب آورده است، این اثر در سال 1367 جزو 57 کتاب برگزیده‌ای بود که به مناسبت کنگره بین‌المللی بزرگداشت حافظ، که از سوی کمیسیون ملی یونسکو ارسال شده بود، تایید و در سال 1368 از سوی نشر پاژنگ (حافظ‌ شناسی) منتشر شد.

ویراست دوم این اثر علاوه بر تجدید نظر مولف با مطالب جدیدی همراه شده است. همچنین کتاب، مقدمه‌ای به قلم منوچهر آتشی دارد. آتشی در این مقدمه از شعر حافظ به عنوان« سیب سرخ مرغوب باغ ادب فارسی» یاد کرده که توسط شاعر مجرب و بیدار به وجود آمده است. او حافظ را شاعری بیداردل، مجرب و کمال‌طلب معرفی می‌کند و معتقد است هر بیت او حاصل بیداردلی، رنج جانکاه و عرق‌ریزی روح بوده است. از سوی دیگر حافظ را خلاصه فشرده کامل دوران طولانی و پرنشیب و فراز حیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و ادبی ایران در زمان خود می‌داند.

وی همچنین با تاکید بر این امر که این مجموعه فقط از یک زاویه و آن‌هم تشابه مفردات و ادبیات پراکنده به حافظ نگریسته، چند نکته را در این مقدمه بازگو کرده است؛ نخست آن‌که نباید فراموش کرد روزگار حافظ دوران رکود فرهنگی و سیاسی بوده، بنابراین حافظ جستارگر اگر به منابع محدود موجود در زمان خودش نگاه نمی‌کرد و از گوهر آن منابع بهره نمی‌گرفت، شگفت بود. دوم آن‌که بهره‌گیری حافظ از گونه‌های صورت بیانی مشخص و متداول و معروف به نوعی ممارست مرسوم زمانه است و نشانه تقلید و رونویسی نیست. دیگر آن‌که در نظیره‌گویی‌ها، حافظ برتر از پیشینیان و متاخران است.  نکته آخر نیز درباره ایرانی‌ بودن حافظ است که گسترده‌تر و آشکارتر از دیگران و بسیار رندانه‌تر بیان شده است.

اما کتاب «دریای شعر فارسی، کشتی شعر حافظ» علاوه بر کتاب‌نامه، شامل دو بخش کلی «آینه خیال حافظ» و «حافظ و معاصران او» است. در بخش «آینه خیال حافظ» مولف در آغاز درباره سرچشمه اندیشه و زبان حافظ به جز قرآن کریم سخن گفته که در این باره به آثار و منابعی چون «تمهیدات و نامه‌های عین‌القضاة»، دیوان‌های شعر پارسی و تازی مانند سنایی، عطار، سعدی و خواجو یا ابوالعلامعری و متنبی نیز اشاره کرده و معتقد است بسیاری از مضامین، تعبیرات و ترکیباتی که دیگران در آينه خیال خویش به رشته نظم در آورده‌اند، حافظ جالب توجه‌تر و دلنشین‌تر بیان کرده است.

وی همچنین شعر حافظ را خلاصه و عصاره شعر فارسی و درد و رنج انسان عاصی می‌داند؛ چراکه خود حافظ رنج‌های روحی فراوانی دیده و از سوی ابلهان حکومت‌ جابر و خودکامه رنج فراوانی را متحمل شده است.

همچنین به گفته خود مولف، آن‌چه او را به گردآوری نظیره‌گویی‌های حافظ با شعرای متقدم و معاصر او واداشته، نخست عشق به حافظ، دوم شور و شوق معلمی و سوم علاقه به تدریس صنایع ادبی بوده است.

مولف در ادامه بخش نخست نظیره‌های شعر حافظ در اشعار شاعران متقدم و معاصر حافظ را ارایه کرده که عبارتند از رودکی، فردوسی، فخرالدین اسعدگرگانی، ناصرخسرو، مسعودسعدسلمان، خیام، امیر معزی، سنایی، جمال‌الدین اصفهانی، خاقانی، انوری‌ابیوردی، ظهیرالدین فاریابی، نظامی، شیخ عطار، کمال‌الدین اسماعیل، نجم‌الدین رازی، مولوی، فخر‌الدین عراقی، سعدی، امیرخسرو دهلوی، همام تبریزی، اوحدی مراغه‌ای، سیف فرغانی، خواجوی کرمانی و ابن‌یمین. 

بخش دوم کتاب به «حافظ و معاصران او» اختصاص دارد. به گفته مولف از آن‌جا که حافظ با عبید زاکانی، عماد فقیه، سلمان ساوجی، ناصر بخارایی، کمال خجندی و نعمت‌الله ولی معاصر بوده است، به درستی مشخص نیست کدام‌ یک از این شاعران از شعر یکدیگر اقتباس کرده‌ یا آن ‌را تضمین کرده‌اند. برهمین اساس بدون ذکر تقدم و تاخر شعری یکی بر دیگری، پاره‌ای از اشعار آورده شده است.

این شاعران به ترتیبی که در کتاب ارایه شده‌اند عبارتند از: عبید زاکانی، عماد فقیه، سلمان ساوجی، ناصر بخارایی، کمال خجندی و نعمت‌الله ولی.
در بخش دیگری از کلام مولف آمده است: «حافظ با این‌که از باغ شعر شاعران پارسی و تازی گل‌ها چیده و روح خود را با عطر آن‌ها معطر ساخته، ولی از عطر و بوی همان گل‌ها، گلزاری آفریده که بهار عطر و بویش جاودانه است...این ابتکار و خلاقیت زاییده ذهنی فعال و روحی سیال و سینه مواج کسی چون حافظ است.»

وی همچنین از حافظ به عنوان شاعری یاد کرده که «مثل هیچ‌کس نیست ولی وجودش در همگان ساری و جاری است.»

این کتاب تنها به ارایه گزارش‌گونه نظیره‌های شعر حافظ در اشعار شاعران متقدم یا معاصر او اختصاص دارد.

ویراست دوم کتاب «دریای شعر فارسی، کشتی شعر حافظ» در 247 صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت هفت هزار و 500 تومان از سوی نشر ققنوس منتشر شده است.