این نویسنده در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عنوان کرد: هرگاه صحبت از امامت می‌شود ذهن‌ها به سمت امامت امیرالمومنین علی(ع) و جانشینی خاص پیامبر اکرم(ص) می‌رود، اما در بخش ادله امامت عامه، ادله‌ای اثبات می‌شوند که نیاز بشر به امام بعد از نبی را مشخص می‌کند. این دلایل که از سنخ عقلی و نقلی هستند مربوط به مسایلی مانند صفات امامان پس از نبی چگونگی تعیین آن‌ها می‌شوند. در واقع ادله امامت عامه بدون طرح مصداقی خاص، یک شمول عام دارد.

خلیلی با اشاره به بررسی دو کتاب از سیدمرتضی علم‌الهدی و عبدالجبار معتزلی در این اثر گفت: «الشافی فی الامامة» متعلق به سیدمرتضی علم‌الهدی و چهار جلدی است. این کتاب درباره هر دو موضوع امامت عامه و خاصه است که البته هیچ کدام از آن‌ها مربوط به ولایت امام علی(ع) نمی‌شوند. من بخش مربوط به امامت عامه را کار کردم.

وی درباره اهمیت این دو کتاب توضیح داد: سیدمرتضی پس از شیخ مفید کرسی درس او را حدود چهل سال بر عهده داشت و در میان شیعیان اهمیت بسیار دارد. عبدالجبار معتزلی نیز  میان معتزله همین جایگاه را دارد و همتای سیدمرتضی محسوب می‌شود.

خلیلی افزود: سیدمرتضی کتابش را در پاسخ به شبهات قاضی عبدالجبار معتزلی که تقریبا معاصر با اوست نوشت. قاضی عبدالجبار از فرقه معتزله و سنی است و سیدمرتضی شیعه بود. عبدالجبار در جلد بیستم کتابش با عنوان «المغنی فی ابواب توحید و العدل» نسبت به شیعیان شبهه کرد که سیدمرتضی این شبهات را در کتابش پاسخ داد.

این پژوهشگر به شباهت استدلال‌های سیدمرتضی با استدلال‌های سایر آثار کلامی اشاره کرد و گفت: آن‌چه سیدمرتضی استدلال می‌کند در سایر کتاب‌های کلامی نیز وجود دارند، اما نکته قابل توجه کتاب وی محاجّه‌ای است که با طرف مقابلش دارد.

خلیلی ادامه داد: سیدمرتضی در کتابش شبهات را بسیار درهم ریخته پاسخ داده است و نظم و ترتیب کتاب‌های کلامی را ندارد. من در این اثر پاسخ‌های وی را طبق چینش کتاب کلامی سامان داده‌ام. این مباحث از وجوب عقلی امامت شروع می‌شود و سپس به وجوب نقلی و شرعی امامت، صفات امام و تحقق امامت می‌رسد.

وی یادآوری کرد: پس از ورود به هر مبحث، دیدگاه متکلمان امامیه و معتزله از قرن دوم تا هشتم را در ابتدا بیان کردم تا خواننده نخست با دیدگاه معتزله و امامیه در آن دیدگاه خاص آشنا شود و سپس به بحث سیدمرتضی و عبدالجبار ورود یابد.

خلیلی این اثر را علاوه بر تبیین و تحلیل نظرات سیدمرتضی و عبدالجبار معتزلی شامل ترجمه دو جلد و نیم از کتاب چهار جلدی سیدمرتضی دانست و گفت: در بخش‌هایی از این ترجمه نقل‌قول‌های مستقیم و همچنین تحلیل و نتیجه‌گیری نیز اضافه شده است.

چاپ نخست «بازکاوی ادله امامت عامه از دیدگاه سیدمرتضی و قاضی عبدالجبار معتزلی» به تازگی از سوی موسسه نبأ منتشر شده است و طی روزهای آتی در بازار نشر توزیع می‌شود.