شهرام تاجانی، معاون انتشارات خرد آذین افزایش بهای عناصر گوناگون تولید و نشر کتاب را عامل اصلی توسعه محصولات سطحی و عامهپسند و گریز ناشران عمومی از چاپ کتابهای ارزنده و فاخر دانست و گفت: ناچارم آثار دم دستیتری تولید کنم و کارهای پر هزینه را کنار بگذارم.-
وی در پاسخ به این سوال که این شرایط موجب تولید آثار کیفیتر یا محصولات بازاری بیشتر شده است؟ عنوان کرد: متأسفانه در چنین شرایط آثار کیفی زیادی تولید نمیشود و اغلب محصولات به شکل بازاری و عامهپسند تولید و عرضه میشوند تا چرخه اقتصاد نشر بگردد.
تاجانی با ابراز نارضایتی از این وضعیت بیان کرد: در گذشته اصلیترین بخش فعالیت ما تولید محصولات به ویژه کتابهای ترجمه شده از متون معتبر و یافتههای دانشمندان در حوزه مسایل اجتماعی و روانشناسی بود؛ کتابهایی درباره بلوغ، رفتارهای اجتماعی و رفتارهای متقابل همسران با یکدیگر و چالشهایی که یک جوان در دوران بلوغ با آنها مواجه است، اما به دلیل آن که این اثر اکنون با اقبال خوبی مواجه نیستند، اکنون به تولید آنها نمیپردازیم.
وی گفت: به سبب گرانی کاغذ و افزایش قیمت سایر کالاها، تهیه کتاب نیاز اصلی عموم مردم جامعه ما نیست و اغلب در پی تالیف نیازهای اولیه خود هستند. به همین دلیل ما ناچاریم کتابهایی نظیر انواع پیامک، رازهای نگهداری پوست و مو و ... و آثاری سطحی و دم دستی تولید کنیم.
این مدیر مسوول در تایید این نظر که ناشران برای ادامه بقای خود به تولید و نشر آثار حوزه آشپزی میپردازند، عنوان کرد: این دیدگاه حقیقت دارد. امسال هم چنانچه یک بررسی مختصر داشته باشید، میبینید که همه ناشران کتاب آشپزی دارند. اما معتقدم نخستین وظیفه یک ناشر ابتدا بازارسنجی است. کتابهای آشپزی، تعبیر خواب یا آثار مرتبط با روابط همسران آثار سطحی و کمکیاند که متاسفانه اغلب ناشران از آنها استفاده میکنند تا خود را نجات دهند چون حمایت از ناشران بسیار کم است.
وی حمایتهای غیر عادلانه را یکی از معضلات این حوزه دانست و گفت: متأسفانه پیشبرد مقاصد براساس روابط و آشنایی(پارتی بازی) مانند رعایت نکردن قانون جزء فرهنگ ما شده است و به واسطه آن که خودمان هم در رفتارهایمان مشکلاتی داریم، نمیتوانیم سایرین را محکوم کنیم اما چنانچه میخواهیم از این وضعیت خارج شویم باید از خود شروع کنیم.
تاجانی در پاسخ به این سوال که پرفروشترین اثر انتشارات خرد آذین در نمایشگاه چه بوده است؟ بیان کرد: متاسفانه کتاب «دختر یا پسر؛ تعیین جنسیت فرزند».
وی در برابر این موضوع که چنانچه بپذیریم اکنون توده جامعه جوان ما در سن فرزنددار شدنند، انتخاب چنین آثاری طبیعی به میتواند باشد، گفت: اگر این قشر در پی کتابهای علمی باشند باید کتابهایی مانند «9 ما انتظار» را تهیه کنند که تمام نکات عملی، رفتاری و تغذیهای مادر را قبل از تولد کودک بیان میکند. متاسفانه اغلب مخاطبان اثر «دختر یا پسر» در پی راحتترین و سادهترین راه در مسیر بچهدارش شدنند.
معاون انتشارات خرد آذین در پاسخ به این سوال که چنانچه مخاطبان از شما بپرسند کدام اثر مناسبتر است آیا به درستی پاسخ آنها را بیان میکنید یا فروش کتابها برای شما مهمتر است؟ گفت: من حقیقتا مطلب درست را میگویم؛ چرا که در کتاب «9 ماه انتظار» بالغ بر 10 اثر ترجمهای بررسی شدهاند و نکات مورد نیاز علمی و اساسی بچهدار شدن را با تعهد بیشتری بیان میکند که کاربردیتر هم هستند.
این ناشر که حدود 14 سال سابقه فعالیت در حوزه نشر را دارد گفت: من انسانی آرمانگرا نیستم اما در کار نشر متأسفانه این تصور وجود دارد که ناشر باید از صفر تا صد تولید کتاب را آگاهی داشته باشد و چنانچه در قسمت فروش مهارت هم نداشته باشد، مهم نیست. معتقدم این کنونی، جایگاه نادرستی است چون یک ناشر باید در زمینه فروش یک متخصص باشد که خود شامل عناصر مختلفی نظیر شناخت اقشار گوناگون مخاطبان، نیازسنجی آنها و آگاهی برای طرح زدن و نحوه ارایه اثر است، اما ما کوشیدیم همه چیز را به روش استاد و شاگردی بیاموزیم.
وی افزود: با این وجود همواره کوشیدهام مسایل را قدری علمیتر بررسی کنم و در پی آگاهی از مسائل کاهش یا پایین آمدن فروش آثار باشم. به عنوان نمونه پیش آمده طرح جلد برخی از آثار را با بهای گزاف نیز سفارش داده و آماده کردیهایم اما آن طرح جلد جوابگوی بازار نبوده است از این رو به بررسی علت پرداختهام و به این نکته رسیدهام که در کار نشر باید با متخصصان گوناگون مشورت و تجمیع آرای آنها را در تولید، انتشار و عرضه اثر به کار ببندم.
وی در انتقاد به این موضوع که اغلب طرح جلدهایی که در غرفه مشاهده میشوند، تصاویر غیر بومی و غیر ایرانیاند، این موضوع خللی در یافتن جایگاه حقیقی اثر ایجاد نمیکند؟ گفت: این مساله به غیر متخصص بودن افرادی بازمیگردد که ژورنالها، نشریات یا سایتهای اطلاعرسانی را تکمیل میکنند. چند سایت میتوان پیدا کرد که تصاویر کودکان یا جوانان ایرانی را داشته باشد؟
وی در بازخورد با این عقیده که «به نظر این تفکر نادرستی است چرا به شکل مستقیم با عکاسهای حرفهای تعامل ندارید؟ بیان کرد: به چند دلیل مثلا برای طرح جلد کتابهایی که به تولد و مراقبت مادر از کودکان باز میگردد، باید از یک خانم یا مادر ایرانی اجازه بگیریم، به دلیل سنتی بودن جامعه ما هیچ فردی اجازه نمیدهد تصویر خانم او روی جلد کتابها منتشر شود. دوم آن که این شیوه هزینه هنگفتی را میطلبند.
تاجانی در پاسخ به این مساله که چرا حتی در طرح جلد کتابهای مرتبط با پرورش کودکان هم از تصاویر بچههایی با نژادهای غیر ایرانی استفاده کردهاید، در حالی که اغلب والدین درباره تصویر کودکان خود مقاومت یا مخالفتی ندارند؟ اظهار کرد: پیش از این چند کتاب را با تصاویر کودکان ایرانی کار کردم که کار به شکایت هم کشید. البته ایراد کار من این بود که بدون اجازه این تصاویر را برای طرح جلد انتخاب کردم و از لحاظ قانونی به اشتباه خودم اذعان میکنم. اما این گونه نیست که همه دوست داشته باشند از عکس فرزند آنها استفاده شود.
وی در پاسخ به این سوال که «آیا شما اطلاعرسانی کردید؟ در نشریات یا مجلات مرتبط با کودکان یا در ارتباط با مهدهای کودک چنین اقدامی را انجام دادید که این ادعا را میکنید؟» گفت: خیر. اما در چنین شرایطی یافتن عکاس حرفهای و هزینههای آن بالا خواهد رفت.
معاون انتشارات خرد آذین در مواجهه با این پرسش که «آیا طرح جلد که بیانگر محتوای اثر است برای ناشران اهمیت کمی دارد که اینگونه درباره آن تصمیمگیری میشود؟ گفت: خیر بیش از 50 درصد محتوای اثر و میزان استقبال از کتاب به طرح جلد بازمیگردد و ارزش هزینه کردن دارد اما با بودجههایی که در اختیار داریم این کار به صرفه نیست.
وی در پایان درباره تصمیماتی که برای تولید کتابها دارد، بیان کرد: متاسفانه با وجود وضعیت کنونی تصمیم دارد شیوه متفاوتتری را برای انتخاب آثار و نشر آنها برگزینم. ناچارم آثار دم دستیتری تولید کنم و کارهای پر هزینه را کنار بگذارم.
نظر شما