به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نادر ابراهیمی (1315 ـ 1387) پژوهشگر، نويسنده و داستان‌نويس پنجشنبه‌ 16خرداد‌ بر اثر ابتلاء به سرطان مغز درگذشت.

هدایت‌الله بهبودی،نويسنده و كارشناس تاريخ انقلاب اسلامي در جلد دوم کتاب «فرهنگ ناموران معاصر ایران» که توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در سال 1384 منتشر شد، زندگي نادر ابراهيمي را روايت كرده است.

علت انتخاب هدايت‌الله بهبودي براي اين كار رابطه‌اي بود كه در ايام نگارش رمان "سه ديدار با مردي كه از فراسوي باور ما مي‌آيد" در باره امام خميني(ره) بين او و نادر ابراهيمي به عنوان نويسنده رمان ايجاد شده بود. 

هدايت‌الله بهبودي در باره نادر ابراهیمی نوشته است  : در فروردین 1315 در تهران به دنیا آمد. پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، به دبیرستان دارالفنون تهران رفت و دوره متوسطه را در آنجا به پایان رساند و در ضمن تحصیل به کار پرداخت. 

چند ماهی در تعمیرگاه سیار در صحرا ،کمک کارگر بود. سپس مدتی به کارگری در چاپخانه افست پرداخت و  چندي، مشاغل دیگری چون بازاریاربی، ماشین‌نویسی، حسابداری و نقاشی در آتلیه را به عهده گرفت. 

در سیزده سالگی به فعالیت سیاسی روی آورد و به جمعیت پان ایرانیست، که در 1327 شمسي تشکیل شد، پیوست. چندی پس از آن، با تاسیس حزب ملت ایران (1330 ش) به رهبری داریوش فروهر، به عضویت آن حزب درآمد و همکاری وی با فروهر تا 1358 ش ادامه یافت.

ابراهیمی از شانزده سالگی کار نویسندگی را به طور رسمی آغاز کرد و در حزب، در نگارش و چاپ اعلامیه‌های ضد دولتی شرکت داشت. در دبیرستان با متون کهن آشنایی یافت. از دبیران وی می‌توان از زین‌العابدین مؤتمن و صدیق اسفندیاری نام برد. 

پس از گرفتن دیپلم ادبی وارد دانشکده حقوق شد؛ اما تحصیل در آن رشته را رها کرد و به خدمت نظام رفت. از خدمت معاف شدو در این هنگام به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران راه یافت و رشته ادبیات انگلیسی را برگزید. 

در دوران دانشجویی، سازمان انتشارات طرفه را با همکاری تنی چند از همفکرانش، به راه انداخت. این موسسه فرهنگی توفیق چندانی نیافت و ابراهیمی برای گذران معاش ناگزیر صندوق‌دار بانک هتل هیلتون تهران شد. 

تلاش معاش قدری کار تحصیل را بر وی دشوار ساخت و باعث شد که دوره آن دانشکده را در شش سال به پایان برساند. ابراهیمی پس از گرفتن لیسانس، مدتی در موسسه فرانکلین به شغل ویراستاری پرداخت و در زمینه ترجمه و یرایش با ناشرانی مانند امیرکبیر، همکاری کرد. 

پس از یک سال روزنامه‌نگاری و خبرنگاری در روزنامه آیندگان، به عضویت هیات تحریریه مجله «فرهنگ و زندگی» درآمد. وی یکی از موسسان کانون نویسندگان ایران (1347 ش) بود. او در نخستین انتخابات کانون به عنوان بازرس مالی انتخاب شد.

در 1350 ش، موسسه ایران پژوه را، که به مطالعات ایران‌شناسی می‌پرداخت، با کمک همکارانش بنیان‌ گذارد، اما در این کار موفقیتی نصیب او نشد و در همان سال ،سازمان همگام با کودکان و نوجوانان را تأسیس کرد. 

در اوایل دهه پنجاه، به همکاری با رادیو و تلویزیون ملی ایران در زمینه فیلم‌سازی پرداخت و برای آن سازمان دو فیلم مستند ساخت؛ یکی منطقه «عَلَم کوه» و دیگری «گل‌های وحشی ایران، منطقه آذربایجان».

ابراهیمی پیش از آن، فیلم‌نامه دو فیلم «پرویز کیمیاوی»، «پ مثل پلیکان» و «مغول‌ها» را نوشت. پس از دو فیلم یاد شده، وی دو مجموعه تلویزیونی دیگر نیز نویسندگی و کارگردانی کرد. یکی مجموعه 36 ساعته «آتش بدون دود» (1353 ش) و دیگری مجموعه پنجاه ساعته «سفرهای دور و دراز هامی و کامی» (1355 ش). هر دو مجموعه از کارهای موفق و مشهور ابراهیمی به شمار می‌آیند و جزو پربیینده‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی بوده اند. 

وی در 1357 ش. به همدلی با انقلاب اسلامی ایران، اعلامیه معروف "بشارت‌نامه" یا "خمینی می‌آید" را نوشت. خود گفته است که از میان بسیاری اعلامیه که برای انقلاب نگاشت "این بشارت‌نامه تنها چیزی بود که بعد از پیروزی انقلاب درخواست کردم به نامم ثبت شود». 

پس از انقلاب اسلامی، زمانی که داریوش فروهر به سمت وزارت کار دولت موقت (به نخست‌وزیری مهدی بازرگان) برگزیده شد، ابراهیمی، دوست و همرزم دیرین فروهر، به مشاورت این وزارت‌خانه انتخاب شد، اما در این سمت نیز چندان دوام نیاورد و برای شکل‌دهی به سازمان داوطلبان هلال‌احمر به آن سازمان پیوست و یک‌سال و هشت ماه در آنجا خدمت کرد.

از آخرین فعالیت‌های وی برپایی موسسه فرهنگی صدا (1374 ش) در حوزه هنری است که به منظور انتشار کتاب‌های گویا یا نوار برای کودکان و نوجوانان، آن را بنیاد نهاد. اما موسسه وی پس از انتشار شش آلبوم آموزشی و چند تک نوار، به محاق تعطیل افتاد. 

ابراهیمی بار دیگر به کار فیلم‌سازی روی آورد. آخرین فیلم وی «روزی که هوا ایستاد» نام دارد. ولی این فیلم اجازه نمایش نیافت.

ابراهیمی در بیست سال اخیر زندگانی خود به کارهای گوناگونی دست زد:‌ «شغل من اصولاً نوشتن، ارائه دادن و فروختن طرح‌های مناسب و سودمند به موسسات، سازمان‌ها و نهادهای مختلف است. طرحی را [آماده می‌کنم] و به موسسه‌ای پیشنهاد می‌کنم؛ اگر پذیرفتند، آن را به اجرا می‌رسانم».

عمده شهرت نادر ابراهیمی از بابت داستان‌نویسی است. وی در سال پنجم دبیرستان قصه کوتاهی نوشت به نام «دشنام»، که در شناساندن ابراهیمی به عنوان داستان‌نویس موثر شد و بعدها در کتاب دیگر او، «خانه‌ای برای شب»، چاپ شد و جلال‌ آل‌احمد نیز آن را در «کتاب ماه کیهان» به چاپ رساند. 

«دشنام» مضمون سیاسی داشت و در آن به دستگاه محمدرضا پهلوی حمله شده بود. داستان کوتاه بعدی او «بدنام» بود که در «کتاب هفته کیهان» به سردبیری م. ا.به آذین، به چاپ رسید. نویسنده در این قصه به قیام 15 خرداد 1342 پرداخته است. 

نخستین کتاب ابراهیمی، به نام «خانه‌ای برای شب»، در 1342 ش منتشر شد و این هنگامی بود که او، به اتهام همکاری با نهضت 15 خرداد 1342، در زندان به سر می‌برد.

وی سابقه 37 ساله در کار نویسندگی دارد. ثمره این تلاش بیش از صد رمان و مجموعه داستان و قصه برای کودکان و نوجوانان، مجموعه‌هایی در ایران‌شناسی و نقد و نظر درباره داستان‌نویسی است.

ابراهیمی گاه چند کتاب را باهم می‌نوشت. آثار داستانی او چندان زیاد است که برخی از وی با تعبیر «پرنویس، با تلمباری از کتاب‌های قصه» یاد کرده‌اند.

آثار وی بسیار گوناگونند و از این لحاظ می‌توان آن‌ها را در زیر مجموعه‌های مختلفی قرار داد. گفته‌اند که وی در هنر همواره در حال تکاپو و جست‌وجوی راه های تازه و رها کردن روش‌ها و قواعدی است که حتی خود در برخی آثارش به کار گرفته است. 

شماری از آثار ابراهیمی به چندین زبان ترجمه شده و نقد و تحلیل‌هایی نیز درباره کارهای او منتشر شده است. از جمله در کتاب دو قصه برگزیده از آسیا که قصه ایرانی آن مجموعه از اوست. دو جلد کتاب نیز در باب نقد و تحلیل جامعه‌شناختی داستانهای او در بلژیک به زبان فرانسه به چاپ رسیده است. وی مدتی نیز داستان‌نویسی و کارگردانی و فیلم‌نامه‌نویسی را در مراکزی چون حوزه عملیه قم و سازمان صدا و سیما و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تدریس کرد.

نادر ابراهیمی در 1378 ش،‌ به تومور مغزی دچار شد و از نوشتن و مطالعه بازماند و بالاخره در روز پنج‌شنبه 16 خرداد 1387 دارفانی را وداع گفت.

از آثار تالیفی او به ترتيب الفبايي عنوان كتاب‌ها ،می‌توان به اين موارد اشاره كرد؛
ـ آتش بدون دود (7 جلد) / ایران‌پژوه / 1359
ـ آخرین عادل غرب / فکر روز / 1369
ـ آدم وقتی حرف می‌زند چه شکلی می‌شود / جانزاده
ـ آرش در قلمرو تردید / آگاه / 1356
ـ آن شب که تا سحر ... / همگام / 1371
ـ آن که خیال بافت و آن که عمل کرد / همگام و جانزاده / 1369
ـ آه بیابان/ با همکاری م. ع سپانلو / 1342
ـ ابن مشغله/ روزبهان / 1364
ـ ابوالمشاغل / روزبهان / 1365
ـ اجازه هست آقای برشت / امیرکبیر / 1349
ـ افسانه باران / امیرکبیر / 1356
ـ انسان، جنایت و احتمال / امیرکبیر / 1356
ـ انقلاب به ما چه داد / خلق / 1356
ـ این باغ بزرگ باورنکردنی
ـ باران، آفتاب، و قصه کاشی / امیرکبیر / 1362
ـ بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم / ایران کتاب / 1366
ـ با سرودخوان جنگ در خطه نام و ننگ / اطلاعات / 1366
ـ برادرت را صدا کن / فرزین / 1357
ـ بر جاده‌های آبی سرخ (2 جلد) / فکر روز / 1376 و 1377
ـ بزی که گم شد / کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان / 1353
ـ پدر چرا توی خانه مانده است / فرزین / 1357
ـ پهلوان پهلوانان / همگام / 1371
ـ تضادهای درونی / آگاه / 1357
ـ تکثیر تاسف‌انگیز پدربزرگ / مرکز / 1375
ـ جای او خالی / فرزین / 1360
ـ جنگ بزرگ از مدرسه امیریان / خلق / 1358
ـ چهل نامه کوتاه به همسرم / روزبهان / 1368
ـ حالا دیگر می‌خواهم فکر کنم
ـ حکایت دو درخت خرما / همگام / 1370
ـ حکایت آب خنک / همگام / 1370
ـ خانه‌ای برای شب / امیرکبیر / 1356
ـ داستان سنگ و فلز و آهن / همگام / 1371
ـ در حد توانستن / پیشگام / 1357
ـ درخت قصه، قمری‌های قصه / همگام / 1369
ـ در سرزمین کوچک من / 1355
ـ دور از خانه / کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان / 1347
ـ دور ایران در شش ساعت / وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی / 1371
ـ روزی که فریادم را همسایه‌ها شنیدند / همگام / 1368
ـ رونوشت‌های بدون اصل / روزبهان / 1356
ـ سحرگاهان همافران اعدام می‌شوند / فرزین / 1358
ـ سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن (8 جلد) / سروش / 1356
ـ سنجابها / کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان / 1363
ـ سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می‌آمد (2 جلد) / دفتر ادبیات انقلاب اسلامی / 1377 و 1378
ـ صدای صحرا / 1348
ـ صوفیانه‌ها و عارفانه‌ها / پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی / 1377
ـ عبدالرزاق پهلوان / همگام / 1369
ـ غزلداستان‌های سال بد / امیرکبیر / 1357
ـ فارسی‌نویسی برای کودکان / همگام / 1353
ـ فردا شکل امروز نیست / روزبهان / 1368
ـ فرهنگ مواد معدنی ایران
ـ قصه سار و سیب
ـ قصه شتر باصفا و موش خودخواه
ـ قصه گل‌های قالی / کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان/ 1348
ـ قلب کوچکم را به چه کسی بدهم / همگام / 1371
ـ کلاغ‌ها / کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان/ 1348
ـ لوازم نویسندگی / فرهنگان / 1369
ـ مامان من چرا بزرگ نمی‌شوم بابا ... / همگام / 1368
ـ ما مسلمان این آب و خاکیم
ـ مثل پولاد باش پسرم مثل پولاد / همگام / 1371
ـ مجموعه اول (قصه‌های کوتاه) / امیرکبیر / 1369 ـ 1370
ـ مجموعه دوم (قصه‌های کوتاه) / امیرکبیر / 1369 ـ 1370
ـ مجموعه سوم (قصه‌های کوتاه) / امیرکبیر / 1369 ـ 1370
ـ مردی در تبعید ابدی / فکر روز / 1375
ـ مصابا و رویای گاجرات / امیرکبیر / 1353
ـ مقدمه‌ای بر آرایش و پیرایش کتاب‌های کودکان / آگاه / 1368
ـ مقدمه‌ای بر مراحل خلق و تولید ادبیات کودکان / آگاه / 1363
ـ مقدمه‌ای بر مصورسازی کتاب کودکان / آگاه / 1367
ـ مکان‌های عمومی / امیرکبیر / 1355
ـ من راه خانه‌ام را بلد نیستم / رادیو و تلویزیون ملی / 1353
ـ نامه فاطمه و پاسخ فاطمه / خلق / 1358
ـ نیروی هوایی / فرزین / 1357
ـ وسعت معنای انتظار / روزبهان / 1357
ـ هزار پای سیاه و قصه‌های صحرا / ایران کتاب / 1345
ـ یک عاشقانه آرام / روزبهان / 1376
ـ یک قصه بلند فلزی یک قصه معمولی و قدیمی در باب جنایت
ـ یک صعود باور نکردنی
 
از کارهای ترجمه وی نيز مي‌توان از اين عناوين نام برد؛
ـ آدم آهنی، هیوز ـ تد / امیرکبیر / 1355
ـ از پنجره نگاه کن، جان والش انگلوند
ـ مویه کن سرزمین محبوب / امیرکبیر / 1357
 
نادر ابراهیمی در کار مصورسازی هم فعالیت داشت که عبارتند از:
ـ راه دور / مریم زندی / همگام / 1351.
ـ سومین هدیه / جان کرو، ترجمه فرزانه ابراهیمی / همگام / 1369.
ـ قصه پیرزنی که دلش می‌‌خواست ... / شکور لطفی / همگام / 1353.
ـ گل هفت رنگ / کاتالیو والنتین، ترجمه المیرا دادور / همگام / 1351.
ـ ما بوته گل سرخ را از خواب بیدار کردیم / شکور لطفی / همگام / 1356. 

فعالیت وی در فیلم‌سازی هم عبارتند از:
ـ آتش بدون دود (نویسنده و کارگردان)/ 1354.
ـ اسناد نو، تاریخ نو (نویسنده و کارگردان)/ 1367.
ـ پاکیزگی نشانه ایمان است (نویسنده) / 1363.
ـ دست شیطان (نویسنده) / 1363.
ـ روزی که هوا ایستاد (نویسنده و کارگردان) / 1377.
ـ سفرهای هامی و کامی (نویسنده و کارگردان) / 1355 ـ 1356.
ـ صدای صحرا (نویسنده، کارگردان و موسیقی متن) / 1354.
ـ صعود به علم‌کوه.
ـ گل‌های وحشی ایران، منطقه آذربایجان.
ـ ما از راه دیگر می‌رویم / 1351.
ـ مادر (نویسنده) / 1363.