به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از ستاد خبری بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ، نشست «محفل فرهنگ تاریخی و توریستی غزنین»، پایتخت فرهنگی جهان اسلام» با حضور سیدمحمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سید مخدوم رهین، وزیر اطلاعات و فرهنگ جمهوری اسلامی افغانستان، نصیر احمد نور، سفیر افغانستان در ایران و جمعی از مقامات و هنرمندان افغانستان، پنجشنبه (19 اردیبهشت‌ماه) در سالن سرای اهل قلم بین‌الملل بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد. 

غلامعلی حدادعادل در این نشست بیان کرد: در تاریخ ایران و ادبیات و زبان فارسی چند شهر از اهمیت بسیاری برخوردارند و هنگامی‌که تاریخ و ادبیات فارسی را می‌نویسیم غزنی را نمی‌توان فراموش کرد. غزنی آن‌قدر بزرگ است که سلسله غزنویان منسوب به این شهر است و سلاطین این دوره تاثیر بسیاری بر زبان و ادبیات پارسی گذاشتند. شعر شاهنامه و تاریخ بیهقی متعلق به این دوران از تاریخند. شخصیت بزرگی مانند سنایی در این شهر زاده شده و مولانا خود را وامدار وی می‌داند.

رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با خواندن بیتی از مولانا گفت: (عطار روح بود و سنایی دو چشم او / ما از پی سنایی و عطار آمدیم) هنگامی‌که آثار مولانا را می‌خوانیم، هیچ شاعری گران‌قدرتر از سنایی نمی‌بینیم. مولانا در بلخ و قونیه بر سر سفره اندیشه‌های سنایی غزنوی نشسته بود.
 
حدادعادل اظهار کرد: انتخاب غزنی به‌عنوان پایتخت جهان اسلام کاری شایسته بود و ایران نیز تلاش کرده تا به وظیفه فرهنگی نسبت به این شهر عمل کند. به‌همین منظور همایشی بین‌المللی در مهرماه با نام «غزنی و زبان و ادب پارسی» با همکاری استادانی مانند محمد سرور مولایی، محمدکاظم کاظمی از اعضای وابسته فرهنگستان از افغانستان و تاجیکستان، با مسوولیت سیدمحمد دبیرمقدم برگزار می‌شود.

وی ادامه داد: شهرهای بزرگ، مانند آدم‌های بزرگ، همیشه در خطرند. هنگام هجوم دشمن به یک کشور همیشه افراد بزرگ تهدید می‌شوند و در معرض خطر قرار می‌گیرند. همین امر را می‌توان دلیلی بر عظمت غزنی دانست و علت ویرانی آن را در هجوم غارتگران تاریخی عنوان کرد.

حدادعادل افزود: براساس اشاره‌های وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان ویرانگری‌ها و بی‌فرهنگی‌هایی از سوی طالبان رخ داده و مجسمه‌ای مانند بامیان یا مجسمه شاه‌بهار در غزنی تخریب شده است و امروزه همچنان این اتفاقات رخ می‌دهد. در روزهای اخیر در سوریه، القاعده دست به تخریب مقبره‌ تاریخی «هجر بن عدی» زده که 1400 سال قدمت دارد و از صحابی بزرگ پیامبر به‌شمار می‌رود و این عمل با پشتیبانی آمریکایی‌ها اتفاق افتاده است.

رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در پایان سخنانش گفت: تکیه بر فرهنگ مشترک تنها راه برای حفظ و نگهداری فرهنگ و تمدن اسلامی است. ایران، افغانستان و تاجیکستان باید غمخوار یکدیگر باشند و برای حیات فرهنگ مشترک در بستر اعتقاد اسلامی تلاش کنند.

سید مخدوم رهین نیز در این نشست با بیان این‌که نمایشگاه کتاب برای اهل مطالعه دلپذیرترین نقطه در شهر است، گفت: هر ساله از سوی آیسسکو (سازمان اسلامی، آموزشی، علمی و فرهنگی یا ISESCO) سه شهر به‌عنوان پایتخت‌های فرهنگی کشورهای عرب، جنوب آسیا و آسیای مرکزی، همچنین پایتختی برای کشورهای شمال آفریقا انتخاب می‌شود.

وزیر اطلاعات و فرهنگ جمهوری اسلامی افغانستان بیان کرد: غزنی برخلاف دیگر شهرها مانند سمرقند، بغداد یا دمشق که به‌عنوان پایتخت انتخاب شده‌اند، شهری است که کامل تخریب شده و در طول تاریخ بسیار قتل‌عام و خون‌ریزی به‌خود دیده است. غزنی هر چه داشت در این جنگ‌ها از دست داد. پرستشگاه شاه‌بهار که از پیش از اسلام به‌جای مانده بود ویران شده و بسیاری دیگر از آثار این شهر با خاک یکسان شده‌اند. محمدظاهرشاه تلاش کرد با استخدام باستانشناسان، برخی از آثار تمدن بودایی را از دل خاک بیرون آورد که بعد از وی به دست طالبان ویران شدند.

وی ادامه داد: هجوم مغول و پس از آن انگلیس در قرن 19، باعث خرابی و تفرقه بسیاری میان مردم افغانستان شد. به‌هر حال برای گرامیداشت این شهر، آبان‌ماه در غزنی مراسمی برپا خواهد شد. دیدار از غزنی هم غم‌انگیز و هم عبرت‌آمیز است و حکایت‌های بسیاری دارد.

در این نشست نصیر احمد نور گفت: گرامیداشت غزنی، گرامیداشت علم و دانش و نقش پرافتخار این شهر در تمدن اسلامی، گرامیداشت سامانیان، بخارا و سمرقند است. افرادی که با ساختن فرهنگ و زنده نگه داشتن فرهنگ غزنین آن را به نسل‌های بعدی، سلجوقیان، تیموریان و بابریان سپردند. غزنین در قلب افغانستان قرار دارد و افغانستان در قلب آسیا واقع شده و بیش از سه دهه مورد هجوم قرار گرفته است. در دو دهه اخیر اتهام‌هایی مبنی‌بر تمدن‌ستیزی، فرهنگ‌ستیزی و تحجرگرایی به مردمان این شهر وارد می‌کنند که ثمره تفکری اشتباه درباره این منطقه است.

سفیر افغانستان در ایران افزود: برای شناخت افغانستان اصیل باید به تاریخ غزنه و غزنویان نگاه کرد. غزنین به شهر هزار مدرسه مشهور بود و مرکز علم و دانش و پژوهش به‌شمار می‌رفت. هنگامی که سلطان محمود به شاهی رسید بت‌های بسیاری را شکست اما به مجسمه‌های بامیان آسیبی نرساند که نشان از اهمیت آن‌ها داشت و تخریب مجسمه بامیان به‌دست طالبان در آن دوران ارتباطی به فرهنگ و اصالت مردم افغانستان ندارد.

بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا 21 اردیبهشت ماه در مصلای امام خمینی (ره) برپاست.