آشفته، نویسنده و روزنامهنگار به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: مهمترین مشکلی که در این هشت سال وجود داشت و اکنون نیز ما شاهدش هستیم، بیاعتمادی و عدم اطمینان دولت به بخش فرهنگ و هنر است. این بیاعتمادی از عملکرد ادارههای «نظارت و ارزشیابی» که تحت عنوان ممیزی مشهورند، استنباط میشود.
وی افزود: صدور مجوز انتشار کتاب، به ویژه آثار ادبی چون شعر و داستان، با حساسیت بسیاری همراه بود. این مساله در صدور مجوز برای برپایی کنسرتهای موسیقی، اجراهای تئاتر و اکران فیلمها نیز وجود داشت.
این شاعر و منتقد در ادامه با اشاره به این نکته ممیزی پیش از انتشار مانع بروز خلاقیت هنرمند میشود، گفت: اگر خلاقیتی نباشد، ما شاهد رشد فرهنگ و هنر نخواهیم بود. متاسفانه بحث ممیزیها باعث عدم خلاقیت هنرمندان را به همراه داشت.
آشفته در ادامه با اشاره به این نکته که دولتها باید به هنرمند و نویسنده اعتماد کنند، گفت: هنرمندان و نویسندگان ایرانی مطمئنا با خطوط قرمز جامعه ایرانی آشنا هستند و به قوانین کشور احترام میگذارند. بر این اساس باید این طیف را برای عرضه آثارشان به جامعه آزاد گذاشت. اگر بعد از عرضه، شبههای در اثر وجود داشت، هنرمند باید در مقام پاسخگویی برآید. اگر این روند اعتمادسازی از سوی دولت فعال شود، در این صورت فرهنگ به عنوان پایه و اساس جامعه تلقی خواهد شد.
این منتقد هنری در ادامه گفت: در بیشتر کشورهای پیشرفته از نظر فرهنگ و هنر چیزی به اسم ممیزی وجود ندارد و اگر هنرمند یا نویسنده اثری خلاف عرف جامعه، ارایه کرد او را برای پاسخگویی به دادگاه فرامیخوانند.
نویسنده کتاب «سرگذشت نمایش در ایران» همچنین با اشاره به این نکته که برنامههای فرهنگی باید در اولویت کارهای دولت قرار گیرد، گفت: دولتی مقتدر است که برنامههای فرهنگی را در اولویت قرار دهد. امروزه بودجههای تخصیص یافته برای مراکز فرهنگی در کمترین حد خود است، به نظرم دولت جدید باید بودجه فرهنگی را به طور ضربتی افزایش دهد.
آشفته در ادامه در پاسخ به این سوال که «دولت از چه طریقی میتواند مقولههای فرهنگی را به بخش خصوصی واگذار کند؟» گفت: دولت با اعتماد به قشر فرهنگی و هنری، میتواند از تصدیگری حوزههای فرهنگ کنار رود و امور جاری را به بخش خصوصی واگذار کند. در اکثر کشورهای جهان وزارتخانههای فرهنگی و شهرداری مسوول تامین بودجه برای هنرمندان فعال در بخش خصوصی هستند و چیزی به اسم «نظارت و ارزشیابی» ندارند، چرا که راهکارهای قانونی برای مقابله با آثار هنری و ادبی مخالف شوون جامعه خود را مشخص کردهاند.
وی در ادامه با اشاره به وضعیت معیشتی بغرنج هنرمندان متعهد جامعه، گفت: بسیاری از هنرمندانی که نخواستند به طرف ساخت و تولید آثار مبتذل بروند، امروزه وضع معیشتی بغرنجی دارند. بسیاری از سینماگران در این مدت نخواستند آثار نازل و سطحی تولید کنند و چون برای ساخت آثارشان بودجه و امکاناتی نبود، لاجرم بیکار ماندند.
آشفته گفت: همچنین در این چندسال اوضاع نشر کتاب نیز رمق چندانی نداشته اشت، چرا که به دلیل هزینههای بسیار، شمارگان کتابها به شدت کاهش یافت، به نحوی که نه برای ناشر و نه برای نویسنده یا مترجم سودی در کار نبود. سودآوری کتابها تنها از چاپهای دوم به بالا مشخص میشد. این در صورتی است که هنرمندان، نویسندگان و شاعران باید بدون هیچ دغدغه مالی و معیشتی به تولید اثر خلاقه بپردازند.
آشفته در پایان به رابطه متقابل فرهنگ و اوضاع عمومی جامعه اشاره کرد: اگر وضعیت فرهنگی درست شود، تمام ناهنجاریهای اجتماعی نیز به سرعت محو میشوند. امروزه آمار، جنایت، دزدی، مصرف موادمخدر و ناهنجاریهایی از این دست، نگران کننده است و این مسایل که برای دولت هزینه بسیاری دربر دارد، نتیجه مستقیم ضعف فرهنگی است. بهبود اوضاع فرهنگی نویدبخش جامعهای بهنجار خواهد بود.
رضا آشفته، شاعر و همچنین منتقد و محقق حوزه تئاتر است. تدریس در کارگاههای نقد تئاتر و تحلیل نمایشنامه و همچنین عضویت در کانون جهانی منتقدان تئاتر از جمله سوابق کاری اوست.
از تالیفات منتشر شده آشفته نیز میتوان به کتاب «سرگذشت نمایش در ایران» و مجموعه شعر «یک پنج شنبه بی تو» اشاره کرد.
چهارشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۹۲ - ۰۹:۴۳
نظر شما