احمد پاکتچی در کتاب «جریانهای تصوف در آسیای مرکزی» این جریانها را در پنج کشور قرقیزستان، قزاقستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان بررسی کرده است. این اثر به همت موسسه بینالمللی الهدی منتشر شده است._
در بررسی مکتوب تاریخی حاضر، با وجود آن که در دوره نخست به گونهای اجتناب ناپذیر محافل اخلاقی مورد توجه قرار میگیرند اما در گزینش شخصیتهای مورد مطالعه، سعی بر آن است به کسانی پرداخته شود که در سلسلههای معنوی صوفیه جای گرفتهاند یا به نحوی دیگر ارتباط آنان با مسیر شکلگیری تصوف در آسیای مرکزی به اثبات رسیده است.
در بخشی از صفحه 616 کتاب جریانهای تصوف در آسیای مرکزی با عنوان «گروههای بنیادگرای سلفی» نوشته شده است: «مقصود از گروههای بنیادگرای سلفی، مجموعهای از گروههای مذهبی است که بسیاری از باورها و رفتارهای دینی دیگر گروههای مسلمان را ناشی از بدعت پنداشته، دیانت صحیح را دیانتی مبتنی بر سنت سلف، یعنی پیامبر اکرم(ص) و اصحاب ایشان میشمارند. پیروان محمد بن عبدالوهاب که به وهابیه شهرت یافتهاند، در شمار همین گروهها جای میگیرند اما نباید عنوان وهابی را عنوانی شامل برای همه گروههای بنیادگرای سلفی قلمداد کرد. این خطایی است که در حوزههای گوناگون، از جمله در آسیای مرکزی به تکرار دیده میشود. البته اینکه برخی از گروههای سلفی آسیای مرکزی، نام وهابی را بر خود نمیپسندند، گاه از آن روست که اساسا پیرو محمد بن عبدالوهاب نیستند و گاه بدان سبب است که اصولا «وهابی» از نگاه پیروان محمد بن عبدالوهاب نامی ناشایست برای این گروه است که از سوی مخالفانشان بر آنها اطلاق میگردد و آنان ترجیح بر آن دارند که خود را با نامهایی چون «اهل توحید» بخوانند. درباره رابطه گروههای صوفیه و گروههای سلفی، همین اندازه کافی است که گفته شود، سلفیان، بسیاری از افکار و اعمال صوفیه را ناشی از بدعت میشمارند و بزرگترین شیوخ صوفیه را به انتقاد میگیرند. بدین ترتیب میتوان تصور کرد که در شرایط همجواری، رقابت میان مبلغان صوفیه و سلفیه، بالقوه و گاه بالفعل رقابتی خصمانه است.»
کتاب «جریان های تصوف در آسیای مرکزی» با شمارگان یک هزار نسخه، در 655 صفحه و به بهای 200 هزار ریال منتشر شد.
نظر شما