یکشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۲ - ۱۱:۱۰
آواز مرغ شباهنگ همچنان زنده در دل‌ها

امروز (23 تیر) زادروز محمود محمودی‌خوانساری از خوانندگان بسیار تاثیرگذار در قرن اخیر است. کتاب زندگینامه این استاد آواز به قلم حمید تجریشی 15 سال پیش به بازار کتاب راه یافته، ولی تاکنون تجدید چاپ نشده است.-

 به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، محمود محمودی‌خوانساری ۲۳ تیر سال ۱۳۱۲ در محله «رییسان» خوانسار در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد. پدرش حجت‌الاسلام سید جمال‌الدین محمودی از روحانیان نامدار خوانسار بود و تسلط نسبی محمودی خوانساری بر زبان عربی و تعلیمات دینی را می‌توان حاصل ۱۳ سال زندگی در کنار پدرش دانست.

پس از فوت پدر در سال ۱۳۲۶ خورشیدی، به همراه دایی‌اش به تهران آمد و در دبیرستان ادیب به تحصیل ادامه داد. هرچند در همان سال‌ها در تهران برای امرار معاش مجبور به کار بود اما از آواز خواندن غافل نشد. چند سال بعد با هنرمندانی چون ناصر مسعودی و قاسم جبلی آشنا شد. دوستی با ناصر مسعودی باعث آشنایی و ورود او به محافل هنری زمان شد و این امکان برای او به وجود آمد تا برای نخستین بار برای پخش صدایش به رادیوی نیروی هوایی برود.

خوانساری در سال ۱۳۳۵ پس از اتمام دوره سربازی، در محفلی با ابوالحسن صبا آشنا شد و به پیشنهاد او به یادگیری ردیف موسیقی ایرانی اقدام کرد. آشنایی او با ابوالحسن صبا در سال ۱۳۳۵ آغاز کار هنری محمودی خوانساری بود که تا پایان عمرش ادامه یافت.

پس از فوت صبا در سال ۱۳۳۷ تهران را ترک کرد و به شیراز رفت و در آنجا با رادیو شیراز به همکاری پرداخت. او علاوه بر اجرای برنامه، سرپرستی موسیقی اصیل این رادیو را نیز به عهده داشت. این برنامه‌های هنری با اقبال مردم شیراز روبه‌رو شد و محمودی خوانساری به سرعت به چهره‌ای شناخته‌شده تبدیل شد.

خوانساری در سال ۱۳۳۹ به تهران برگشت و به دعوت داوود پیرنیا (بنیانگذار برنامه گل‌ها)، در استودیو گل‌ها شروع به فعالیت کرد و نخستین کار هنری خود را در برنامه برگ سبز شماره ۵۶ ضبط کرد. محمودی خوانساری از سال ۱۳۴۹ در برنامه نوایی از موسیقی ملی که با سرپرستی اسدالله ملک و همکاری منوچهر جهان‌بگلو تهیه می‌شد، همکاری کرد.

وی که در سال‌های ابتدایی فعالیت هنری، تنها به اجرای آواز پرداخته بود، در این برنامه به اجرای ترانه نیز پرداخت.

در دهه‌های گذشته برنامه «نوایی از موسیقی ملی» به سرعت در میان هنردوستان و عاشقان موسیقی اصیل مقبولیت یافت و ترانه‌های ارزنده و به ‌یادماندنی «مرغ شباهنگ» در مایه افشاری، «می‌خانه» در مایه دشتی، «سکوت و مستی» در دستگاه سه‌گاه هر سه از ساخته‌های اسدالله ملک و «لاله پرپر» ساخته فرهنگ شریف حاصل همکاری محمودی خوانساری با برنامه نوایی از موسیقی ملی طی این سال‌ها است.

این خواننده از آن پس آثار متعدد دیگری را تحت عناوین گل‌های رنگارنگ، برگ سبز، یک شاخه گل و گل‌های تازه در کنار هنرمندانی چون مرتضی محجوبی، احمد عبادی، حبیب‌الله بدیعی، پرویز یاحقی، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، همایون خرم، حسن کسایی، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، لطف‌الله مجد و رضا ورزنده خلق کرد. یک‌سوم آخر زندگی وی به همکاری با اسدالله ملک سپری شد.

خوانساری در 37 شماره از برنامه گل‌های رنگارنگ، 27 شماره از برنامه گل‌های تازه، 19 شماره از برنامه برگ سبز و شش شماره از برنامه شاخه گل به همراه نوازندگان برجسته معاصر با وی خوانندگی کرده است. 

محمود محمودی خوانساری در دوم اردیبهشت سال ۱۳۶۶ هجری شمسی درگذشت و در قطعه ۱۰۱ ردیف ۸۵ شماره ۱۹ بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

«مرغ شباهنگ» (زندگی‌نامه استاد آواز ایران محمود محمودی خوانساری)، نوشته حمید تجریشی، انتشارات «فکر روز»، در 288 صفحه، قطع وزیری (شومیز) در دو هزار و 200 نسخه کتابی است که از زندگی این استاد آواز ایران به جا مانده است.

در این اثر زندگی و شخصیت هنری محمودی خوانساری‌‌ به تصویر کشیده شده است. در کتاب مرغ شباهنگ، همچنین آوازهای خوانساری تحلیل شده و به همراه آن دیدگاه‌های دوستان و نزدیکانش درباره او ارایه شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها