خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- امروزه با وجود این که کتاب‌های صوتی در بخش عمده‌ای از جهان به موازات صنعت نشر به عنوان یک صنعت و تجارت حرکت کرده و میلیاردها دلار گردش مالی دارد، در ایران استفاده از این کتاب‌ها چندان رایج نیست. از مزیت‌های بسیار ارزشمند این کتاب‌ها این است که علاوه بر افراد نابینا، افراد بینا و سالم نیز می‌توانند از این کتاب‌ها استفاده کنند.

با توجه به این‌که ابزارهای شنیدن صدا فراگیر شده‌ است و ابزارهایی مانند تلفن همراه و یا دستگاه های ضبط صدا قابلیت شنیدن انواع فایل‌های صوتی اعم از موسيقي و کتاب صوتی را افزایش داده‌‌اند افراد با استفاده از این وسایل به جای موسیقی می‌توانند کتاب صوتی گوش بدهند.

شاید از دلایلی که بتوان گفت چاپ کتاب‌های بریل در جهان در حال منسوخ شدن است، هزینه بر بودن تولید این کتاب‌ها، حجیم بودن این کتاب‌ها و مهم‌ترین دلیل آن عمر کوتاه این کتاب‌ها می‌باشد. به طوری که با گذر چند سال حروف برجسته آن از بین می‌رود و این کتاب‌ها دیگر قابل استفاده نیستند. درکشور ایران زیر ساخت تولید این کتاب ها بسیار محدود است و تنها چند موسسه توان تولید این کتاب‌ها را دارند به‌طوری‌که برای تولید این کتاب‌ها به کاغذ خاصی نیاز است.

برای نابینایان ما شاید تنها مرکز تخصصی در حوزه نشر کتاب مرکز رودکی آن‌ هم در تهران باشد که به تولید کتاب به صورت بریل یا صوتی می‌پردازد زیرا هزینه‌های تولید کتاب برای این افراد بسیار زیاد است. البته در شهرهایی مانند تبریز مراکزی برای تولید این کتاب‌ها وجود دارد اما برای گستره وسیعی مانند ایران مناسب نیست.

کتاب‌های صوتی همان سی دی کتاب های بازخوانی شده است كه در مقایسه با کتاب‌های چاپی قیمت پایین‌تری دارد  و حمل و دست‌یابی به آن‌ها آسان‌تر و سریع‌تر است، اما کتاب های گویا نیز گاه بر اثر استفاده زیاد دچار خش و خرابی می‌شوند و یا با قطعی برق و خرابی دستگاه مورد استفاده، سی دی دیگر قابل استفاده نخواهد بود.

از کارهای اساسی که برای توسعه کتاب‌های صوتی باید صورت گیرد ایجاد کتابخانه‌های مخصوص نابینایان در سراسر مراکز استان‌های کشور است و ایجاد بانک‌های اطلاعاتی از این کتابخانه‌ها است به طوری‌که نابینایان با مراجعه به این کتابخانه‌ها به راحتی کتاب‌های مورد نیاز خود را پیدا کنند و نکته مهمی که باید مد نظر باشد این است که با توجه به تولید کتاب‌های جدید در حوزه‌های مختلف کتاب‌های کتابخانه به روز شوند تا نابینایان بتوانند همانند تمامی شهروندهای دیگر جامعه از کتاب‌های جدید استفاده کنند.

استفاده از شبکه و اینترنت از مهم‌ترین ابزار روز است که از آن می‌توان برای قرار دادن فایل صوتی کتاب‌ها در کتابخانه‌های مجازی اقدام کرد و به این ترتیب نابینایان می‌توانند از دورترین مناطق که دسترسی به کتابخانه‌ها ندارند از این کتاب‌ها استفاده کنند.

این نکته را نیز نباید فراموش کرد با همه‌گیر شدن کتاب‌های صوتی تولید کتاب‌های بریل نیز نباید متوقف شود و تولید این کتاب‌ها  باید ادامه پیدا کند و به روز رسانی شوند زیرا یکی از مهارت‌های نابینایان خواندن خط مخصوصشان یعنی بریل است و بسیاری از نابینایان اعتقاد دارند که هیچ چیز دیگری شیرینی خواندن کتاب‌‌های بریل را برایشان جبران نمی‌کند.

سازمان‌های مسوول نظير سازمان بهزیستی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، سازمان نهاد کتابخانه‌های عمومی و شهرداری‌های شهرهای مختلف کشور باید با فراهم سازی امکانات مورد نیاز نابینایان و همچنین اختصاص بودجه‌های مشخص برای توسعه کتاب و کتابخوانی برای نابینایان و دیگر معلولان و همچنین ناشنوایان اقدام نمایند تا این عزیزان نیز مانند دیگر شهروندان عادی این کشور بتوانند از امکانات و حقوق شهروندی برابر همچون دیگران استفاده کنند.