«تفکر سیستمی» که به قلم دنلا اچ مدوز فارغالتحصیل موسسه فناوري ماساچوست به رشته تحریر درآمده و به قلم دو تن از استادان دانشگاه تربیت مدرس وجهاد دانشگاهی استان یزد ترجمه شده است، هفته آینده به همت انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) به بازار نشر عرضه خواهد شد.-
مترجمان معتقدند درک مفهوم سیستمها نیازمند مکانیسم خاصی است زیرا سیستمها سرشار از مبانی فلسفی، فیزیک، ریاضی و علم اطلاعاتند.
در بخشی از پیشگفتار آمده است: «تئوري سیستمها مبحثی پیچیده و ثقیل است که فهم آن نیاز به کلاس درس و رویه استاد – شاگردي دارد. آمیخته شدن ادبیات سیستمها با مبانی فلسفی، فیزیک، ریاضی و علم اطلاعات سبب شده است که یادگیري تئوري سیستمها از طریق کلاس درس و آموزشهاي دانشگاهی امکانپذیر شود.»
مترجمان در توصیف قلم نویسنده کتاب «تفکرسیستمی» عنوان میکنند:«نوشته دونالد اچ.مدوز رویکردي کاملاً متفاوت و متمایز از متون موجود در داخل کشور دارد. نویسنده با قلمی شیوا، متنی روان و به دور از ادبیات فلسفی و پیچیده تئوري سیستمها، مفاهیم، عناصر، اجزا و مدلسازي سیستم را در سادهترین شکل با ذکر مثالهایی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادي و سیاسی به نحوي خودآموز ارایه کرده است.»
مدوز فارغ از تعاریف کلاسیک و خسته کننده با ارایه مثالهایی ساده به درک بیشتر خواننده کمک شایانی کرده است.
مترجمان کتاب معتقدند: «ذکر مثالهایی در حوزه نرخ رشد جمعیت و سیاست زادوولد، چالش آلودگی محیط زیست، پرداخت یارانههاي نقدي، سیاست ساخت مسکن ارزان قیمت براي زوجهاي جوان و قشر کمدرآمد (مانند پروژه مسکن مهر درایران)، تحلیل شرایط اقتصادي کشور و بررسی آنها با نگاه سیستمی، آنچنان ساده وعلمی مطرح شده است که هر خوانندهاي را قادر به تحلیل شرایط امروز ایران میکند و این حس را در انسان تقویت میکند که کلاس ندیده یک متخصص تحلیل سیستم شده است.»
مترجمان ویژگی خاص این کتاب را انعکاس مثالهایی مطابق با شرایط کشورمان ارزیابی کردهاند. مدوز که فارغالتحصیل (موسسه فناوري ماساچوست) است در کتاب به روایت تجربههای شخصی و همکارانش میپردازد.
این کتاب از سه بخش اصلی تشکیل شده است؛ بخش نخست شامل تعریف پایهاي و سادهاي ازسیستم، بازخورد و باغ وحش سیستمها است. اینکه یک سیستم تک موجودي و چند موجودي چگونه به تعادل دست مییابد و میتواند به حیات خود ادامه دهد، در این فصل تشریح شده است.
بخش دوم با عنوان «ما و سیستمها» نگاشته شده است. در این فصل همچنان به روش خاص نویسنده، مفاهیم پیچیدهاي در تئوري سیستمها، مثل ارتجاع، انعطاف پذیري، خود سازماندهی، فراکتال و سلسله مراتب سیستمی در قالب مثالهایی شیرین و ملموس طرح شدهاند؛ اینکه سیستمها چگونه در قالب مدل ذهنی طراح شکل میگیرند و چگونه ما را حیران و شگفتزده میکنند به زبان شیوایی تشریح شده است.
بخش سوم کتاب به «ایجاد تغییر در سیستمها و فلسفه ما» اختصاص یافته است. در این بخش ضمن تعریف اهرم (Leverage) در سیستم، نشان میدهد که دوازده هرم در سیستمها وجود دارد که بسته به نوع سیستم و شرایط اجتماعی، اقتصادي، سیاسی و فرهنگی هر کدام میتواند در صدر و یا ذیل فهرست اهمیت اهرمها قرار گیرد.
آخرین فصل کتاب نحوه زندگی کردن در دنیاي سیستمها را آموزش میدهد. قاعده در دست گرفتن نبض سیستمها را به خواننده یاد میدهد و چگونگی اعتباریابی مدلهاي ذهنی طراح سیستم را تشریح میکند.
نقش زبان در طراحی سیستم همچنین نقش و جایگاه عوامل غیرقابل سنجش مثل فرهنگ، وجدان، اخلاق، احترام و کیفیت زندگی را در طراحی سیستم انکارناپذیر میداند و در نهایت اصرار دارد که به پیچیدگی سیستم احترام بگذارد.
«تفکر سیستمی» به همت انتشارت دانشگاه امام صادق (ع) با شمارگان هزار نسخه، قیمت هشتهزار و 500 تومان در 304 صفحه هفته آینده به بازار کتاب عرضه خواهد شد.
نظر شما