به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشر قشقایی با همکاری نشر تخت‌جمشید در شهرستان شیراز به تازگی چهار داستان فولکلوریک (فرهنگ عوام) ایل قشقایی را منتشر کرده است.
این چهار داستان شامل «مهر خاور، ماه غرب» نوشته صغری مرادی کشکولی، مجموعه داستان «قارقا قوناق لوگو» به معنای (مهمانی کلاغ) و «آقساق جیران» به معنای (آهوی لنگ) نوشته علی قشقایی‌فرد و «عشق‌نامه‌های ایل قشقایی» نوشته روح‌الله اژدری هستند.
علی محمدی، مدیر نشر تخت‌جمشید درباره هدفش از حمایت آثار ترکی آذری و قشقایی گفت: تاکنون به آثار شفاهی و مکتوب ایلات قشقایی بی‌توجهی شده و به همین دلیل با همکاری نشر قشقایی از شاعران، نویسندگان و پژوهشگران فرهنگی فعال در ایلات قشقایی حمایت می‌کنیم.
محمدی اظهار کرد: از دوران‌های كهن، داستان‌های بسياری در گوشه و كنار سرزمين پرگهر ايران نزد عام و خاص به طور شفاهی و سينه به سينه و از نسلی به نسل ديگر منتقل شده است. قصه‌هايی همچون «كوراغلو»، «قريب و صنم»، «اصلي و كرم» نمونه‌ای از اين نوع داستان‌ها هستند.
به گفته وی اين داستان‌های ايلياتی، زمزمه‌ها و لالای‌های دلنوازی بودند كه شب‌ها، جوانان را به خواب ناز می‌بردند. داستان‌هايی كه در نبود تلويزيون، راديو و ساير وسايل ارتباط جمعی امروزی مايه تفاهم نسل‌های گذشته ایل بوده‌اند.
مدیر نشر تخت جمشید با توصیف منظره و آب‌وهوای ویژه ایلات قشقایی گفت: شب‌های ايل بسيار زيبا بودند به ويژه در فصل زمستان كه ايل در قشلاق گرم خود بيدار بود و با كار و تلاش به زندگی افسانه‌ای خود تداوم می‌بخشيد.
وی ادامه داد: در چنين شب‌هايی تنها چيزی كه همه را دور اجاق جمع می‌كرد، مثل‌های شيرينی بود كه نقل می‌شد و جوانان ايل تمام حواسشان را به بزرگ‌ترها می‌سپردند. آن‌ها با قهرمانان اين داستان‌ها رهسپار دياری می‌شدند كه گويا در زندگی واقعی خودشان جريان می‌يافت.
محمدی با تاکید بر لزوم تلاش برای حفظ این داستان‌های شفاهی، عنوان کرد: همراه با نشر قشقايی برای حفظ اين داستان‌ها و انتقال آن‌ها به نسل جديد تمام تلاش خود را انجام می‌دهیم.
رامک زارع، مدیر مسوول نشر قشقایی نیز دراین باره توضیح داد: اين پژوهش كه كار نگارش آن سه سال به طول انجاميد با بهره‌گيری و پرس و جو از صد نفر افراد ايلی كهنسال تهيه شد. در اين كتاب 135 صفحه‌ای در قطع رقعی داستان «آقساق جيران» به دو روايت و با زيرنويس‌های كاملی درباره فرهنگ ايلياتی به نگارش درآمده است.
زارع درباره دومین داستان فولکلوریک این مجموعه با عنوان «قارقاقوناق لوگو» يا (مهمانی كلاغ) توضیح داد و گفت: این داستان هم به قلم علی قشقايی فرد جمع‌آوری و نوشته شده است.
وی ادامه داد: اين كتاب داستان 102 صفحه‌ای دارای آوانويسی زبان تركی است که شامل 12 داستان با موضوع روباه و كلاغ است که در پایان کتاب با ذکر نمونه‌هايی از ضرب‌المثل‌های معروف ايل قشقايی درباره روباه داستان به پايان می‌رسد.
مدیر نشر قشقایی، درباره کتاب «عشق نامه‌های ايل قشقايی» نیز گفت: این کتاب توسط روح الله اژدری گردآوری و نوشته شده است. در اين كتاب سه داستان معروف «غريب و صنم» ، «كرم و اصلی» و «سيدی خان و پريزاد» به نگارش در آمده است.
وی با خوانش بخشی از مقدمه این كتاب «عشق نامه‌های ایل قشقایی» توضیح داد: در هر سه داستان بن‌مايه مذهبی ديده می‌شود. ديندار بودن و محبت به اهل بيت (ع) و توسل به آن‌ها در اين داستان‌ها نشانه توجه به معنويت در ادبيات شفاهی قشقايی است. به طور مثال در داستان «قريب و صنم»، قريب، جوانی با ايمان و دوستدار اهل بيت (ع) است و انگشتری مزين به‌نام حضرت علی(ع) را به شاهزاده صنم هديه می‌کند.
زارع عنوان کرد: در اين کتاب داستان 128 صفحه‌ای، تقدم نجابت و دينداری بر ثروت و مقام مورد تاكيد قرار گرفته و همچنين انتظار هفت ساله صنم نشانه نهايت عشق و محبت در روابط خانوادگي و وفای به عهد بوده است.
به گفته وی داستان «اصلی و كرم» در واقع تقابل دو انديشه تحجر و تساهل دينی است. «قراملک كشيش» سمبل تحجر دينی است كه به دليل تعصبات خشک و بی‌منطق مانع سعادت و خوشبختی اصلی و كرم است. در اين داستان سيب، منشا آفرينش است و اصلی و كرم از يک مبدا و منشا متولد شده‌اند. لذا كرم در اين داستان به دنبال اصل و همزاد خودش است.
زارع افزود: در داستان «سيدی‌خان و پری‌زاد» بر تقدم نيكويی صفات درونی بر صفات ظاهريی و زيبايی صورت تاكيد شده است. پری‌زاد و سيدی‌خان سمبل نيكو سرشتی و ديانت و عبيد و وليد و نرگس خاتون، سمبل بدسرشتی هستند.
این فعال فرهنگی گفت: چهارمین اثر از اين مجموعه، کتاب «مهر خاور، ماه مغرب» نوشته صغری مرادی كشكولی به زبان تركی قشقايی نوشته شده است. داستان اين كتاب آميخته‌ای از نثر و نظم است که برای هر خواننده ترک زبانی بسيار جذاب و شيرين است.
وی گفت: محمد نادری دره شوری، نویسنده و پژوهشگر فرهنگی ایلات قشقایی در مقدمه اين كتاب به زبان تركی در وصف داستان‌های فولكلوريک قشقایی نوشته است: « امیدوارم اين كتاب برای نسل جوان كه در زندگی ماشينی امروزی، ياد و خاطره گذشتگان خود را به دست فراموشی سپرده‌اند، مفيد واقع شود.»
دره شوری با خواندن بخشی از شعر ماذون قشقايی در مقدمه کتاب نوشته است: «گورستديلر باطن گوزده تمامی/ وئر ديلر ذهنيمه بيربير كلامی/ قشقايی ائلی نينگ نظم و نظامی/ بيرمدت بير بيرون تار و مار اولور.»
مدير انتشارات قشقايی گفت: اميدوارم با تداوم انتشار اين آثار بتوانیم اغلب تمام داستان‌های ادبيات شفاهی ايل بزرگ قشقايی را به صورت منسجم و مكتوب در آوریم تا این گنجینه‌ها در گذر زمان به فراموشی سپرده نشوند.
یکشنبه ۲۰ مرداد ۱۳۹۲ - ۰۹:۴۰
نظر شما