به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، فرهنگسرای انقلاب اسلامی، در آستانه سالروز به آتش کشیدن مسجد الاقصی (30 مرداد) عصر دیروز میزبان منتقدان و تیم پدید آورندگان کتاب «دایرة المعارف مصور تاریخ یهودیت و صهیونیسم» بود.

محمد تقی تقی‌پور، دبیر کل جمعیت حامیان آزادی قدس شریف در مقام منتقد این اثر، با برشمردن اصول نقد و بررسی محصولات فرهنگی مانند کتاب گفت: منتقد آثار فرهنگی باید قولی استوار و محکم بدهد، گفته‌هایش چه در مقام تعریف و تمجید و چه در مقام ضعف و ایراد بر اساس عدل باشد، حق معنوی پدیدآورندگان اثر، خود اثر و موضوع آن را مد نظر قرار داده و حق مخاطب را به جا آورد. 

وی ادامه داد: به عنوان کسی که علاقمند این حوزه پژوهشی هستم، باید از همه کسانی که در آماده سازی و تولید این اثر نقش داشتند، تشکر کنم چراکه سرمایه‌‌گذاری و پشتیبانی کافی از این قبیل کارها صورت نگرفته است و همین تهیه و تنظیم آن را با دشواری مواجه می‌کند. با تکیه بر سال‌ها فعالیت پژوهشی در این حوزه، این کتاب کم نظیر است و قرار گرفتن تصویر در کنار متن، مخاطب را شیفته کتاب می‌کند و بنابراین نقدهای من چیزی از ارزش کتاب کم نمی‌کند. 

نویسنده کتاب «پس پرده هولوکاست» انتقادهای وارده به اثر را این گونه بیان کرد: این اثر تکلیف مخاطب را با تالیفی یا ترجمه‌ای بودن خود مشخص نمی‌کند. این موضوع در مقدمه به صورت کلی و گذرا مورد اشاره قرار گرفته اما به طور مشخص منابعی که متن از آن استخراج شده، برای مخاطب به ویژه دانشجویان، مورخان و پژوهشگران معلوم نیست. یک اثر علمی باید با ذکر منابع مورد استفاده، مطالب خود را قابل استناد و معتبر کند در حالی که بخش‌هایی از این اثر مانند مبحث صهیونیسم و ایران اعتبار استنادی ندارد.

تقی پور با اشاره به جای خالی برخی موضوعات در کتاب گفت: در بخش فرقه ها که به فراماسونری پرداخته، جا داشت که به دیگر سازمان‌های صاحب نفوذ اسرائیلی مانند آلیناس گریزی زده می‌شد. ویژگی اصلی دایرة المعارف برای مخاطب جامع بودن آن است ولی این مورد در بخش نفوذ سیاسی نیز در نظر گرفته نشده و تنها نفوذ یهودی‌ها در انگلیس، روسیه و آمریکا طی  70 تا 80 سال اخیر مطرح شده و اشاره‌ای به نفوذ صهیونیست در سال‌های پیش‌تر نشده است. 

تقی پور همچنین متناقض بودن آمارهای ارایه شده در موضوع فلسطینيان آواره شده در تقابل اول را از عواملی خواند که اعتبار استنادی اثر را زیر سوال می برد. 

علیرضا سلطانشاهی، رییس مرکز مطالعات فلسطین نهاد ریاست جمهوری نیز این کتاب را در زمره آثار مرجع دانست و گفت: در کتاب‌های مرجع باید فرهنگ و ادبیاتی پیرامون موضوع تثبیت شود که در این کتاب محقق نشده است. یکی از نقایص کتاب ارایه نشدن تعریفی دقیق و واقعی از یهودیت است؛ چرا که تعاریف دینی از یهود در مواردی با تعاریف دیگر کتاب هماهنگی ندارد. با طرح تعریفی دقیق از یهودیت است که خواننده می‌تواند، اجزای آن را از صهیونیسم مجزا کند. 

این نویسنده و پژوهشگر در ادامه نقادی این اثر با خالی دانستن مبحث یهود در قرآن که مهم‌ترین منبع ما است، افزود: آمار و ارقام ارایه شده در برخی موارد به‌روز نشده و در برخی دیگر مانند آمار اسرای فلسطینی باید مورد بازنگری قرار گیرد. 

وی با اشاره به مبحث اقتصاد که میان ناشر و محقق فاصله می‌اندازد، گفت: پژوهشگر تعهدی به اقتصاد چاپ و نشر کتاب ندارد و کیفیت را اصل و اساس کار قرار می‌دهد. ناشر هم به حق نگران فروش کتاب و مقبول واقع شدن آن در نزد مخاطب است. به نظر من شتاب زدگی در تهیه و تنظیم یک محصول فرهنگی مانند کتاب کیفیت را زیر سوال می‌برد. عمل بر اساس الگویی حساب شده، ارزش یک اثر را بالا می‌برد و آن را  با استانداردهای علمی مطابق می‌کند. 

حامد کفاش، مدیر انتشارات سایان، در دفاع از انتقادهای وارده به این اثر اظهار کرد: هدف ما تولید کتاب برای قشر پژوهشگر و القای ذهنیتی خاص به مخاطب نبوده بلکه تیم پژوهشی اثر، بیان واقعیت‌ها بدون سوگیری خاص را هدف اصلی خود قرار داده و با اصل احترام به ادیان، با استفاده از متن، تصویر و سند، واقعیت را برای مخاطب در قالب دایرة المعارف به نمایش گذاشته است. 

وی ادامه داد: سایان انتشاراتی خصوصی است که در یک سال و نیمی که از تاسیس آن می‌گذرد، تنظیم و انتشار دایرة المعارف‌های مصور را هدف اصلی خود قرار داده است چراکه جای خالی کتاب‌هایی که صرفا متن محور نیستند و برای مخاطب جذابیت بصری دارد، خالی می‌دید. هر سه کتابی که در این راستا به بازار عرضه شده با استقبال بالای مردم مواجه شده و برای دومین چاپ آماده می‌شود.  

وی با روشنگرانه خواندن مقدمه کتاب در موضوع بخش‌های تالیفی و ترجمه‌ای گفت: ایرادات وارد شده به کتاب از منظر منبع دهی، در فضاهای آکادمیک قابل اجرا است و استناد و منبع دهی جز به جز خیلی مد نظر قرار نگرفته است چرا که  چنین کاری عملی نیست. 

در پایان این نشست، نمایشگاه تصویری دو کتاب «دایرة المعارف مصور تاریخ یهودیت و صهیونیسم» و «دایرة المعارف مصور تاریخ فلسطین» در فرهنگسرای انقلاب اسلامی افتتاح شده است.