نویسنده کتاب «بخوان به‌نام مهر» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره آسیب‌شناسی تعاملات مولفان و ناشران عنوان کرد: باید عملکرد ناشران دولتی و خصوصی را به تفکیک بررسی کنیم. با آن‌که فرصت نشر حدود 10 کتابم را با همکاری ناشران دولتی داشتم به این نتیجه رسیدم که ناشران دولتی در زمان انتشار اثر و موعد پرداخت حق‌الزحمه مولفان و مترجمان، خوش قول‌تر هستند.

وی افزود: ناشران دولتی به دلیل ارایه گزارش و پرونده‌های کاری‌شان انتشار و پرداخت‌های به موقعی دارند. در همکاری با ناشران دولتی اغلب نیازی به دوندگی مولفان نیست اما حق امتیاز بسیار پایینی به صاحبان آثار می‌پردازند. با آن‌که اعتقاد رایج مولفان آن است که در بازچاپ‌های بعدی اثر سود می‌کنند، اما اکثر ناشران دولتی تمایلی به تجدید چاپ کتاب‌ها ندارند.

سامانی بیان کرد: در این زمینه دست ناشران خصوصی بازتر است اما آن‌ها در چاپ کتاب‌ها تعلل می‌کنند. به عنوان مثال یکی از کتاب‌هایم بیش از سه سال در نوبت چاپ یکی از ناشران معروف است، اسفند ماه امسال چهار ساله می‌شود و ناشر هر بار می‌گوید که به‌زودی منتشر خواهد شد. متاسفانه در برخورد با ناشران به ویژه انتشارات خصوصی دست مولفان بسته است و به محض آن‌که شکایتی داشته باشیم، می‌گویند؛ چنانچه ناراحتید آن را به ناشر دیگری تحویل دهید!

وی با انتقاد از این که تعللی که در نشر آثار ایجاد می‌شود آن اثر را بیات می‌کند، گفت: متاسفانه زمان بسیاری طول می‌کشد تا کارشناسان ناشران آثار را بررسی کنند و به صاحبان کتاب‌ها بگویند که چاپ آن را می‌پذیرند یا خیر. همچنین اغلب ناشران قید زمانی را در قرارداد نمی‌پذیرند؛ البته تا حدی هم حق دارند، نابسامانی‌های بازار کاغذ در یکی دو سال گذشته مسایل زیادی را برای ناشران ایجاد کرد.

این نویسنده با اشاره به یکی از تجار کاری‌اش گفت: در بازنشر یکی از کتاب‌هایم وقتی با مخالفت ناشر مواجه شدم، تصمیم گرفتم شخصا سرمایه‌گذاری کنم و آن کتاب را به چاپ رسانم که تجربه بسیار جالبی بود و با آن‌که سود زیادی در پی نداشت اما تجدید چاپ کتابم با سرعت بیشتری همراه شد و مشکلی در این مسیر به وجود نیامد.

نویسنده کتاب «پل‌های شکسته» معتقد است: متاسفانه تعداد نویسندگان مطرحی که بتوانند شرایطی را برای ناشران تعیین کنند، کمتر از انگشتان یک دست است و نویسندگان دیگر در این عرصه قدرت و پشتوانه‌ای ندارند.

وی افزود: بدتر از این زمانی است که مولفان می‌خواهند کار سفارشی انجام دهند، به ویژه زمانی که مبلغ ناچیزی را در ابتدای کار به عنوان بخشی از حق الزحمه از سوی ناشر دریافت می‌کنند. در چنین پروژه‌هایی اغلب مولفان در چرخه‌ای آلوده گرفتار می‌شوند. وقتی کاری را قبول و آماده می‌کنند و به ناشر تحویل می‌دهند حتی زمانی که حقوق خود را هم دریافت کرده‌اند، نمی‌توانند در پیگیری زمان نشر اثر دخالتی داشته باشند و موارد زیادی کتاب سال‌ها در نوبت نشر می‌ماند یا به انتشار نمی‌رسد.

سامانی اظهار کرد: برای سامان‌بخشیدن به این دسته از مطالبات باید قراردادهای واحدی که در آن سقف زمانی هم قید شده باشد از سوی نهاد یا ارگانی صاحب قدرت نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصویب شود.

این نویسنده، مافیای پخش کتاب را از دیگر معضلات حوزه نشر آثار دانست و گفت: متاسفانه ویترین اغلب کتابفروشی‌های مطرح در دست گروه خاصی است. به ویژه در راسته خیابان انقلاب مخاطبان، کتابِ‌ مولفان یا عده‌ای از ناشران خاص را پشت ویترین مغازه‌ها می‌بینند و هر اثری این فرصت را نمی‌یابد که پشت ویترین قرار گیرد، مگر آن‌که ناشری خود فروشگاه مجزایی داشته باشد و بتواند مجموعه کتاب‌های خود را به نمایش گذارد.