«دیوشناسی ایرانی» بهقلم معصومه ابراهیمی، پژوهشی درباره 32 موجود خیالی در ادبیات و فولکلور ایران است. در این کتاب داستانهای عامهپسندی که بخشی از جهانبینی، هویت و فرهنگ مردم بهشمار میروند بررسی میشود.-
این پژوهشگر مردمشناسی افزود: در «دیوشناسی ایرانی» 32 موجود خیالی در ایران مانند دیو، جن، آل، غول، نسناس و دوالپا را شناسایی و تحلیلهای تئوریک روی آنها انجام دادم. کتاب با استفاده از منابعی که در متن بارها به آنها ارجاع داده شده، از نظر تئوری و عملی، پژوهشی جدی و جدید بهشمار میرود که علاوهبر علمی بودن عامهپسند نیز هست.
وی درباره فصلهای کتاب توضیح داد: این کتاب در 9 بخش اصلی با نامهای «دیوشناخت»، «ماوا و جایگاه»، «زیانکاری درباره تولید مثل»، «بچهآزاری»، «عشق و روابط جنسی»، «خیررسانی»، «پیکرگردانی و تسخیر»، «زیانکاری درباره خواب» و «رمانندهها» نوشته شده و در پایان نیز «نتیجهگیری»، «کتابنامه» و «نمایه» آمده و خوشبختانه در ممیزی کتاب مورد خاصی حذف نشده است.
این نویسنده درباره چرایی پژوهش «دیوشناسی ایرانی» بیان کرد: این پژوهش گونهای مردمشناسی است. هنگامیکه باورهای وهمی مردم را بشناسیم، در واقع با بخشی از جهانبینی و تاریخ مکتوم آنها که در دسترس نیست، آشنا خواهیم شد. آنچه افراد در سدههای مختلف تاریخی به آنها باور داشتند به نوعی بازگوکننده بینش مردم روزگار کنونی و بخشی از هویت و فرهنگ هر ملتی است اما امروزه این اعتقادات، پس زده شده و به آن عنوان خرافه دادهاند.
در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «موجودات مافوق طبیعی بخشی از فرهنگ مردم هر جامعه بهشمار میروند. چنانکه موضوع بخشهایی از جهانبینی، باورها، پندارها و آیینهای مردم در جوامع گذشته به موجودات مافوق طبیعی مربوط میشود. جهانبینی شرق بر این موضوع دلالت میکند که جهان پیش از آفرینش انسانها در تصرف و جولان آنها بوده است. با آفرینش انسان آنها ناگزیر به جهان زیرین شتافتند و در همسایگی انسانها زندگی کردند. از همینجا دشمنی همیشگی، جدالهای خونین و انتقامجویی آنها از نوع بشر آغاز شد.»
نویسنده کتاب در «نتیجهگیری» نوشته است: «برقراری رابطه مستقیم میان آیینها، اعمال و مناسک امروزی با باورهای مربوط به دنیای امروز فراموش شدهاند؛ و یا چون بخشی از باورهای کهن و از دست رفته هستند، امکان نگاه جامع و کامل به پدیدههای آیینی را از ما سلب کردهاند. بنابراین شاید پژوهش حاضر بتواند اندکی از اطلاعات و دادههای فراموش یا منسوخ شده را بازسازی کند تا تصویری روشنتر و واضحتر از بخشی از فرهنگ ایرانی را بهدست آوریم.»
چاپ نخست کتاب «دیوشناسی ایرانی» با پژوهش معصومه ابراهیمی 239 صفحه، شمارگان 10 هزار نسخه و بهای 11 هزار تومان از سوی انتشارات فرهامه در دسترس علاقهمندان به موضوعهای مردمشناسی، فولکلور و اسطورهشناسی قرار گرفته است.
نظر شما