به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کزازی گفت: پیش از آن‌که این زمینه را پی بگیرم شایسته می‌دانم اندکی درباره خودآگاهی تباری ایرانی سخن بگویم. به نظر من دو سخنور نمایندگان راستین و سرشتین این گونه از ناخودآگاهی هستند که نخست آنان فردوسی است که ناخودآگاهی ایرانی را در گسترده‌ترین و ژرف‌ترین و مایه‌ورترین چگونگی آن در شاهنامه به نمود می‌آورد. دو دیگر حافظ.

وی توضیح داد: حافظ، ناخودآگاهی تباری ایرانی را در ایران نو و ایران پس از اسلام آشکار می‌دارد. هرچند این ناخودآگاهی نیز بی گمان ریشه در ناخودآگاهی فراگیر ایرانی دارد که آن را در شاهنامه بازمی‌یابیم. به سخن دیگر، حافظ نمونه‌ای برترین از خوی و منش و وضع ایران در ایران پس از اسلام است.

این شاعر افزود: یکی از ویژگی‌های والا در ناخودآگاهی تباری ایرانی، آشتی‌جویی و دیگر دوستی است. از همین روی، حافظ، چونان نمونه و نماینده برجسته این ناخودآگاهی بی هیچ گمان دیگر دوست است و آشتی‌جوی. برترین نمونه از این ویژگی را که در دیوان حافظ می‌توانیم یافت، این بیت بلند و ارجمند اوست که در آن، راه و روش زندگانی به‌آیین و آسوده را به ما نشان داده است: 

«آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت، با دشمنان مدارا»

کزازی یادآور شد: حافظ می‌گوید که آرامش، آسودگی در جهان در زندگی آدمی در گرو دو منش و دو کنش است؛ مروت با دوستان، مدارا با دشمنان. کسی می‌تواند در آسایش و آرامش بزید که این دو را تفسیر کند؛ به این معنا که او می‌باید هم این دو ویژگی و رفتار را از بن جان پذیرفته باشد و آن را باور کرده باشد. هم آن‌ها را در کردار، شیوه زندگانی خویش، در کار آورده باشد.

این پژوهشگر ادبی گفت: پیداست که مروت، رفتار درست و جوانمردانه به دور از رنگ و نیرنگ از دروغ و دغلی با دوستان از سویی و از دیگرسو نرم‌خویی، مهربانی، شکیبایی با دشمنان در آنچه از آن‌ها سرمی‌زند در جهان‌بینی روش شناختی، رفتار شناختی حافظ بیشترین ارج و ارزش را دارد که او آسایش دو گیتی را در گرو آن‌ها می‌‌داند.

وی گفت: هم در این جهان، هم در آن جهان، آدمی اگر بخواهد در آسایش و آرامش بزید و بماند، ‌باید با دوستان به مروت رفتار کند و با دشمنان به مدارا.

کزازی در سال 1327 در کرمانشاه به دنیا آمد. در دانشکده ادبیات فارسی و علوم انسانی دانشگاه تهران دوره‌های گوناگون آموزشی را سپری کرد و در سال 1370 در مقطع دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی فارغ‌التحصیل شد.

از مجموعه شعرهای او می‌توان به «دستان مستان» اشاره کرد.

مجموعه‌های چند جلدی «نامه باستان» حاصل شاهنامه پژوهی‌های وی است. «بند و پیوند»، «دیر مغان»، «دیدار با اژدها» و «سوزن عیسی» از دیگر آثار اوست.

«فرزند ایران» داستانی درباره زندگی فردوسی، تازه‌ترین اثر این پژوهشگر، امسال(1392) از سوی انتشارات معین به چاپ رسید.