سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - طیبه خسروی مترجم و پژوهشگر: الهی‌دان، ویلیام لین کریگ با حضور در مناظره‌های متعددی در پی اثبات وجود خدا در بین فلاسفه و دانشمندان بوده است. یکی از این مناظره‌ها با سینوت آرمسترانگ فیلسوف آمریکایی است که در کتابی با عنوان «خدا؟ مناظره‌ای میان یک مسیحی و یک ملحد» منتشر شده است.
ویلیام لین کریگ و سینوت آرمسترانگ هر کدام، در مناظره‌ای واقعی تلاش می‌کنند ادعای خود را بر وجود و عدم وجود خدا اثبات کنند. این مناظره هر چند چالش‌های موجود در قلمرو خداناباوری مدرن را به خوبی مورد واکاوی قرار داده است اما هیچکدام در اثبات یا انکار وجود خدا موفق به ارائه استدلالی روشمند نیستند. اما جذابیت این مناظره برای اهل علم و جویندگان حقیقت می‌تواند قابل توجه باشد تا در فضایی به دور از جبر و ابهام، این مسئله را مورد دقت و ارزیابی قرار دهند و بتوانند به شیوه‌ای نو در باب مهمترین اصل اعتقادی خود به قضاوت بپردازند. لذا چنین مناظره‌هایی فضایی برابر را برای نقد و قضاوت و رسیدن به انتخاب برتر فراهم می‌کند.
به طور کلی می‌توان کلیت کتاب را این‌گونه بیان کرد؛ از آنجا که مهمترین بحث علمی پیرامون وجود و عدم وجود خدا، مباحث کیهان‌شناسی و مسئله بیگ‌بنگ است و در این سال‌ها هر از گاهی الهی‌دانان و دانشمندان نظریه جدیدی در تائید و یا رد بیگ‌بنگ ارائه داده‌اند و به دنبال آن مسئله وجود خدا را با چالش‌های جدیدی مواجه ساخته است، ادله‌ای که کریگ در فصل اول در اثبات مدعای خویش بیان می‌کند از این قرار است: وجود خدا بر اساس منشائی برای آغاز جهان، تنظیم ظریف به عنوان دلیلی بر هوشمندی طراحی جهان، خدا دلیلی برای ارزش‌های عینی اخلاقی، درک خدا در تجربه. ادله آرمسترانگ در برابر ادله کریگ بخش دوم دلایلی همچون تبیین ارزش‌های اخلاقی، نفی معجزه و رجعت عیسی، تجربه دینی، نقد بیگ‌بنگ به عنوان منشا جهان، نقد تنظیم ظریف، است. در فصل سوم کریگ مجدداً نقدهای آرمسترانگ را پاسخ می‌دهد و در فصل چهارم آرمسترانگ دلایلی را بر عدم وجود خدا ارائه می‌دهد. دلایلی مانند وجود شر در جهان و در فصل پنجم کریگ ادله‌ای را که او در بخش چهارم ارائه داد را نقد و تحلیل می‌کند. در فصل ششم آرمسترانگ نقدهای لین کریگ را پاسخ می‌دهد.
در دلیلی کریگ ادعا می‌کند که خدا مایه معناداری و توجیه ارزش‌های عینی اخلاقی است. که این دلیل او با دلایل بسیاری که آرمسترانگ در نقض آن وارد می‌کند، نمی‌تواند آرمسترانگ را قانع کند. هر چند دلیل ارزش‌های اخلاقی به خوبی و به عنوان دلیلی مستقل می‌تواند وجود خدا را اثبات کند. در واقع می‌توان گفت هر چند وجود ارزش‌های اخلاقی دلیلی کامل برای اثبات وجود خدا به شمار می‌رود اما کریگ در استدلال بر آن موفق نشد.
در مقابل آرمسترانگ دلایل او را در اثبات وجود خدایی که خیر محض و قدرت مطلق و ازلی و فرازمانی و عالم مطلق است ناکافی می‌داند. همچنین او در نقض دلیل اخلاقی کریگ، ارزش‌های اخلاقی را منحصر در خداباوران نمی‌داند و ادعا می‌کند دلیلی ندارد که ارزش‌های عینی اخلاقی وابسته به وجود خدا باشند. آرمسترانگ در ادامه با دلایل زیادی شرور بی‌دلیلی که در جهان وجود دارد را مورد واکاوی و تحلیل قرار می‌دهد و آن را دلیلی بر عدم وجود خدای ادیان می‌داند.
در مجموع می‌توان این مناظره را این‌چنین ارزیابی کرد که طرفین مناظره مقید به روش در علم الهیات نبودند. چرا که اثبات و انکار وجود خدا مبتنی بر روش فلسفی است و با روش تجربی نه می‌توان خدا را اثبات کرد و نه می‌توان خدا را انکار کرد. بنابراین در این مناظره هر چند یکی از طرفین بر حق هستند اما هیچکدام توان اثبات مدعای خود را نیافتند.
کتاب «خدا؟ مناظره‌ای میان یک مسیحی و یک ملحد» ترجمه شده و به زودی در اختیار خوانندگان فارسی‌زبان قرار خواهد گرفت.
نظر شما