مقایسه اعتبار فقه سیاسی و فلسفه سیاسی 

فقه سیاسی برای شخص متعبد حجیت دارد. دایره این حجیت در عبادات چندان محل اختلاف‌نظر نیست؛ اما در حوزه معاملات (اجتماعیان) اختلافهای زیادی را شاهد هستیم. در دو طرف این طیف، حداکثریهایی قرار دارند که معتقدند دین اصول کلی و جزئی و شیوه‌های اجرا را در تمامی زمینه‌ها به ارمغان آورده؛ و حداقلیها بر آن‌اند که دین در مسائل سیاسی و اجتماعی تنها کلیاتی را ارائه کرده است. اختصاص احکام به زمان و مکان، نیاز به ملاک دارد؛ تا براساس آن بتوان ذاتی (مقاصد شریعت که فرازمانی و فرامکانی‌اند) را از غرضی (احکام زمانمند و مکانمند) تشخیص داد. هرچند براساس آنچه خواهد آمد، ادله عقلی بستر فهم از متون دینی را آماده می‌کنند؛ ولی به هر حال، هیچ دلیل عقلی و کلامی وجود ندارد که بتواند مانع رجوع به کتاب و سنت در مسائل اجتماعی شود. اصل اولی، عدم تأثیر زمان و مکان در احکام است؛ هرچند امکان خروج از این اصل وجود دارد. به لحاظ تاریخی، فلسفه سیاسی اسلامی در دوره میانه، شکل تجملی و رو به زوال داشته؛ و به همین جهت کارآیی فقه سیاسی در شیوه سامان دادن جامعه به مراتب بیشتر بوده است.

صفحه 78 و 79/ مبانی اندیشه سیاسی در اسلام/ سیدصادق حقیقت/ انتشارات دانشگاه مفید/ چاپ اول/ سال 1392/ 290 صفحه/ 11500 تومان