عبدالرحیم پورشجاعی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: این اثر نگاهی نو و جدید به نهضت امام حسین(ع) و به تحلیل روانشناسی روابط خانوادگی در واقعه عاشورا اختصاص دارد، کتابی که نگارش آن چهار سال به طول انجامید.
وی با بیان اینکه در دزفول یک کتابخانه تخصصی وجود دارد که یکی از بهترین کتابخانههای خاورمیانه و ایران است، ادامه داد: با مراجعه به این کتابخانه و استفاده از کتابهای قدیمی و اسناد اصیل، از دیدگاه «روانشناسی» و «تاریخی و مذهبی» خانوادههای حاضر در عاشورا را بررسی کردم.
پورشجاعی با بیان اینکه سه خانواده بنیهاشم، خانواده یاران امام حسین(ع) و خانواده دشمنان ایشان در این تحقیق بررسی شدهاند، افزود: در روانشناسی دو خانواده «متعادل و سالم» و «نامتعادل و ناسالم» داریم. نکته قابل توجه اینکه سنخیت بسیار زیبایی میان خانوادههای بنیهاشم و یاران امام حسین(ع) با خانوادههای متعادل و سالم وجود دارد.
وی در پاسخ به این سوال که «خانواده سالم و متعادل چه معیارهایی دارد و چگونه این ارزیابی مقایسهای در کتاب صورت گرفتهاست؟» گفت: علم روانشناسی میگوید خانواده سالم خانوادهای است که در رفتار، گفتار و اهداف میان اعضای آن هماهنگی و تطابق وجود دارد. در میان اعضای خانواده ناسالم نیز میان اعتقادات و رفتارها هماهنگی وجود ندارد.
این مولف آثار دینی توضیح داد: زمانی که یک اتفاق خوشایند برای یکی از اعضای خانواده سالم میافتد، گویی برای همه اعضا این اتفاق افتادهاست. بر عکس، این موضوع هم صادق است و زمانی که اتفاق ناخوشایندی برای یکی از اعضای خانواده سالم میافتد دیگر اعضای خانواده با او همدردی و همدلی میکنند. گویی این مشکل برای یک نفر نیست و همه به کمک او میشتابند.
پورشجاعی یادآور شد: نمونه یک خانواده نامتعادل را امروزه بسیار شاهد هستیم مانند خانوادههایی که به جای کمک کردن به فرزند معتادشان او را از خانه طرد میکنند. خانواده ناسالم اعضا را از یکدیگر جدا میداند و به همین دلیل، افراد این خانواده نمیتوانند در شادی و غم در کنار هم باشند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به نمونه خانوادههای سالم در واقعه عاشورا اشاره کرد و افزود: خانواده مسلم بن عقیل از 27 رجب سال 60 با خانواده امام حسین(ع) همراه میشوند. این خانواده چهار ماه در مکه همراه امام هستند و پس از آن که مسلم در هشتم ذی الحجه رهسپار کوفه میشود، خانوادهاش تا پایان واقعه کربلا نزد امام میمانند.
وی یادآور شد: امام حسین(ع) در هشتم ذی الحجه خانواده مسلم را دعوت میکنند و میفرمایند که من بیعت خود را از شما برداشتم. در اینجا از دیدگاه یک خانواده سالم و متعادل میبینیم که خانواده مسلم عهد میبندند که از امام(ع) جدا نمیشوند و هدف مسلم را ادامه میدهند. در واقع، در این خانواده هدف میان همه اعضای خانواده یکی است.
به گفته این کارشناس ارشد روانشناسی، خانواده حضرت مسلم از یاری امام(ع) دست برنداشتند، به گونهای که نسل پسری مسلم در واقعه کربلا به طور کامل به شهادت میرسند.
پورشجاعی همچنین به نمونه خانواده نامتعادل در عاشورا اشاره کرد و گفت: در کربلا خانوادههای نامتعادلی مانند خانواده «مالک بن نسر» را مشاهده میکنیم. روز عاشورا زمانی که ضربهای به سر امام حسین(ع) زده میشود، کلاهخود ایشان از سرشان میافتد و خون جاری میشود. مالک فردی است که کلاهخود امام(ع) را به غنیمت به خانه میآورد. اینجاست که همسر وی با او مخالفت میکند زیرا علوی است.
وی تاکید کرد: ماجرای مخالفت زن خولی نیز بعد از واقعه عاشورا نیز یکی دیگر از نمونه خانوادههای نامتعادل است. در این خانواده نیز زن خولی که علوی است، با خولی مخالفت میکند زیرا بنیانهای اعتقادی در این خانواده با یکدیگر متفاوت است.
پورشجاعی همچنین با اشاره به مقدمه دکتر محمدرضا سنگری بر کتاب «خانواده در نهضت حسینی» گفت: دکتر سنگری آثار زیادی درباره عاشورا دارد. وی بر این اثر از منظر تاریخی و مذهبی مقدمهای نگاشتهاست.
این کارشناس روانشناسی با بیان اینکه در تالیف این کتاب از جدیدترین نظریات روانشناسی استفاده شدهاست، گفت: من بیش از یکصد منبع را برای این کار استفاده کردم که بیشتر آنها لاتین بودند و تعدادی را خودم ترجمه کردم. از جدیدترین نظریات روانشناسی از سال 2009 به بعد نیز درباره خانواده سالم و ناسالم در کتاب استفاده شدهاست.
مولف کتاب «خانواده در نهضت حسینی» در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه واقعه عاشورا نباید تنها به گریهکردن برای آن امام(ع) محدود شود، اظهار کرد: اگرچه گریه و زاری برای واقعه عاشورا از باارزشترین کارهاست، به گونهای که خداوند گریهکنندگان بر امام حسین(ع) را به فرشتگان خود نشان میدهد، اما نباید عاشورا را تنها به گریه خلاصه کنیم.
وی با بیان اینکه حضرت زینب(ص) پیامبر کربلاست، تاکید کرد: او زنی 54 ساله است که نهضت عاشورا را زنده نگه میدارد و زمانی که عبیدالله از او میپرسد که در کربلا چه دیدی، میفرمایند جز زیبایی چیزی ندیدم.
پورشجاعی یادآور شد: باید این زیبایی را کشف کنیم و به مردم بشناسانیم. درست است که گریه و اشک، پیونددهنده روح ما با کربلاست، اما باید ابعاد مختلف واقعه عاشورا و قیام امام حسین(ع) نیز بررسی شوند.
این کارشناس ارشد روانشناسی با بیاناین که سعی کردهاست دیالوگهای میان افراد مختلف درگیر در واقعه عاشورا را بررسی کند، افزود: از بررسی میان دیالوگهای زوجین، والدین و فرزندان و ... میتوان الگوهای مختلفی را استخراج کرد. الگوی آرمانی یک زن، مرد، فرزند، پدر و مادر از واقعه عاشورا قابل استخراج است.
وی کربلا را دانشگاهی دایمی دانست و اظهار کرد: کربلا اقیانوس بزرگی است که با غواصی در آن باید دُرهای گرانقدر را کشف کرد.
مولف کتاب «خانواده در نهضت حسینی اظهار امیدواری کرد تا اهل قلم و ذوق ابعاد مختلف واقعه عاشورا را بررسی کنند و نشان دهند.
این نویسنده، در پایان از کارشناسان حوزه روانشناسی و مذهبی خواست نظریات خود را برای ویراست بعدی کتاب در اختیار وی بگذارند.
کتاب «خانواده در نهضت حسینی» با شمارگان شش هزار نسخه و قیمت 120 هزار ریال از سوی مجتمع فرهنگی عاشورا از ابتدای هفته وارد بازار نشر شدهاست.
جمعه ۲۴ آبان ۱۳۹۲ - ۰۸:۰۰
نظر شما