كتاب «حقهای فرهنگی در حقوق بینالملل» نوشته «السا استاماتوپولو» با دیباچه «مری رابینسون» و ترجمه سید قاسم زمانی و مناالسادات میرزاده با موضوع محوري حق مشاركت افراد جامعه در زندگي فرهنگي منتشر شد.
در مقدمه کتاب از سوی مترجمان این اثر نوشته شده است: «این کتاب هدفی دوگانه را تعقیب میکند. در وهله نخست با مرور اسناد حقوقی بینالمللی و ملی و همچنین رویه بینالمللی مفهوم حقهای فرهنگی را مورد موشکافی قرار داده و به طور ویژه نقش ارکان و نمادهای سازمان ملل را در ترویج و اجرای این حقوق بررسی میکند. دوم اینکه در پی آن است تا از این واقعیت پرده بردارد که حقهای فرهنگی از حیث اخلاقی، سیاسی و اقتصادی برای افراد و گروهها حائز اهمیت است و این مفهوم در زمره مفاهیمی قرار میگیرد که مطالبات مادی و معنوی بر مبنای آن مطرح میشود و براساس آن برای مشکلات مزمن جامعه راهکارهایی ارائه میدهد.»
این کتاب در چهار فصل با عناوین «پیشینه حقوقی و فضای معاصر»، «حق مشارکت در حیات فرهنگی در اسناد و رویه بینالمللی»، «منظور از حقهای فرهنگی چیست؟» و «گروههای خاص» تنظیم شده است و در طي اين فصول به تبیین مفهوم و ماهیت حقهای فرهنگی، حقهای فرهنگی در گستره اسناد بینالمللی، محدودیتهای حقهای فرهنگی و اعمال و اجرای حقهای فرهنگی به ویژه درباره بومیان، اقلیتها، زنان، کودکان، معلولان، کارگران مهاجر، پناهندگان و فقرا میپردازد.
فصل نخست این کتاب تاریخچه حقوقی و فضای معاصر حقهای فرهنگی را با مراجعه به پیشینه تنظیم اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بينالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مباحث مرتبط با نسبیتگرایی فرهنگی، نژادپرستی، گفتوگوی تمدنها و تروریسم را به بحث میگذارد.
در فصل دوم مباحثي مانند مروری بر حق مشارکت در زندگی فرهنگی به ترتیبی که در اسناد بینالمللی حقوق بشری و رویه ارگانها، آژانسها و سایر موسسههای سازمان ملل از جمله عملیات میدانی در حوزههای توسعه و صلح، همچنین فعالیت کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی از زمان شروع نخستین نشست آن و عملکرد سایر ارگانهای معاهداتی حقوق بشری و کمیسیون حقوق بشر از سال 1990 منعکس شده است.
مولفههای حق مشارکت در حیات فرهنگی از جمله «عدم اعمال تبعیض و مساوات»، «رهایی از مداخله در بهرهمندی از حیات فرهنگی»، «آزادی ابتکار و مشارکت در حیات فرهنگی»، «آزادی پخش و انتشار»، «آزادی همکاری بینالمللی»، «حق مشارکت در تعیین»، «تمهید و اجرای سیاستهای فرهنگی» مطالبی است که در فصل سوم این کتاب آورده شده و به تفصیل نویسنده از آنها سخن میگوید.
«گروههاي خاص» که عنوان فصل پایانی این کتاب را تشکیل میدهد، به مقوله مردمان بومي، اقليتها و حق آنها براي مشاركت در زندگي فرهنگي ميپردازد و از اجراي اين حق درباره زنان، كودكان، جوانان، معلولان، افراد غير تبعه و فقرا سخن به ميان ميآورد.
در دیباچهای که رابینسون بر این کتاب نوشته است، میخوانیم: «حقوق فرهنگی یکی از مغفولترین موضوعات حقوق بینالملل بشر به شمار میرود. در عین حال، لزوم اتخاذ تدابیر مقتضی هم در سطح بینالمللی و هم در سطح ملی در این حوزه بیش از همه احساس میشود. امروزه به رغم آنکه در وادی علوم انسانی شاهد آثار و نوشتجات بسیاری در مورد فرهنگ هستیم، لیکن عمدتا آثار مرتبط با حقوق بینالملل بشر منحصرا از دریچه بحث پیرامون نحوه برخورد فرهنگ با ضوابط و موازین حقوق بینالملل بشر به مقوله فرهنگ میپردازد.»
چاپ نخست کتاب «حقهای فرهنگی در حقوق بینالملل» در 384 صفحه، شمارگان 500 نسخه و بهای 20 هزار تومان از سوی انتشارات خرسندی چاپ و روانه بازار نشر شده است.
نظر شما