«نقوش برجسته بینالنهرین در هزاره سوم پیش از میلاد» نوشته شاهین ماهیار منتشر شد. این کتاب پژوهشی کتابخانهای درباره یافتههای حاصل از کاوشهای باستانشناسی از منطقه میانرودان است.
در دیباچه این کتاب آمده است: «برخلاف لوحههای نگارشی، تعداد آثار دارای نقوش برجسته اعم از ظروف آیینی و نقوش صخرهای چندان زیاد نیست اما بررسی توصیفی این آثار و نگرش بر اساطیر به جای مانده، ما را به تحلیلی از آرا و عقاید این مردمان رهنمون میسازد. درباره میانرودان و آثار باستانی آن میتوان از دو منبع بهره برد. اولین مجموعه عبارت از گزارشهای حفاری علمی باستانشناسان است که از دیرباز در این منطقه فعال بودهاند که نخستین آنها مربوط به سال 1930 است اما مجموعه دوم شامل کتابهایی است که نویسندگان، آن را بر اساس یافتههای باستانشناسان گردآوری میکنند و در آنها میتوان به تحلیلهایی از اشیا و نقوش دست یافت.»
از نظر مکانی اطلاعات این کتاب برپایه مطالعات بر جنوب میانرودان در هزار سوم پیش از میلاد متمرکز است و بیشتر آثار شاخص تاکنون از جنوب میانرودان، همچنین دره رود دیاله بهدست آمدهاند. بیشتر نقش برجستهها در دوران پیش از سلسلهها مربوط به خدایان و اساطیر سومر است. سابقه سکونت در سرزمین میانرودان و در بخش شمالی آن به دلیل اقلیم و جغرافیای خاص به حدود هزاره هفتم پیش از میلاد بازمیگردد و همین شرایط خاص منطقهای و میانگین بارندگی سالیانه بیش از 300 میلیمتر باعث رشد کشاورزی دیم بوده است. در بخش جنوبی میانرودان برعکس شمال با اقلیم خشک، میانگین بارندگی سالانه کمتر از 200 میلیمتر مواجه هستیم که نتیجه آن لزوم استفاده از سیستم آبیاری است.
در بخشی از کتاب نوشته شده است: «دو عامل طوفانهای خشک و غبارآلود و وجود ارتباط آبی متغیر با خلیج فارس همواره جنوب میانرودان را تحت تاثیر خود قرار داده است بهطوری که نخستین شواهد سکونت انسان را در این جا در حدود اواخر هزاره ششم و اوایل هزاره پنجم تحت فرهنگی به نام «عبید» میشناسیم که گستره این فرهنگ را از نوسنگی با سفال تا عصر مس میدانند. البته شواهدی از سنتهای سفالی مشابه با عبید را در نواحی شمالی نظیر تل لیلان نیر میتوانیم بیابیم که نشان از تبادلات و تاثیر متقابل بین مردم در آن روزگار است. اما در نهایت مراکز شاخص شهری تاثیرگذار در جنوب میانرودان شکل گرفتند.»
چاپ نخست «نقوش برجسته بینالنهرین در هزاره سوم پیش از میلاد» نوشته شاهین ماهیار در 198 صفحه، شمارگان یکهزار و 100 نسخه و بهای 16 هزار تومان از سوی انتشارات جام گل راهی بازار کتاب شده است.
نظرات