خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، محمدباقر شمسی‌پور، دبیر گروه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس: سرانجام در پی گذشت بیش از پنج ماه از آغاز دولت تدبیر و امید، یکی از حوزه‌های اصلی توسعه فرهنگی کشور یعنی کتاب، صاحب متولی شد. پس از مدت‌ها گمانه‌زنی اشخاص و رسانه‌ها و انتشار خبرهای متفاوت در افکار عمومی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی حکمی علی شجاعی صائین را به عنوان مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی منصوب کرد.
شجاعی صائین که سالیان متمادی -چه در دوران دفاع مقدس و چه پس از آن- مسوولیت‌های فرهنگی متعددی در مراکز و نهادهای رسمی و غیررسمی فرهنگی را در کارنامه مورد قبولش داشته است، این بار بر مسوولیتی گمارده شده که برآوردن انتظارات و مطالبات فراوانی از جانب اهل فرهنگ را عهده‌دار است.
دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی یا به تعبیر مصطلح اهل کتاب " اداره کتاب" محل مشاهده و نظارت بر بخش مهمی از آثار اهل علم و فرهنگ و هنر و مآلاً منظر مناسبی برای رصد آراء و اقوال و تضارب و تقابل آنها از یک سو، یا هم‌پوشانی و تکامل و تعالی‌شان است.
برخی عملکردهای نامناسب در دولت‌های نهم و دهم و به‌ویژه در چهار سال گذشته، موجب شد که حتی اهل فرهنگ و نظرِِ باورمند به ضرورت کارشناسی محتوایی آثار و ممیزی و نظارت بر چاپ و انتشار آن نیز عموماً از عملکرد یادشده تبری بجویند و با اظهارات و بیانات و شیوه‌های مشابه، نارضایتی و مخالفت خود را با شیوه مذکور اعلام و رسانه‌ای کنند. این اتفاق تا آنجا پیش رفت که دیگر برای بسیاری از اهل انصاف و اعتدال نیز داعیه‌ای بر جانبداری و دفاع از اصل ممیزی و لزوم اجرای آن باقی نماند.
در این میان بودند بسیاری کسان که خود از کارشناسان اصلی مرتبط و سهیم شناخته می‌شدند، اما در زمره منتقدان و مخالفان سرسخت و پرهیاهوی سیاست اجرایی دوره مذکور در آمده بودند.
از دیگر سو، با آغاز تبلیغات انتخاباتی کاندیداهای ریاست جمهوری و در پی آن برگزاری انتخابات و برگزیده‌شدن دکتر روحانی به ریاست جمهوری و در آستانه انتخاب وزرا و همزمان با آن، زمزمه و سپس فریادِ شعاری "ضد سانسور" (به تعبیر گویندگان و نویسندگانش) بخشی از فضای فرهنگی کشور را فرا گرفت، تا آنجا که جوّ مذکور چنان جریان رسانه‌ای و افکار عمومی را ظاهراً آماده می‌دید که نه به تلویح که علناً و به تصریح، صرف نظر از "ممیزی پیش از چاپ" را دمادم در شیپور می‌دمید و کسانی نیز- که اظهارات برخی‌شان نامنتظره بود- با آن هیاهوکنان، هم‌آوا شدند.
فضای فرهنگی کشور- پس از فروکش‌کردن التهابات و هیجاناتِ نوعاً غیرمنطقی، اکنون کوتاه‌مدتی است با دریافت این نکته که عملکرد نادرست و نامناسب دوره‌های اخیر موجب این‌گونه طغیان‌زدگی‌ها و موج‌کشیدن‌ها بوده است، اصلاحاتی را خواستار است:
- تصحیح سیاست‌های اجرایی؛
- حرکت بر محور چارچوب‌ها و ضوابط قانونی ابلاغی؛
- تجدیدنظر در گزینش کارشناسان و خلع ید از مراکز و هسته‌ها و اشخاص ذی‌نفوذ فراقانونی در تصمیم گیری‌ها واعمال نظرهای عالمانه خارج از سازوکارهای شفاف قانونی که عموماً از طریق ارتباط ویژه و اعمال فشار بر راس و پیکره اجرایی روند صدور مجوز، مطامع خاص و سلیقه‌های ناصواب را پی می‌گیرند؛
- پرهیزاندن ممیزان آگاه و اهل نظر از اعمال سلیقه‌های احتمالی
- اصلاح روند اجرا و تصریح در پاسخ‌گویی و خودداری از اظهارات ابهام‌آمیز و شفاف‌سازی عملکرد؛
- تسریع در پاسخ‌گویی و پرهیز از تبعیضات و از دیگر سو، برخورداری‌های ویژه احتمالی.
اجرای این خواسته‌ها همتی سترگ و اراده‌ای راستین را می‌طلبد که شعارها و قول و قرارهای رئیس جمهوری و قاطبه مدیران فرهنگی بالادستی این نوید را می‌دهد. انتظاراتی که با شناخت نسبتاً مناسب از شجاعی صائین در مسوولیت‌های پیشین، اجابت و برآورده‌کردنشان شاید چندان سهل و سریع نباشد، اما ناممکن نیست. پرشتاب‌ترین نتیجه این انتخاب می‌تواند نوید پایان‌دادن به کابوس اهل قلم باشد.
سخن دیگر این‌که خبرگزاری‌ها و سایت‌های فعال در کشور هر چند به امر اطلاع‌رسانی در زمینه کتاب اهتمام دارند، اما این تنها رسالت و وظیفه تعریف‌شده‌شان نیست.
در این میان خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به عنوان تنها خبرگزاری تخصصی کتاب در ایران- بدون تصور شائبه ویژه‌خواهی- حق و اهلیّت خود می‌داند که در تعاملی تعریف‌شده و ضابطه‌مند و در چارچوب ارتباطات رسانه‌ای، اخبار مرحله به مرحله روند صدور مجوز را دریافت و با هماهنگی و رعایت حقوق ناشر و مولف رسانه‌ای کند. ضمناً این خبرگزاری می‌تواند پل مطمئن و راه ارتباطی مناسبی بین اهالی کتاب و نشر و دفتر توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی باشد.
سه‌شنبه ۱ بهمن ۱۳۹۲ - ۰۰:۰۰
نظر شما