مریم کارگر راضی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: متاسفانه در جامعه علمی، شاهد تالیف و انتشار چندین کتاب دانشگاهی متعدد به قلم مولفان و مدرسان مختلف درباره یک موضوع مشخص و واحد هستیم که نگاهی گذرا به مجموعه این آثار، بیانگر دربرداشتن محتوای یکسان در آن‌ها است.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی، دانشجویان دچار سردرگمی می‌شوند و در نهایت اثری را خریداری می‌کنند که از بهای بسیار پایینی برخوردار باشد.
کارگر راضی عنوان کرد: متاسفانه مدرسان دانشگاهی کتاب‌های متعدد را ترجمه و آن‌ها را به عنوان منبع درسی معرفی می‌کنند. این معضل باعث تعدد رفرنس‌های دانشگاهی، ولو با محتوای ضعیف می‌شود. در حالی‌که می‌توان با ترجمه یک یا دو اثر فاخر در رشته‌های مختلف و تعیین آن‌ها به‌عنوان منبع درسی دانشجویی، زمینه را برای تولید آثار فاخر و غنی‌سازی محتواهای دانشگاهی فراهم کرد.
حمایت و تشویق صاحبان فن دست به قلم
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، افزود: در سایر کشورها کتاب‌های صاحبان فن، حتی اگر مدرس دانشگاه نباشند، بازار خوبی را به خود اختصاص داده‌اند، چرا که این کتاب‌ها مجموعه تجربیات این صاحبان فن را دربردارند. اما متاسفانه در ایران چون این‌گونه کتاب‌ها، بازار فروش ندارند، صاحبان فن که اغلب نیز از اهالی قلم هستند، کمتر به سمت تالیف کتاب می‌روند و رغبت ندارند تجربیات خود را به‌صورت مکتوب در اختیار عموم قرار دهند.
ناچیز بودن حق‌التالیف
وی در ادامه گفت: مولفان به‌ویژه آن‌هایی که مدرس دانشگاه نیز هستند، وقتی در جریان ناچیز بودن حق‌التالیف کتاب در قبال زحماتی که در فرآیند تالیف و انتشار اثر متحمل می‌شوند قرار می‌گیرند، برای گام برداشتن در این عرصه بی‌رغبت می‌شوند.
کتاب‌های غیرعلمی بازار فروش بیشتری دارند!
کارگر راضی افزود: متاسفانه ناشران به دلیل تمایل نداشتن به سرمایه‌گذاری نسبت به فروش تدریجی آثار و در نهایت بازگشت سرمایه در بازه زمانی بلندمدت، بیشتر به سمت انتشار کتاب‌هایی می‌روند که هم بازار فروش خوبی دارند و هم سرمایه آن‌ها در کوتاه‌مدت بازگشت یابد. در چنین شرایطی، بدون شک تعداد کتاب‌های غیرعلمی و کتاب‌های زرد در مقایسه با کتاب‌های علمی افزایش می‌یابد.
حمایت‌های دانشگاهی در تامین کتاب
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، با بیان این‌که هزینه‌های سرسام‌آور جاری دانشجویان (هزینه‌های مربوط به شهریه‌های دانشجویی، تغذیه و ...) مجالی به آن‌ها برای تهیه کتاب‌های فاخر و ارزشمند با بهای بسیار بالا نمی‌دهد، گفت: در گذشته، دانشگاه‌ها با ارایه بن کتاب به دانشجویان، آن‌ها را در تامین کتاب‌های مورد نیازشان کمک می‌کردند. متاسفانه اکنون نه تنها این‌گونه حمایت‌ها دیده نمی‌شود، بلکه کتابخانه‌های دانشگاهی نیز با کمبود منابع مواجه هستند.
افراد غیر‌متخصص، کتاب می‌نویسند!
این نویسنده، از حمایت‌های سلیقه‌ای برخی ناشران دولتی از برخی صاحبان اثر، به‌عنوان یکی دیگر از معضلات جامعه علمی یاد کرد و افزود: متاسفانه برخی ناشران دولتی از نویسندگان نو‌قلم که اغلب هیچ‌گونه تخصصی در حوزه نگارشی خود ندارند، حمایت‌های مادی و معنوی می‌کنند. این معضل باعث می‌شود مولفان خبره و متخصص در برخی موارد، برای انتشار اثر خود به سراغ ناشران خصوصی بروند و حتی در این فرآیند از سرمایه خصوصی خود نیز استفاده کنند.
چاپ مقاله امتیاز بیشتری از تالیف کتاب دارد!
وی عنوان کرد: در جامعه دانشگاهی ما، تالیف و چاپ مقاله نسبت به تالیف کتاب، از امتیاز بالاتری برخوردار است. در چنین شرایطی مدرسان دانشگاهی هیچ‌گونه تمایلی برای تالیف اثر ندارند. همچنین مولفان در شرایطی که فرآیند نگارش و انتشار کتاب، هزینه‌بر و زمان‌بر است، ترجیح می‌دهند به جای تالیف اثر، مقاله‌های متعدد منتشر کنند.
میان گردآوری و تالیف، تفاوت قایل شویم
کارگر راضی در پایان بیان کرد: با ابراز تاسف باید بگویم که در جامعه علمی ما، تعریف روشنی از مفاهیم گردآوری، تهیه، تنظیم، تدوین و تالیف ارایه نشده است. در نتیجه در برخی موارد شاهدیم کتابی که محصول گردآوری مطالب است، به نام تالیف منتشر می‌شود. در چنین شرایطی، شاهد نوآوری در محتوای کتاب‌ها نخواهیم بود و مخاطبان، یک سلسله مطالب تکراری را مطالعه می‌کنند.
دوشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۲ - ۰۹:۵۳
نظر شما