برخی از داستاننویسان معتقدند که نویسندگان جوان میتوانند با مطالعه و بررسی آثار و متون کهن از جاذبههای این آثار برای نوشتن استفاده کنند.ابوتراب خسروی، احمد آرام و یوسف علیخانی در اینباره دیدگاههای خود را بیان کردند.
این در حالی است که ادبیات گذشته ما سرشار از متون کهنی است که همواره پشتوانه فرهنگی کشورمان به شمار می آمده، این آثار در یک نگاه اجمالی شامل کتابهایی چون «فیهمافیه»، «هفت پیکر»، «اسکندر نامه»، «مثنوی معنوی»، «تاریخ بیهقی»، «اسرارنامه»، «قصههای شیخ اشراق»، «خسرو و شیرین»، «هفت اورنگ»، «لیلی و مجنون»، «سمک عیار»، «بوستان»، «تذکره الاولیا»، «شاهنامه» و «منطق الطیر» است.
البته آثار داستاننویسان پیشرو ایرانی چون صادق چوبک، صادق هدایت، سیمین دانشور، احمد محمود، بزرگ علوی، علی محمد افغانی، غلامحسین ساعدی، بیژن نجدی، جمال میرصادقی، جواد مجابی و رضا براهنی نیز از منابع غنی و ارزشمندی به شمار میروند که میتوانند اساس کار نویسندگانی قرار بگیرد که تازه قلم به دست گرفتهاند. در این باره برخی از داستاننویسان نامآشنا گفتوگو کردهایم که در ادامه آمده است:
مطالعه متون کهن راهی برای تعالی در نوشتن
ابوتراب خسروی، داستاننویس نامآشنا به لزوم مطالعه متون کهن و گذشته برای نویسندگان جوان اشاره کرد و گفت: بیشک متون گذشته ادبی بر نویسندگان جوان بیتاثیر نیست. نویسندگان جوان ادبیات امروز ما، با مطالعه و بررسی آثار و متون بسیار با ارزش و حایز اهمیت در فرهنگ مکتوبمان قادر خواهند بود از جاذبههای این آثار استفاده کرده و در مسیر تعالی در نوشتن از آنها بهره ببرد.
نویسنده رمانهای «رود راوی» و «ملکان عذاب» ادامه داد: نویسندگان امروز باید به مطالعه آثار کهن ایران تشویق شوند تا همه حواسشان به آثاری که از سوی دیگر کشورها ارایه میشود، نباشد. به این ترتیب در کنار آشنایی با منابع اصلی؛ که البته خواندن آنها هم چندان دشوار نیست، تحت تاثیر این آثار در نوشتن گام میبردارند.
با مطالعه آثار گذشته کمتر مرتکب اشتباه میشویم
احمد آرام، داستاننویس دیگر کشورمان نیز عدم تجربه دهههای 40 و 50 را به عنوان یکی از اشکالات بزرگی که نویسندگان نسل جوان گرفتار آن هستند، دانست و گفت: دهههای 40 و 50 دوران طلایی ادبیات ایران را شکل دادهاند و آثاری که از آن دوران باقی مانده حایز اهمیت و قابل تامل است.
نویسنده رمان «حلزونهای پسر» با بیان اینکه آثار نویسندگان گذشته تاثیر بسیار زیادی در نویسندگان نسل ما داشتهاند، اظهار کرد: تاثیرپذیری نویسندگان امروز از نسل پیشرو آنقدر قوی بود که باعث شد نويسندگان نسل ما، کمتر مرتکب اشتباه شوند، زیرا ما دریافتیم که نویسندگان دهه 40 و 50 با محدودیتهای رسانهای که در آن زمان وجود داشت، قدرت خلق آثار بزرگ را داشتهاند و آثاری حایز اهمیت ارایه دادهاند.
وی با تاکید بر لزوم تحقیق نویسندگان امروز درباره نویسندگان و آثار گذشته، ادامه داد: اگر نویسندگان جوان میخواهند جهان امروز و جامعه امروز ایران را مورد مطالعه قرار دهند، باید ابتدا دهه 40 و 50 را به خوبی بشناسند و در این زمینه مطالعه داشته باشند.
باید بدانیم بر شانههای چه کسانی ایستادهایم
یوسف علیخانی، داستاننویس و مدیر نشر آموت نیز مطالعه متون کهن را روشی تخصصی در یادگیری زبان دانست و گفت: جوانتر که بودم از پیشکسوتان حوزه فرهنگ و ادب میشنیدم که برای نویسندن شدن خواندن کتابهای کهن به اندازه نان شب واجب است. بیشک این مساله قابل اهمیت خواهد بود، زیرا ما نویسندگان باید بدانیم که روی شانههای چه کسانی ایستادهایم. به این ترتیب زمانی که عقبه فرهنگیمان را بشناسيم، میتوانیم درک بهتری از زبان امروزمان داشته باشیم.
نویسنده کتاب «اژدهاکشان» به تجربه شخصیاش در مجموعه «یکی بود، یکی نبود» اشاره کرد و توضیح داد: با مطالعه این مجموعه 30 جلدی متوجه تکرار قصهها در کتابهای مختلف این مجموعه شدم؛ به صورتی که انگار یک قصه به زبانهای مختلف روایت شده و در واقع همه از یک منشاء شکل گرفتهاند. من معتقدم که مطالعه این گونه ادبی باعث رشد زبانی، پیدا کردن کلمات اصیل و نهان در گویشها و زبانسازی خواهد شد.
مبرهن است كه بیتردید شناخت، مطالعه، تحقیق و پژوهش در متون کهن و ادبیات معاصرمان در دهههای گذشته، لازمه موفقیت نویسندگان نوقلمی خواهد شد که با توجه به ترویج قالبها و ژانرهای متفاوت ادبی در کشورهای مختلف، پا را فراتر از چند گونه ادبی نگذاشتهاند. از سوی دیگر واضح است که بهرهمندی از دایره عظیم واژگان ادبیات فارسی، تاثیری شگرفي بر تحول داستاننویسی امروز بر جای خواهد گذاشت؛ اثری که با حداقل هزینه و برنامهریزی قابل اجرا است. /
نظر شما