به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ مراسم اختتامیه نخستین دوره «کتاب بلخ» با حضور ابراهیم ترکمانی، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی؛ سیدعباس صالحی معاون امور فرهنگی؛ محمدحسین جعفریان، رایزن فرهنگی سابق ایران در افغانستان و جمعی از نویسندگان و شاعران دوستدار افغانستان برگزار شد.
 
سیدعباس صالحی معاون امور فرهنگی ضمن ابراز خرسندی از حضور در این مراسم گفت: روابط دو ملت ایران و افغانستان نه تنها روابطی در طول تاریخ است بلکه فراتاریخی نیز محسوب می‌شود. این روابط از دوران اساطیری مطرح بوده و تا به امروز ادامه داشته است. به روایت فردوسی زال پسر سام از افغانستان برخاسته است و بعدها که تاریخ سندیت پیدا می‌کند روابط این دولت تداوم پیدا کرده است.
 
وی افزود: روابط تاریخی این دو ملت از پیش از اسلام آغاز شده است. در کتیبه‌های هخامنشیان بارها از قوم‌هایی که در افغانستان زندگی می‌کردند یاد شده و بعدها پس از ظهور اسلام نیز این دو ملت در کنار یکدیگر به زندگی پرداخته و در شادی، غم‌ها و مشکلات با یکدیگر سهیم بوده‌اند. 

 وی با اشاره به ظهور جریان‌های افراطی در دو کشور ایران و افغانستان گفت: ایران و افغانستان درگیر جریان‌های افراطی هستند و این موجب شده که چهره رحمانی از اسلام نمایانده نشود. این موضوع دغدغه دو کشور در سه دهه اخیر بوده است و باید توجه داشت که این مشترکات گسترده ایجاب می‌کند که توجهات جدی‌تری به ابعاد این اشتراکات صورت بگیرد.
 
سیدعباس صالحی با اشاره به چالش‌های میان دو کشور ایران و افغانستان گفت: چالش‌هایی که بر سر راه ایران و افغانستان وجود دارد و پرداختن به چالش‌های میان دو کشور فرصتی دیگر می‌طلبد.
 
وی ادامه داد:نگرش‌های افراطی، قومی و مذهبی در این دو کشور تلاش می‌کنند تا بر افتراقات میان آنها تاکید داشته باشد. این نگرش در ایران و افغانستان مانع برقرار ارتباط هویتی میان این دو کشور شده است. برداشت‌های نادرست نیز مانع دیگری است که بر سر این ارتباطات قرار دارد. کسانی که به تداوم ارتباط میان این دو کشور می‌اندیشند و باید بکوشند با تدابیری راهکارهایی برای گسترش روابط ارایه کنند.
 
معاون امور فرهنگی عنوان کرد: تحرکات رسانه‌ای میان دو کشور ایران و افغانستان باید متحول شود تا روابط عمیقی بین دو کشور شکل بگیرد. رسانه‌ها نقش مهمی در انجام این مسوولیت دارند و نقش آنها در این امر اندک نیست.
 
سید عباس صالحی با ارایه پیشنهاد تشکیل دفتر مطالعات ایران و افغانستان گفت: تشکیل این دفتر می‌تواند به گستردگی روابط دو کشور کمک کند. این دو کشور باید از یک پشتوانه مطالعات فرهنگی برخوردار باشند تا بتوانند به حل و فصل موضوعات و مسایل فرهنگی بپردازند.
 
وی اظهار کرد: علاوه بر این تشکیل یک پارلمان فرهنگی بین دو کشور ایران و افغانستان می‌تواند راهی برای برقراری ارتباط عمیق و گسترده میان دو کشور باز کند.

معاون امور فرهنگی با اشاره به مشترکات فرهنگی دو ملت ایران و افغانستان گفت: بلخ و نیشابور در یک دوره تاریخی با یکدیگر در اوج تمدن‌سازی اسلامی حضور داشتند و پس از اینکه حمله مغول آغاز شد بلخ و بعد از آن نیشابور با هم فرو ریختند و جامعه‌ای را در فراق تمدنی خود با قی گذاشتند. این دو ملت اشتراکات و ارتباطات متعددی با یکدیگر دارند. گذشته از این تاریخ درازمدت زبان فارسی علقه‌ مشترک بین ایران و افغانستان بوده است. در حال حاضر سه ملت وجود دارند که زبان فارسی در آنها جریان دارد و باید توجه داشت که ایران و افغانستان دو کشوری هستند که به زبان فارسی می‌نویسند و مکتوبات آنها با یکدیگر بیگانه نیست. 
 
وی با اشاره به اهمیت زبان فارسی و ظهور آن در شعر و ادبیات گفت: زبان شعر، زبان پیونددهنده این دو ملت بوده است. استاد خلیلی زمانی که به ایران سفر کرد در شیراز ابیاتی را درباره مشترکات فرهنگی دو کشور بر زبان آورد. شاعران دو ملت در طول تاریخ حلقه وصل زبانی، قومی و فرهنگی دو کشور بوده و هستند. در حوزه آیین‌ها و مراسم‌ها نیز مشترکات دو ملت بسیار گسترده است واشتراکات عمیقی بین این دو کشور برقرار است. 
 
وی افزود: این دو جامعه با تمام اجزای هویتی خود اسلام را هضم کردند و به آن وفادار ماندند.  همچنین حضور جریان شیعی در این دو کشور از نقاط اشتراک دیگری است که به همبستگی‌های این دو ملت می‌افزاید. 
 
سیدعباس صالحی با اشاره به پدیده انقلاب اسلامی ایران و تأثیر آن بر افغانستان گفت: انقلاب اسلامی ایران نگاه مشترکی بین دو کشور ایران و افغانستان بود. پژواک انقلاب اسلامی فراملی بود و تأثیر عمیقی در کشور افغانستان گذاشت این تاثیر به گونه‌ای بود که شعر و ادبیات افغانستان بسیار از آن متاثر شد و مضمون و قالب اشعار بسیاری از شاعران خطه افغانستان برگرفته از شاعران ایرانی بود. به این صورت بخشی از ادبیات ایران و ادبیات افغانستان ظهور پیدا کرد. 
 
وی بیان کرد: امروز به سختی می‌توان شعر انقلاب را از این دو سرزمین جدا کرد. هر دو کشور با لحنی یکسانی از این حادثه سخن می‌گویند. هر دو ملت در سه دهه بعد از انقلاب دغدغه استقلال‌خواهی و مبارزه با استکبار شرقی و غربی داشته‌اند. شعار استقلال، شعار هویتی دو ملت بوده است و چندین دهه مقاومت برای استقلال در این دو کشور صورت گرفته است؛ چه فزون‌طلبی لیبرال غربی و چه فزون طلبی چپ‌های کمونیستی، کینه‌ای که استکبار جهانی از آنها به دل گرفته است به دلیل وجود این حس استقلال‌خواهی در میان مردم این دو کشور است. /