مریم قهرمانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) اظهار کرد: این کتاب رویکردی نشانه‌شناختی به مباحث «تحلیل انتقادی گفتمان» در حوزه «مطالعات ترجمه» دارد. رویکردی که ترجمه را به مثابه تراکنشی «نشانه‌ای - بینامتنی» در نظر گرفته و فرایند و محصول ترجمه را در ارتباط نظام‌مند با محیط بینامتنی و بیناگفتمانی که در آن ظهور یافته در دو سطح خرد و کلان مورد مطالعه قرار می‌دهد.
نگاهی نقادانه به مطالعات ترجمه در ایران
قهرمانی ادامه داد: مطالعه سطح کلان در این کتاب به بررسی انتقادی گفتمانی شرایط گردش متنی که متشکل از مراحل تولید، توزیع و دریافت متن است، متمرکز بوده و سطح خرد به مطالعه انتقادی رمزگان‌های متنی- زبانی/ غیرزبانی متوجه است.
وی درباره فصول این کتاب و نحوه تقسیم‌بندی آن گفت: کتاب در 7 فصل به رشته تحریر در آمده است. فصل نخست سعی دارد نگاهی به تاریخ ثبت‌شده مطالعات ترجمه داشته باشد. در این کتاب، تاریخ ثبت شده مطالعات ترجمه، به سه دوره «پیشازبانی»، «زبانی» و «پسازبانی» تقسیم شده است که هر یک به طور مختصر مورد بحث قرار گرفته‌اند. فصل دوم، به مباحث تحلیل انتقادی گفتمان، رویکردهای مرتبط با آن و تعریف مفاهیم بنیادین آن یعنی گفتمان، قدرت، ایدئولوژی و انتقادی پرداخته است.
این پژوهشگر در ادامه توضیحات خود از فصول این کتاب گفت: فصل سوم، با نگاهی گذرا به مباحث نشانه‌شناختی، مروری بر رویکردهای ساختارگرا، پساساختارگرا، انتقادی، اجتماعی و گفتمانی داشته است. در فصل چهارم، موضوع بینامتنیت و رویکردهای ساختارگرا و پساساختارگرا مورد بحث بوده و فصل پنجم به موضوع نقد و ارزشیابی ترجمه و معرفی و نقد چارچوب نظری دکتر فرزانه فرحزاد پرداخته است. فصل هفتم نیز رویکرد پیشنهادی مولف را به بحث گذاشته است.
در ایران نیازمند رویکردی جامع‌تر در مطالعات ترجمه هستیم
وی که مدرک لیسانس خود را در رشته زمین‌شناسی کاربردی گرفته است، عنوان کرد: در این کتاب، سعی بر آن بوده است تا مسیری که با بینامتنیت و نقد ترجمه فرزانه فرحزاد در ایران به وجود آمده است را به چالش بکشم و رویکرد مناسب‌تر و جامع‌تری در این زمینه اتخاذ شود. البته می‌بایست این مساله را مدنظر قرار داد که این رویکرد نیز بدون کاستی نبوده و در به روی پیشنهادها و انتقادهای پیش روی خود می‌گشاید تا از طریق گفت‌وگو با آن‌ها کاستی‌های موجود مرتفع شود.
قهرمانی درباره علت تالیف این کتاب چنین گفت: متاسفانه در ایران، مطالعات ترجمه برخلاف آن‌چه که در جهان وجود دارد بر نظریه‌های زبان‌شناختی سیطره دارند و ترجمه بیش از هر چیز کنشی زبانی در نظر گرفته می‌شود. یکی از دلایل این مساله، تدریس این شاخه از مطالعات، از سوی دپارتمان آموزش زبان انگلیسی است که منحصرا با مساله زبان و کاربرد آن سرو کار دارد. این مساله سبب شده است که مباحث فرهنگی - اجتماعی و نشانه‌شناختی در این حوزه به حاشیه رانده شوند. این نوع نگاه به ترجمه، این حوزه از مطالعات را از ماهیت اصلی و میان رشته‌ای آن دور کرده است.
این دانش‌آموخته مطالعات ترجمه ادامه داد: در فصل نخست کتاب (مطالعات ترجمه در ایران)، سعی شده است با نگاهی انتقادی به محدودسازی گستره مطالعات ترجمه در ایران، این مساله را به چالش بکشم. تالیف این کتاب را شاید بتوان واکنشی انتقادی به این وضعیت ایستا تلقی کرد. این کتاب سعی دارد گستره نامحدود مطالعات ترجمه را به دانش‌پژوهان نشان دهد و دست آن‌ها را برای هر نوع مطالعه از جمله نشانه‌شناختی، فرهنگی و اجتماعی باز کند.
رویکردهای نوآورانه تلاش زیادی را برای یافتن مسیر خود می‌طلبد
وی با بیان این‌که این اثر با استقبال خوبی برخوردار بوده است، تصریح کرد: خوشبختانه جلسه رونمایی کتاب که در قالب کارگاه آموزشی در دانشگاه آزاد واحد شهر قدس برگزار شد با استقبال مخاطبان مواجه شد. البته همیشه باید این مساله را در نظر داشت که رویکردهای نوآورانه، نیازمند سعی و تلاش زیادی برای یافتن مسیر خود در میان الگوهای تثبیت شده هستند. کتاب حاضر نیز می‌کوشد تا مسیر خود را از میان الگوهای تثبیت شده باز کند. به این نکته نیز اشاره کنم که این کتاب به عنوان درس‌نامه دروس نقد ترجمه و سمینار در دانشگاه‌های آزاد تهران مرکز و قدس برای تدریس انتخاب شده است.
قهرمانی حوزه مخاطبان این اثر را گسترده دانست و عنوان کرد: علاقه‌مندان به موضوع‌های روز مطالعات ترجمه در جهان و مطالعات فرهنگی، نشانه‌شناختی، اجتماعی، ادبی، زبان‌شناختی و دیگر حوزه‌های مرتبط می‌توانند مخاطبان این کتاب محسوب شوند.
چاپ نخست کتاب «ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان: رویکرد نشانه‌شناختی» تالیف مریم قهرمانی، در 297 صفحه، شمارگان 500 نسخه و بهای 20 هزار تومان به صورت ناشر ـ مولف به چاپ رسیده است.
جمعه ۱۶ اسفند ۱۳۹۲ - ۰۹:۳۰
نظر شما