به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، پیام روشنفکر، پژوهشگر و نویسنده در حوزه مسایل اجتماعی، شهری و سیاست اجتماعی در ابتدای نشست نقد و معرفی کتاب «بررسی آسیب‌های اجتماعی روسپی‌گری» به معرفی نویسنده این اثر، سعید مدنی و سیر تالیف این کتاب پرداخت و گفت: نویسنده این کتاب که تحصیلات خود را در رشته علوم تربیتی و روانشناسی در ایران و دکترای خود را از دانشگاه ساوترن پاسیفیک آمریکا اخذ کرده است، از سال 1384 این اثر را که ابتدا طرحی از وزارت بهداشت در همکاری با صندوق جمعیت سازمان ملل متحد ( UNFPA) با عنوان «ارزیابی سریع وضعیت روسپی گری در شهر تهران» بود، آغاز کرد که در واقع نقطه شروع تالیف این اثر محسوب می‌شود.

وی افزود: پیشینه تحقیق این اثر، به طرحی از ستاره فرمانفرماییان در دهه چهل بازمی‌گردد که با رویکرد بهداشتی و درمانی ارایه شد و تقریبا تمام طرح‌های پژوهشی و آثار پس از آن در ایران با همین رویکرد و یا با رویکردی جرم‌شناسی و نه با رویکردی جامعه‌شناسانه به بررسی این موضوع و چالش‌های آن پرداخته شد اما در این کتاب علاوه بر استفاده از منابع موجود سال‌های پیش در این زمینه، نویسنده سعی کرده است تا با نگاهی جامعه‌شناسانه و با ارتباط با فعالان مدنی به این موضوع پرداخته شود و جوانب آن مورد واکاوی قرار گیرد.

این پژوهشگر حوزه اجتماعی با تاکید بر این مطلب که این اثر، تلفیقی از کارهای پژوهشی، طرح‌ها و مقالات مختلف در رابطه با این موضوع است، ادامه داد: از دل این کتاب، نه تنها مقالات و گزارش‌های تحلیلی بسیاری استخراج شده است که باعث مطرح شدن ادبیات این موضوع در ایران و آغاز کاری برای فعالیت‌‌ها و طرح‌های تحقیقاتی دیگر شده است.

نویسنده کتاب «بازماندگان شهروندی» در ادامه سخنانش به ساختار و سرفصل‌های این کتاب اشاره و عنوان کرد: این کتاب مشتمل بر شش فصل است که به بررسی ابعاد مختلف پدیده تن‌فروشی در ایران و جهان می‌پردازد. نظریه‌های مختلف درباره روسپی‌گری، ویژگی‌های زنان روسپی، علل و عوامل روسپی‌گری، تاریخچه و طبقه‌بندی زنان تن‌فروش، روسپی‌گری، ایدز و بررسی ابعاد حقوقی تن‌فروشی در قوانین ایران و بین‌المللی از جمله مباحث محوری این کتاب هستند.

همچنین وی به نقد محتوایی و شکلی این اثر پرداخت و گفت: علاوه بر اشکالات ویرایشی و معادل‌گزاری‌های این کتاب، یکی از چالش‌های اساسی این اثر که به‌ویژه در بحث روسپی‌گری و ایدز دیده می‌شود، تفاوت اعتبار منابع «پژوهشی» و منابع «رسانه‌ای و مطبوعاتی» آن‌ها با هم است. به علاوه، در برخی از جاها اطلاعات به روز نیست که باید اصلاح شود.

تنوع و تضاد در اطلاعات کتاب دیده می‌شود

در ادامه این نشست مروئه وامقی، روانپزشک و استاد علوم اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توابخشی به ایراد نقطه نظرهای خود درباره این کتاب پرداخت و گفت: نفس انتشار نتایج مطالعات در حوزه آسیب‌های اجتماعی به خودی خود امری مبارک است و نوید دسترسی جامعه به اطلاعاتی می‌دهد که به طور معمول دسترسی به آن‌ها بسیار سخت و دشوار است. به‌ویژه اطلاعات مربوط به گروه‌های زنان روسپی که هم دسترسی به این گروه‌ها و هم جمع‌آوری اطلاعات مربوط به آن‌ها بسیار سخت است؛ چراکه این گروه، جزو گروه‌های سخت دسترس محسوب می‌شوند.

وی عنوان کرد: ویژگی مهم این کتاب که به نوعی می‌توان نقطه قوت آن به حساب آورد، این است که جمع‌آوری اطلاعات این اثر محدود به یک طرح پژوهشی نمی‌شود، بلکه نویسنده سعی کرده است تا علاوه بر گردآوری اطلاعات مختلف، شواهد موجود در رابطه با این موضوع را در حوزه‌های متفاوت طبقه‌بندی و با در کنار هم قرار دادن آن‌ها، نتیجه‌گیری کند. هرچند که اطلاعات و داده‌های موجود در این کتاب، اطلاعات یکدستی نیست و تنوع و تضاد اطلاعات در این کتاب بسیار مشهود و واضح است.

این پژوهشگر مسایل اجتماعی با بیان این‌که بخشی از دلیل متنوع بودن و گاها متناقض بودن این اطلاعات به تنوع طبیعت مساله تن‌فروشی بازمی‌گردد، ادامه داد: دلیل اصلی تفاوت‌های نتایج موجود در این کتاب، جایگاه‌های متفاوتی بوده که دسترسی به زنان روسپی در آن‌جا ممکن بوده است و اطلاعاتی از آن‌ها در پوشش‌های متفاوت گرد آمده است. 

دو فصل حذف شده خلا به‌وجود آورد
 
وی افزود: بدین معنی که جمعیت‌های متفاوت زنان تن فروش در خیابان‌ها، زندان‌ها، مراکز بهزیستی و غیره اطلاعات و نتایج متفاوتی از این تحقیق را فراهم آورده است که به هرحال هنر مهم این کتاب، جمع‌آوری این اطلاعات هرچند متناقض بوده است که نشان می‌دهد نقطه ضعف و کمبودهای اطلاعات مربوط به این پدیده در چه جاهایی مشهود و لازم است و از چه طریقی می‌توان روش‌های جمع‌آوری این اطلاعات را بهتر و در صدد جمع‌آوری آن برآمد.

وی افزود: در واقع این کتاب چون مبتنی بر شواهد و مطالعات در زمینه تن‌فروشی است، جاهایی را که هنوز به صورت علمی مورد تحقیق قرار نگرفته‌اند را مشخص و خلاهای مطالعاتی را به خوبی گوشزد می‌کند که البته می‌توان با مطالعات و پژوهش‌های بعدی این خلاها را پر کرد.

وی در ادامه سخنان خود به کمبود اساسی این کتاب اشاره کرد و گفت: طرح مباحثی از ویژگی‌های تن‌فروشی زنان ایرانی، طبقه‌بندی آن‌ها و همچنین بحث‌های اقتصادی و بازار کار این پدیده از خلاها و کمبودهای این اثر هستند که متاسفانه در دو فصلی که در این کتاب به تفصیل به آن‌ها پرداخته شده بود، از سوی وزارت ارشاد حذف و باعث ایجاد این خلاها شد.

اطلاعات این اثر به روز نیست

معصومه دژمان، استاد علوم اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی دیگر جامعه‌شناس و آسیب‌شناس اجتماعی بود که در این نشست، به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: نویسنده این کتاب که با دیدی ساختارمند و منسجم به انجام این پروژه در زمینه روسپی‌گری زنان دست زد، باعث ایجاد و تدوین کتاب و پژوهش دیگری در زمینه «ارزیابی رفتارهای پرخطر در بروجرد و شیراز» شد که در واقع مکملی برای این اثر محسوب می‌شود و می‌تواند منبع بسیار خوبی باشد برای افرادی که کار اجتماع‌محور را انجام می‌دهند.

وی با بیان این‌که در این کتاب نویسنده سعی کرده است به صورت همه‌جانبه به پدیده روسپی‌گری در جامعه بپردازد، تصریح کرد: این اثر، حاصل پروژه‌ای که مبنای آن کار مطالعاتی وسیعی در این زمینه بوده است، در سه بعد روانی، سلامتی و اجتماعی به پدیده تن‌‌فروشی زنان پرداخته و به واکاوی این مساله از جنبه‌های مختلف می‌پردازد که بر ارزشمند بودن این اثر می‌افزاید.

دژمان ضمن تاکید بر ساختارمند بودن این اثر، به نقد خود مبنی بر به روز نبودن اطلاعات این اثر اشاره و عنوان کرد: به دلیل تاخیر این کتاب در چاپ و طولانی‌شدن پروسه گرفتن مجوز، اطلاعات موجود در این کتاب و منابع و داده‌های آن، مربوط به گذشته است که می‌توان با سرعت بخشیدن به تجدید چاپ آن و استفاده از منابع اطلاعاتی دیگر به غیر از روزنامه‌ها و رسانه‌ها از جمله گزارش‌های منتشر شده در این زمینه به علت شکسته شدن تابوی این پدیده و همچنین استفاده از مقالات داخلی و خارجی، این مشکل را مرتفع کرد.

چاپ نخست کتاب «بررسی آسیب‌های اجتماعی روسپیگری» تالیف سعید مدنی، در 344 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 15 هزار تومان از  سوی انتشارات یادآوران چاپ شده است.

نشست معرفی و نقد کتاب «بررسی آسیب‌های اجتماعی روسپی‌گری» سه‌شنبه (13اسفند) در خانه فرهنگ سیمرغ از سوی نشر یادآوران برگزار شد.