وی در ادامه با اشاره به ریشه دیدگاههای هنری جیمز، افزود: جیمز بین ادیبان اروپایی و آمریکایی تفکیک قائل است. او معتقد است آمریکاییها زندگی دارند اما زندگی نمیکنند و برداشتهای فرهنگی یانکیها باعث ایجاد سدی برای آنها میشود که نتوانند زندگی کنند. جیمز جاهایی درباره دیوانگی و جنون صحبت میکند که در نخستین آثار الیوت دیده میشود.
این کارشناس و منتقد ادبی ادامه داد: یک شاعر میگوید، تفریح جالبی است هرازگاهی انسان خود را تکه تکه کند و منتظر باشد تا ببیند این تکهها جوانه میزنند و به چیزی تبدیل میشوند یا خیر. این بحث مهمی در ادبیات ا ست. همه ما از سخت بودن شعر مدرن مینالیم اما الیوت یکی از مدافعان سنتی شعر مدرن است.
جعفری درباره نگاه الیوت به شعر مدرن گفت: او معتقد است شعر مدرن بسیار سخت و پیچیده است اما همانطور که یک قاضی برای صدور حکم یک پرونده آنرا بارها میخواند، این اتفاق باید در زمینه شعر مدرن هم بیفتد.
وی اضافه کرد: نظریات درباره الیوت بسیار زیاد است حتی یک منتقد از او و اِزرا پاوند به عنوان شارلاتانها و کلاهبردارهای ادبی یاد کرده است. جالب است الیوت چند راه برای کشتن انسان مطرح میکند. او نخست از مسموم کردن صحبت میکند و سپس به نبرد شوالیهها اشاره میکند. الیوت راه سوم را جنگ جهانی اول میداند و در آخر میگوید بهترین راه برای کشتن یک انسان این است که او را در قرن بیستم رها کنیم!
جعفری در ادامه با اشاره به شعر عاشقانه «آلفرد پروفراک» اضافه کرد: الیوت بسیاری از نوشتههایش را با نام تی. استرنز. الیوت امضا میکرده که از نظر آهنگ زبان به جی. آلفرد. پروفراک، درست مانند شباهت فرانتس کافکا و گرهگوار سامسا. ماجرای شعر هم از این قرار است که مرد میانسالی که موهایش میریزد و بدلباس و بد هیبت است به خواستگاری دختری جوان میرود. همه اور از این کار باز می دارند اما او 16 هزار تارمو در سرش میکارد، کت و شلوار تازهای تهیه میکند و حتی نامش را هم عوض میکند اما در نهایت تیرش به سنگ میخورد.
وی افزود: در این شعر پروفراک با خواننده حرف میزند و اورا به فریبکاری متهم میکند! البته ایرادی که به این نوشتار الیوت میگیرند این است که در بخشی به جای “You and me” از “You and I” استفاده کرده است.
جعفری درباره اصالت و ملیت الیوت گفت: این شاعر آمریکایی نامهای نوشته است که وقتی من آن را خواندم متوجه نشدم الیوت انگلیسی است یا آمریکایی. شاید هم او اهل کاشان باشد!
وی در ادامه به روخوانی بخشی از شعر «سرزمین هرز» به زبان اصلی پرداخت و توضیح داد: الیوت زمانی که تنها 22 یا 23 سال داشت این شعر را سرود و توجه به فرم آوایی و پکیجهای موسیقایی و مهمتر از همه ریتم شعر، انسان را به این فکر وامیدارد که چطور یک شاعر بیست و اندی ساله با چنین استادی و مهارت آن را سروده است؟
تریلوژی نقد از نگاه الیوت
در ادامه برنامه بلقیس سلیمانی هم گفت: سعید ارباب شیران کتابی ترجمه کرده است که بخش پنجم آن به الیوت اختصاص دارد و از قول او به انواع نقد ادبی اشاره میکند و از رابطه منتقد با اثر ادبی و نقد آن حرف میزند و رابطه شاعر با فلسفه را هم تبیین میکند.
وی نقد از نگاه الیوت را بر سه محور مبتنی دانست و اظهار کرد: الیوت نخست به نقد خلاقانه معتقد است و پس از آن از نقد تاریخی و اخلاقی صحبت میکند و در ضلع سوم به نقد شاعرانه میرسد.
نویسنده «بازی عروس و داماد» ادامه داد: الیوت از آنجا که تجربه شاعرانه دارد، نقد شاعرانه را بسیار میپسندد. او وظیفه منتقد را روشنگری درباره اثر میداند. چیزی که نقد معطوف به خواننده را پایهگذاری کرده و میخواهد بگوید نقد پست مدرن به خواننده اهمیت میدهد.
وی افزود: شاعر نباید کاتالیزور احساساتش باشد، البته من تعجب میکنم چرا تی.اس. الیوت شاعر مدرن لقب گرفته است واین بحث بسیار مفصل و قشنگی دارد.
نظر شما