اسماعیلیان در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اوضاع بازار نشر در ایران را نامطلوب ارزیابی کرد و گفت: متاسفانه به‌دلیل عوامل مختلف، اغلب ناشران از اوضاع اقتصادی خوبی برخوردار نیستند و گاهی اوضاع اقتصاد نشر تا حد احتضار پیش می‌رود؛ این موضوع سبب شده تولید کتاب‌های کودک و نوجوان کاهش یابد.
این نویسنده و مترجم کتاب‌های کودک و نوجوان با اشاره به کاهش چشمگیر شمارگان کتاب در سال‌های اخیر اظهار کرد: امروزه اغلب نویسندگان با افزایش عناوین کتاب‌ها به‌جای افزایش میزان تیراژ آثارشان دنبال کسب بیلان کاری برای خودشان هستند و کمیت را به کیفیت ترجیح می‌دهند، این مساله وضعیت نشر کتاب‌های کودک و نوجوان را تحت تاثیر قرار داده است.
وی گفت: کاهش شمارگان کتاب‌ها حاکی از این واقعیت است که نسل امروز علاقه زیادی به خواندن کتاب چه به صورت مکتوب و کاغذی و چه به‌صورت الکترونیکی ندارند و بیشتر وقت خود را صرف استفاده از اینترنت و فضای مجازی و بازی‌های کامپیوتری می‌کنند.
اسماعیلیان عنوان کرد: باید با استفاده از راهکارهای مختلف تلاش کنیم کتابخوانی بین کودکان و نوجوانان تبدیل به یک فرهنگ شود و در این راستا خانواده‌ها و آموزش و پرورش نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. تا زمانی‌که جامعه به سمت کتابخوانی روی نیاورد و کتاب جزو سبد کالای مورد نیاز خانواده‌ها قرار نگیرد و به عنوان یک کالای بنیادی و اساسی به آن نگریسته نشود، نمی‌توان توقع داشت فرزندانمان کتابخوان شوند.
وی افزود: بچه‌ها باید شاهد علاقه خانواده خود به کتاب و کتابخوانی باشند و ببینند که پدران و مادرانشان افرادی اهل مطالعه هستند تا کم‌کم به کتابخوانی جذب شوند. همچنین تشویق کودکان به خواندن کتاب توسط والدین و اولیای مدرسه نیز در این امر بسیار موثر است.
اسماعیلیان ادامه داد: آموزش و پرورش به عنوان یک نهاد آموزشی باید به موضوع کتابخوانی بچه‌ها توجه بیشتری داشته باشد و در این راستا حرکتی اساسی انجام دهد. به‌طور مثال گنجاندن یک واحد با عنوان کتابخوانی در برنامه درسی دانش‌آموزان و تشویق آنها به خواندن کتاب‌های غیردرسی مفید و آموزنده می‌تواند بسیار موثرتر از برگزاری مسابقات مختلف مانند کتابخوانی باشد زیرا در این گونه مسابقات نه تنها تعداد محدودی از دانش‌آموزان شرکت می‌کنند بلکه کتاب‌های مختلف و فراوان هم معرفی نمی‌شود و اغلب کتاب‌ها تکراری است.
مترجم «شاهزاده کاسپین» اظهار کرد: در کشورهای توسعه یافته علاوه بر ارایه واحدهای درسی در مدارس، کارگاه‌های آموزشی مختلفی مانند کارگاه ادبیات گمانه زن یا ادبیات کتابخوانی وجود دارد که دانش‌آموزان می‌توانند بنا بر سلیقه خودشان یکی از کارگاه‌ها را انتخاب کنند و به کتابخوانی بپردازند.
اسماعیلیان یادآوری کرد: ما در یک دوره گسست فرهنگی قرار داریم و در حال خروج از یک رکود فرهنگی هستیم و این کار زمان‌بر است؛ باید توجه داشت کشورهایی که در زمینه ادبیات کودک به شکوفایی رسیده‌اند این دوره را طی کرده‌اند بنابراین نباید توقع داشت به سرعت با آنها برابری کنیم.
وی افزود: بالا بودن تولید در کشورهای موفق در زمینه ادبیات کودک نتیجه قدرت توزیع اقتصادی آن‌هاست. این کشورها نسبت به کتاب نگاهی اقتصادی دارند و آن‌را کالایی تجاری می‌بینند؛ از طرفی باوجود این که این کشورها بالاترین آمار تالیف کتاب را دارند اما این به آن معنا نیست که از ترجمه سایر کتاب‌ها بی‌نیاز باشند و ترجمه کتاب را فرصتی برای آشنایی با سایر فرهنگ‌ها می‌دانند.
گردآورنده «جنگ با روبات‌ها» تاکید کرد: اصل اساسی برای نویسندگان و مترجمان این است که تلاش کنند تا جایی که برایشان امکان دارد، مطالعه کنند و تعداد کتاب‌هایی که خوانده‌اند بسیار بیشتر از تعداد کتاب‌هایی باشد که تالیف یا ترجمه کرده‌اند و در مورد کتابی که برای ترجمه برمی‌گزینند تحقیق کنند و نظرات، نقدها و ریزه‌کاری‌های مختلف را درنظر بگیرند.
این مترجم با تاکید بر اهمیت انتخاب کتاب خوب برای ترجمه عنوان کرد: ملاک اصلی من برای ترجمه این است که بعد از خواندن کتاب از آن لذت ببرم، سپس سعی می‌کنم تجربه شیرین خواندن آن کتاب را با ترجمه روان در اختیار سایرین قرار دهم. البته این تنها ملاک نیست و موارد اساسی دیگری هم مانند وضعیت فرهنگی کشور، سطح سواد عمومی، مناسبت داشتن محتوای کتاب با شرایط مختلف اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و فرهنگی جامعه باید در نظر گرفته شود.
مترجم «بازی اندر» در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا اغلب آثار علمی- تخیلی را برای ترجمه انتخاب می‌کند، گفت: همیشه سعی کرده‌ام آثاری را برای ترجمه انتخاب کنم که به آنها علاقه داشته باشم و سبک، خلق‌وخو و فرهنگ نگارش نویسندگان آن کتاب‌ها با من سازگار باشد؛ علمی- تخیلی از جمله ژانرهایی است که آن را به عنوان یک ژانر مناسب برای کودکان و نوجوانان می‌پسندم.
اسماعیلیان افزود: ژانر علمی تخیلی بر اساس یک سری اصول علمی و منطقی شکل می‌گیرد و عنان گسیخته نیست و در دنیاهایی که برای مخاطب می‌سازد روابط تعیین شده‌ای وجود دارد. این امر سبب شکل گرفتن تفکری منطقی و منظم در ذهن مخاطب می‌شود و دید جدیدتر، متفاوت‌تر و وسیع‌تری از محیط اطراف را پیش روی او می‌گذارد که سبب تعالی روحی، علمی و فرهنگی در فرد می‌شود؛ در حالی که این طرز فکر را سایر رشته‌های ادبی در اختیار خواننده قرار نمی‌دهند.
وی ادامه داد: به عقیده من خواندن کتاب‌های علمی تخیلی بر خواندن آثاری با ادبیات «شب چره» یا ادبیات تخیلی «هفت‌تیرکشی» یا دیدن بازی‌های کامپیوتری خشن و بی سروته اولویت دارد.
اسماعیلیان افزود: البته ساختن یک شخصیت برجسته علمی- تخیلی برای کودکان و نوجوانان نیازمند زمینه‌های دیگری هم مانند الهیات، علوم تجربی، فلسفه و مطالعات اجتماعی است. در واقع ترکیب همه این علوم و معارف برای ساخته شدن و تعالی روحی و فرهنگی نوجوانان ضروری است.
پیمان اسماعیلیان، نویسنده و مترجم کودک و نوجوان، تالیف آثاری مانند «جنگ با روبات‌ها» ، «انسان‌ها و بیگانگان» و ترجمه آثاری مانند «شکست ناپذیر»، «پایان ابدیت»، «جادوگر»، «دورترین کرانه»، «سنجاقک»، «خواهرزاده جادوگر»، «شیر، ساحره و کمد لباس»، «سفر کشتی با مداد نور» و «بادی دیگر» را در کارنامه خود دارد.
چهارشنبه ۱ مرداد ۱۳۹۳ - ۱۰:۱۵
نظر شما