خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- محمدی آملی در کتاب ‌«آواز چگور» با استفاده از روایت‌های مختلف به بررسی زندگی و اختصاصات شعری مهدی اخوان ثالث پرداخته و در بخش‌های پایانی گزیده‌ای از دفترهای مختلف شعر اخوان را گنجانده است.

بخش آخر کتاب نیز به عکس‌های متنوعی از اخوان و دوره‌های مختلف زندگی او اختصاص یافته است.

همچنین در این بخش عکس‌هایی از اخوان از دوران کودکی شاعر و حشر و نشر او با نویسندگانی چون محمود دولت‌آبادی، هوشنگ گلشیری، محمدرضا شفیعی کدکنی، بزرگ علوی، هوشنگ ابتهاج، محمدعلی سپانلو و ... به چاپ رسیده است. گفت‌وگوی زیر با محمدی‌آملی به بهانه این کتاب و سالروز تولد «م.امید» است.

انگیزه اولیه‌ای که شما را ترغیب کرد تا این کتاب را تالیف کنید، چه بود؟

سال 69 نقدی درباره زیبایی شناسی قافیه در شعر اخوان در مجله کلک قدیم نوشتم. همین موضوع باعث شد که مدیر نشر ثالث از من درخواست کند که کتابی جامع‌تر و کامل‌تر درباره زندگی و شعر اخوان بنویسم.

 از نظر شما که زندگی و شعر اخوان ثالث را رصد کرده‌اید، مهم‌ترین واقعه‌ تاریخی که بر شعر او تاثیر گذاشت در چه دوره‌ای است؟

آثار اخوان را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد؛ اول آثاری که قبل از کودتای 28 مرداد سال 1332 نوشته شده و دوم آثاری که نومیدی شخصی اخوان را در آثارش بازتاب می‌دهد و بعد از کودتای 28 مرداد سروده شده است.

درخشان‌ترین برهه زندگی و شعر و شاعری او از نظر خواننده‌ای که تازه بخواهد با آثار او آشنا شود، چه دوره‌ای است؟

دهه 40 درخشان‌ترین دوره ادبیات فارسی است و همین دهه نیز درخشان‌ترین فصل شعری اخوان محسوب می‌شود. در دهه 40 مهم‌ترین تحولات ادبی را شاهد بودیم. مجموعه «ارغنون» در همین برهه به چاپ رسید. البته همان‌طور که گفتم دهه 30 نیز در شعر او جزو دوره‌های درخشان شعری اخوان به شمار می‌رود.

اغلب خوانندگان حرفه‌ای ادبیات، اخوان را با «آخر شاهنامه» می‌شناسند. شما هم به عنوان پژوهشگر آثار اخوان همین نظر را دارید؟

«آخر شاهنامه» و «از این اوستا» و «زمستان» بهترین مجموعه‌های اخوان‌ هستند. شاید بیراه نباشد اگر بگوییم که یکی از بهترین دوره‌های شعر و ادبیات معاصر فارسی، زمان چاپ همین دو مجموعه شعر است. شعرهای مثل «آنگاه پس از تندر»، «قاصدک» جزو بهترین شعرهای این مقطع‌اند اما  در مجموعه «زمستان» نیز چند شعر درخشان دیده می‌شود.

کتاب «آواز چگور»(زندگی و شعر مهدی اخوان ثالث) از حیث بررسی و نگرش همه سویه به شعر و زندگی اخوان یکی از مهم‌ترین کتاب‌هایی است که درباره «م.امید» نوشته شده است که می‌توان نوعی مرجع درباره اندیشه و شعرهای این شاعر باشد.


پیش از این کتاب، حافظ موسوی و عبدالعلی دستغیب نیز نقدهایی در قالب کتاب درباره اخوان نوشته‌اند، اما به لحاظ حجم و پرداختن به موضوعات مختلف و جنبه‌های مختلف شعری مهدی اخوان ثالث، این آثار با این کتاب تفاوت‌هایی دارند. در واقع محمدی‌آملی در کتاب خود به شکلی جامع‌تر به جنبه‌های گوناگون زندگی شعری اخوان ثالث توجه داشته  است.

 کتاب «آواز چگور» شامل 6 بخش با نام‌های «درخت معرفت»، «کیمیای شعر»، «شعر و حقیقت»، «گزینه شعرهای اخوان»، «کتابشناسی» و «اخوان به روایت عکس» است. در بخش «درخت معرفت» زندگی اخوان بررسی شده و در فصل «کیمیای شعر» مروری بر شعرهای درخشان اخوان داشته است. بخش «شعر و حقیقت» نیز به پنج بحث نو درباره شعر اخوان می‌پردازد. 

مهدی اخوان ثالث (م.امید) در سال 1307 در مشهد متولد شد. وی از شاعران توانمند شعر نوست. او را می‌توان ادامه دهنده واقعی راه نیما در شعر دانست. این شاعر در چهارم شهریور 1369 در تهران درگذشت.

کتاب «آواز چگور»(زندگی و شعر مهدی اخوان ثالث) قیمت هشت هزار و 500 تومان از سوی نشر ثالث منتشر شده است.