کزازی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در این باره اظهار کرد: درباره ساز و کار، چگونگی و سرنوشت نقد به‌ویژه نقد کتاب که در ایران بیشتر کاربرد دارد، بسیار گفته و نوشته شده است. با این همه، راست این است که نقد در کاربرد و معنای راستین آن، هنوز در ایران پدید نیامده است.

استاد زبان و ادب پارسی ادامه داد: این‌که کسی خود را شایسته نقد می‌داند، می‌خواهد کتابی را نقد کند به ناچار بیش از نویسنده آن کتاب، باید با زمینه و دانشی که کتاب در آن نوشته شده است، آشنا باشد؛ شما به‌راستی در تاریخچه نقد در ایران، چند نفر را می‌یابید که این‌گونه باشند؟!

وی با بیان این‌که هنجار این است که بیشتر، کسانی به نقد روی می‌آورند که خود توان نوشتن و آفریدن ندارند، گفت: نقد، از آن میان نقد کتاب، هیچ ساز و سامانی در ایران ندارد؛ هر فردی می‌خواهد نامی برآورد و در مجله‌ای یا روزنامه‌ای نوشته‌ای از او باشد، آسان‌ترین کار را نقد می‌یابد.

نویسنده کتاب «نامه باستان» در ادامه سخنانش، گفت: در یکی از ماهنامه‌ها، دانشجویان کارشناسی‌ارشد کتاب‌هایی را که استادان نامدار پس از سال‌ها آموختن و اندیشیدن و پژوهیدن می‌نوشتند، نقد می‌کردند! خواست من این نیست که اگر کسی در رده‌ای فروتر از آموختگی دانشگاهی باشد، به ناچار تنک‌مایه است اما به هر روی آن فردی که به‌تازگی رده کارشناسی‌ارشد را به پایان برده است، بسیار کم پیش می‌آید که بتواند کتابی را که استادی نامدار با کارنامه علمی درخشان نوشته است، به‌درستی و به‌شایستگی نقد کند؛ آن نقدها در دست است هر فردی بخواهد می‌تواند بخواند و بسنجد تا بداند که در چه مایه و پایه‌ای هستند.

کزازی عنوان کرد: بنابراین، داستان اندوهبار و دردانگیز نقد، داستانی است که در ایران پایان ندارد. گهگاه کسانی مانند شما (اهالی رسانه) بار دیگر به این داستان کهن باز می‌گردند اما به‌راستی نمی‌انگارم که به‌ زودی و به‌ آسانی به فرجام بیاید تا بتوانیم گاه به نقد درست و سنجیده و با آیین برسیم.

وی در پاسخ به این پرسش که «شما چه پیشنهادی برای بُرون‌رفت از مشکلات حوزه نقد دارید؟» گفت: هر آنچه به نام نقد نوشته می‌شود، شتابزده، بی بررسی و بی ارزیابی به چاپ نرسد. چندی است در چاپ جُستارها سخت می‌گیرند؛ اگر کسی جُستاری را به ماهنامه‌ای دانشگاهی بدهد، آن جُستار باید از خوان‌هایی بسیار بگذرد تا شاید چاپ بشود. چندین داور آن را می‌خوانند گاهی خُرده‌هایی می‌گیرند که مایه ناامیدی و ناکارآمدی نویسنده می‌شود به‌ویژه در جُستارهایی که دانشجویان دوره دکترا می‌نویسند تا بتوانند از پایان‌نامه خود دفاع کنند.

نویسنده کتاب «فرزند ایران» تاکید کرد: شایسته آن است که همین سخت‌گیری‌ و خُرده‌سنجی در چاپ نقدها نیز به کار گرفته بشود. شاید نیاز باشد که در برنامه آموزشی دانشگاه‌ها، درسی گنجانده بشود تا در آن، شیوه و چگونگی نقد و آیین و آرمان آن به خواستاران آموخته بیاید. 

*دراین باره بخوانید:
(1)شاکری: وقتی نقد تاثیری در تجارت کتاب نداشته باشد عملا اهمیتی پیدا نمی‌کند (اینجا)
(2)جُربزه‌دار: نشریات خانه کتاب می‌توانند نقش موثری در ترویج فرهنگ نقد ایفا کنند/ نقد، چراغی فراسوی سیاستگذاران روشن می‌کند(اینجا)
(3)کیانفر: ضرورت راه‌اندازی کتابخانه تخصصی نقد(اینجا)
(4)جعفری مذهب:جامعه ما نیاز به نقد را احساس نکرده است/ پدیده‌ای به نام «اورژانس نقد»(اینجا)
(5)حسینی: آیین نقد کتاب‌های تازه‌تالیف برگزار شود(اینجا)
(6)عبدالعلی دستغیب: بسیاری از نقدها تبدیل به مدح شده‌اند/ مسئولان برای راه‌اندازی مجامع نقد کتاب بکوشند.(اینجا)
(7)رفیعی: پیش‌نیازهای نقد مطلوب و مدخلی بر اخلاق نقد.(اینجا)
(8)آژند: اکثر نقدها یا نان قرض دادن است یا خرده حساب شخصی/ لزوم اهتمام دانشگاه‌ها برای ایجاد رشته نقد(اینجا)
(9) مهدوی‌راد: نقد باعث گسترش و سلامت نشر می‌شود.(اینجا)
(10) خدایار: برای نهادینه کردن فرهنگ نقد در جامعه باید مسئولان نیز نقدپذیر باشند.(اینجا)
(11) سرشار: بعضی به دلیل نقدی که بر آثارشان نوشته‌ام بامن قهرند.(اینجا)
(12) اسلامی اردکانی: کتاب‌های خوب، محصول نقدند/ اغلب نویسندگان ظرفیت پذیرش نقد را ندارند (اینجا)
(13) مهدی محقق: تنزل جایگاه نقد به دلیل تنزل اخلاق در جامعه است.(اینجا)
(14) تفرشی: در ایران نقد حرفه‌ای و روشمند وجود ندارد/ عیار نقدها در فضای مجازی بیشتر در معرض قضاوتند (اینجا)
(15) ذوالفقاری: ارشاد کتاب‌هایی‌ را که از فیلتر نقد گذشته‌اند خریداری کند/ جلوگیری از کتابسازی با کمک نقد (اینجا)
(16) فاطمه راکعی: برای نقد با کمبود متخصص مواجه‌ایم (اینجا)
(17) مؤمنی: منتقدان باید خود ِ نقد را هم به نقد بکشند/ برخی نقدهای امروزی حاصل زد وبندهای دوستانه هستند (اینجا)
(18) کاکایی: متاسفانه از نقد با رویکرد سیاسی، برای تخریب استفاده می‌کنند/ برخی رسانه‌ها دنبال سهم‌خواهی هستند (اینجا)
(19) امامی: نقد در ايران رابطه مستقیم با اقتصاد مردم دارد/ مشکلات فرای فرهنگ قرار دارند نه در خودِ فرهنگ (اینجا)
(20) زیباکلام: «نقد» نه تعریف است، نه تحقیر / سه گروه کتابی که نمی‌توان جدی نقد کرد(اینجا)