سه‌شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۳ - ۰۹:۵۷
بررسی سیر تحولات سیاسی و اجتماعی تاریخ ملوک بهمنی دکن در یک کتاب/ شرح نفوذ اسلام توسط تجار

خدیجه عالمی در کتاب «ملوک بهمنی: نخستین حاکمان مستقل مسلمان در دکن» یکی از تاثیرگذارترین سلسله‌های اسلامی در هند را مورد بررسی قرار داده است.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کتاب «ملوک بهمنی: نخستین حاکمان مستقل مسلمان در دکن»، ضمن پرداختن به جغرافیای تاریخی دکن، سیر تحولات سیاسی و اجتماعی این دوره در قالب تاریخی تاسیس، تثبیت، توسعه و زوال مورد توجه قرار گرفته است.

عالمی در مقدمه کتاب درباره این اثر نوشته است: «تاریخ ملوک بهمنی دکن (748 ـ 934ق. / 1347 ـ 1528م.) به عنوان یکی از تاثیرگذارترین سلسله‌های اسلامی در هند مورد توجه محققان و پژوهشگران تاریخ اسلام بوده است. اگرچه تحولات سیاسی، اجتماعی این بخش از تاریخ هند ناشناخته نیست، با این همه نتایجی که از این تحقیقات به دست آمده برای روشن شدن جایگاه ملوک بهمنی دکن در تاریخ هند و به ویژه اهمیت آن در گسترش و نفوذ اسلام در این منطقه، به اندازه کافی و وافی و بایسته به مقصود نبوده است. از سوی دیگر مناسبات سیاسی و اجتماعی ملوک بهمنی دکن با بلاد اسلامی، در مطالعات و تحقیقات موجود کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ از این رو ارائه تصویری روشن و منسجم درباره تاریخ ملوک بهمنی دکن ضروری به نظر می‌رسد.»

وی در صفحه 10 در رابطه با منابع این کتاب می‌نویسد: «روند پژوهش بر اساس نسخه خطی، منابع و کتب اصلی، مقالات و تحقیقات جدید انجام یافته و این امر با مشکلاتی نیز روبرو بوده است. کمبود منابع و آثار مکتوب مربوط به دوره ملوک بهمنی در مراکز پژوهشی، علمی و دانشگاهی در ایران، لزوم استفاده از منابع موجود در شبه قاره هند را بیش از پیش ضروری کرد. اگرچه برخی منابع موجود در مراکزی مانند بنیاد دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی (دانشنامه جهان اسلام)، فرهنگستان زبان ادب فارسی (به ویژه بخش شبه‌قاره هند) و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در روند پژوهش مورد استفاده قرار گرفته، اما مراکز علمی و دانشگاهی موجود در دهلی و حیدرآباد به عنوان کامل‌ترین مراکز، در تکمیل این پژوهش تأثیری بسزا داشته است.»

مطالب این کتاب در هفت فصل با عنوان «اوضاع جغرافیایی دکن»، «اوضاع سیاسی و اجتماعی دکن»، «حکومت بهمنی در دوره تاسیس (748-759 ق.)، «حکومت بهمنی در دوره تثبیت (759-862 ق)، «حکومت بهمنی در دوره رونق و شکوفایی (862-886 ق)، «حکومت بهمنی در دوره زوال و انحطاط (887-934 ق)» و «اوضاع فرهنگی در دوره ملوک بهمنی» تنظیم شده است.

وجه تسمیه واژه دکن

در بخشی از این کتاب درباره واژه دکن چنین آمده است: «کلمه دکن از واژه سانسکریت دکشینا به معنی جنوب یا دست راست گرفته شده و در اصطلاح برای نامیدن جنوب شبه ‌قاره هند به کار رفته است... محمدبن قاسم فرشته درباره وجه تسمیه دکن می‌نویسد: هند نام یکی فرزندان حام بن یافث بن سام بن نوح بود که در آبادانی جنوب تلاش کرد. از او فرزندانی به وجود آمد که نام یکی از آنان دکن بود. دکن نیز سه پسر به نام‌های مرهت، کنهر و تلنگ داشت که منطقه دکن را میان آن‌ها تقسیم کرد.» (صفحه 13 و 14)

فصل دوم این کتاب که با عنوان «اوضاع سیاسی و اجتماعی دکن در آستانه شکل‌گیری حکومت بهمنی» مشخص شده است. در این فصل درباره روند رواج اسلام در دکن گفته شده است: «نفوذ اسلام در دکن پیش از فتوح مسلمانان در شبه قاره هند روی داد. این امر از طریق فعالیت‌های بازرگانی تجار مسلمان که در سواحل جنوبی هند در رفت‌وآمد بودند، انجام گرفت. مناسبات تجاری میان هند و سرزمین‌های مجاور (شبه جزیره عربستان و ایران) که از دوره پیش از اسلام رواج داشت، پس از ظهور اسلام نیز ادامه یافت. این امر به تدریج منجر به ایجاد قرارگاه‌هایی برای مسلمانان به ویژه تجار در جنوب هند گردید.» (صفحه 43)


چاپ نخست کتاب «ملوک بهمنی: نخستین حاکمان مستقل مسلمان در دکن(748-934 ق./1347-1528 م.)» نوشته خدیجه عالمی در 320 صفحه، شمارگان 500 نسخه، بهای 11 هزار تومان از سوی انتشارات امیرکبیر چاپ و منتشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها