به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) آیین رونمایی از نرم‌افزارهای «آرشیو کتاب ماه»، «آرشیو کتاب هفته» و «وب سایت نشریات نقد کتاب» امروز (25 آبان‌ماه) با حضور نجفعلی میرزایی، مدیرعامل موسسه خانه کتاب و سید فرید قاسمی، نویسنده و پژوهشگر مطبوعات، مجید غلامی جلیسه، معاون فرهنگی، آموزشی و پژوهشی موسسه خانه کتاب، مجتبی تبریزنیا، مدیر اطلاع‌ رسانی موسسه خانه کتاب، عبدالجواد موسوی، سردبیر اسبق نشریه کتاب هفته، علی آقاغفار، سردبیر فعلی نشریه کتاب هفته و داریوش مطلبی، از متولیان راه‌اندازی نرم افزار «آشیو کتاب ماه» در سرای اهل قلم برگزار شد.

نجفعلی میرزایی، مدیرعامل موسسه خانه کتاب در این مراسم ضمن تشکر و قدردانی از زحمات همکاران و متولیان تولید نرم‌افزارهای نامبرده و سپاس از سردبیران، اظهار کرد: نشر مجموعه‌های مذکور (نرم‌افزارهای «آرشیو کتاب ماه»، «آرشیو کتاب هفته» و «وب سایت نشریات نقد کتاب») باعث می‌شود که تراکم تاریخی علم اتفاق بیفتد.

مدیرعامل موسسه خانه کتاب با بیان این که کتاب هفته نشریه منحصر به فرد در حوزه کتاب است، توضیح داد: نشریه کتاب هفته مهم‌ترین تاریخ نقد کتاب ایران را در خود جا داده است. امیدوارم در نسخه جدید نرم‌افزارهای «آرشیو کتاب ماه»، «آرشیو کتاب هفته» و «وب سایت نشریات نقد کتاب» امکان دسته‌بندی تخصصی مطالب وجود داشته باشد.

خانه کتاب نمونه‌ای از «نهادهای چشمه» است
در بخش دیگر این مراسم، سید فرید قاسمی، نویسنده و پژوهشگر مطبوعات اظهار کرد: در دنیای امروز، نهادهای تولید کننده نرم افزار و ایجادکنندگان پایگاه‌های اطلاع رسانی را از منظر‌های مختلف رده بندی و به دو دسته «نهادهای چشمه» و «نهادهای آینه‌ای» تقسیم‌بندی می‌کنند.

وی توضیح داد: نامگذاری «نهادهای چشمه» به این دلیل است که برخی نرم‌افزارها چون چشمه جوشان آن‌چه تولید می‌کنند از دل خودشان برمی آید و مولد هستند. همچنین «نهاد آینه»، نهادی است که خود تولیدکننده نیست بلکه بازتاب تولید دیگران است.

قاسمی ادامه داد: اکنون باید ببینیم موسسه خانه کتاب در کدام یک از این دسته‌بندی‌ها قرار دارد؛ به نظر من خانه کتاب در گروه نخست این دسته بندی‌ قرار می‌گیرد. نمونه‌اش هم همین زحمتی است که همکاران این موسسه برای تولید نرم افزارهای «آرشیو کتاب ماه»، «آرشیو کتاب هفته» و «وب سایت نشریات نقد کتاب» متحمل شده‌اند.

این کارشناس حوزه کتاب افزود: در نگاه نخست، این نرم افزارها به ظاهر فقط یک نرم افزار هستند، اما ما از دوستان خواهش می‌کنیم به باطن این آن توجه کنند؛ باطن این نرم‌افزارها خدمتی است که به جامعه نشر و کتاب ارائه می‌کنند.

وی ضمن تاکید بر این نکته که امروز با تولید و رونمایی این نرم افزارها در عرصه نشریات کتاب در ایران تحولی رُخ داده است، ادامه داد: همکاران خانه کتاب با تولید این نرم افزارها از فنا شدن کوشش صدها نویسنده، منتقد و خبرنگار و ده‌ها نفر سردبیر جلوگیری می‌کند.


ارائه نسخه دیجیتالی تمام نشریات حوزه کتاب
سخنرانی مجید غلامی‌جلیسه، معاون فرهنگی، آموزشی و فرهنگی موسسه خانه کتاب بخش دیگر این مراسم را به خود اختصاص داد. وی اظهار کرد: در دوره جدید فعالیت‌های موسسه خانه کتاب، اتفاقات خوبی رُخ داده است که از آن میان می‌توان به راه‌اندزای مجدد وب‌سایت کتاب هفته و تکمیل آرشیو کتاب هفته (از سال 1380 تا هفته پایانی آبان‌ماه) اشاره کرد.

وی ادامه داد: در نظر داریم همزمان با راه‌اندازی وب سایت کتاب هفته، نسخه تحت دسک‌تاپ (pc) این آرشیو را در آینده نزدیک در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم.

معاون فرهنگی، آموزشی و فرهنگی موسسه خانه کتاب از تولید و ارائه نرم افزار تحت اندروید و ios نشریه کتاب هفته در آینده نزدیک خبر داد و گفت: بدون تردید نرم افزار «آرشیو کتاب هفته» نسخه یک این نرم افزار است. در نظر داریم نسخه تکمیلی آن را در آینده نزدیک در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم. در حال حاضر نسخه فعلی نرم افزار کتاب هفته به صورت pdf و با قابلیت قرائت ارائه شده است.

غلامی جلیسه با بیان این که نخستین شماره نشریه کتاب هفته 12 خرداد سال 1380 با 32 صفحه منتشر شده است، گفت: نرم افزار آرشیو کتاب هفته از سه بخش «جست‌وجو»، «فهرست» و «معرفی نرم افزار» تشکیل شده است. در نسخه یک این نرم افزار قابلیت تورق نشریه و زوم کردن اطلاعات وجود دارد.

وی در ادامه سخنانش گفت: در آینده نزدیک تمام نشریات حوزه کتاب به صورت دیجیتالی، هم در سایت مرکز کتاب پژوهی و هم به صورت نرم افزار در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهند گرفت.


راه‌اندازی وبسایت فصلنامه‌های نقد
معاون فرهنگی، آموزشی و پژوهشی موسسه خانه کتاب توضیح داد: اتفاق خوبی که سال گذشته توسط داریوش مطلبی در خانه کتاب رُخ داد، راه‌اندازی وب سایت نشریات کتاب ماه و مجموعه سی‌دی‌های کتاب ماه بود. ما در این مدت و در دوره جدید مدیریت خانه کتاب سعی کردیم این نرم‌افزارها را بازنگری و تکمیل کنیم. این اطلاعات اکنون هم در وب سایت نشریات کتاب ماه و هم به صورت نرم افزار در قالب DVD قابل دسترسی است.

غلامی جلیسه همچنین از راه‌اندازی وب سایت فصلنامه‌های نقد کتاب در آینده نزدیک خبر داد و گفت: این وب سایت امکان برقراری ارتباط نویسندگان با سردبیران فصلنامه‌ها را فراهم خواهد کرد. آنها می‌توانند از نسخه دیجیتالی فصلنامه ها از طریق همین وب سایت بهره‌مند شوند.

داریوش مطلبی در ادامه این نشست، گفت: شکل‌گیری بانک‌های اطلاعاتی باعث شد تا علاوه بر پژوهشگران حوزه‌های مختلف، مردم عادی نیز بتوانند به راحتی به اطلاعات دسترسی پیدا کنند.

وی با بیان این‌که کتاب شناسی‌ها در دهه‌های گذشته، استفاده از علم را وارد فاز جدید کرده است، اظهار کرد: با راه‌اندازی بانک اطلاعاتی کتاب‌های ماه، نشریات جان دوباره می‌گیرند.

1656 عنوان مجله کتاب ماه در موضوعات 9 گانه
مجتبی تبریزنیا، مدیر اطلاع رسانی موسسه خانه کتاب در بخش دیگر این مراسم با اشاره به بانک اطلاعاتی کتاب های ماه گفت: کتاب‌های ماه از سال 1376 به صورت ماهانه منتشر شده‌اند و تا خرداد سال جاری به صوت مستمر در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته‌اند.

وی توضیح داد: نشریات کتاب ماه در مجموع حدود 32 سردبیر داشته است. آماری که در بانک اطلاعاتی کتاب ماه وجود دارد نشان می‌دهد که از هر مجله حدود 200 شماره منتشر شده است. در مجموع در این بانک اطلاعاتی 1656 عنوان مجله کتاب ماه در 9 موضوع «کلیات»، «دین»، «علوم اجتماعی»، «علوم و فنون»، «هنر»، «ادبیات»، «کودک و نوجوان»، «تاریخ» و «فلسفه» موجود است.

سخنرانی عبدالجبار موسوی، سردبیر سابق نشریه کتاب هفته بخش دیگر این مراسم را به خود اختصاص داد. وی در این مراسم با بیان خاطره‌ای از دوران یک ساله مسئولیت سردبیری نشریه کتاب هفته، اظهار کرد: نشریه کتاب هفته را دوست دارم و سرنوشت آن برایم مهم است و امیدوارم سرنوشت این نشریه برای سایر افراد نیز مهم باشد. این روزها که این نشریه دستخوش یک سلسله تغییرات اساسی شده است، بسیار خوشحالم.

سندی بر وجود اطلاعات آرشیو «کتاب هفته» از سال 1384
علی آقاغفار، سردبیر نشریه کتاب هفته یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود. وی با بیان این که همه تلاش خود را به‌کار برده است تا شاگرد خوبی در این عرصه باشد و جا پای استادان خود همچون سید فرید قاسمی قرار دهد، اظهار کرد: راه‌اندازی نشریه کتاب هفته در قالب جدید بسیار سخت است؛ با تمام وجودم حس می کنم که استاد قاسمی چه سختی متحمل شدند که توانستند این نشریه را با وجود تمام مشکلات قوام دهند.

سردبیر نشریه کتاب هفته توضیح داد: معتقدم نخستین چیزی که در پیش سیاست فنا می‌شود، فرهنگ است. در عرصه فرهنگ نیز مغفول‌ترین بخش، کتاب است. خوشبختانه این تشابه را با استادم -سید فرید قاسمی- دارم که اصلا با سیاست میانه‌ای ندارم. معتقدم کتاب باید از باندبازی و سیاست بازی فاصله بگیرد.

وی افزود: اکنون در موقعیتی قرار داریم که رسانه‌ها نسل جدید و فرزندان ما را تربیت می‌کنند. متاسفانه علت بسیای از نابسامانی‌های اجتماعی و خانوادگی، رسانه‌ها هستند.

آقا غفار عنوان کرد: نرم افزار «آرشیو کتاب هفته» سند خوبی است برای این که ثابت کند حرف‌های دیگران مبنی بر «موجود نبودن اطلاعات و آرشیو کتاب هفته از سال 1384» صحت ندارد. شاید این نرم افزار بیش از این که برای مخاطبان کتاب مفید باشد، برای دست‌اندرکاران و مدیران حوزه کتاب مفید است.

وی در پایان سخنانش، گفت: این نرم افزار گنجینه‌ فرهنگی است که هم زحمات دیگران را ثبت می‌کند و هم آرشیو مشی فرهنگی 15 ساله ماست که بیان می‌کند عرصه فرهنگی با چه اُفت و خیزهایی مواجه بوده است.