به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) این نشست با حضور دکتر عبدالرسول خیراندیش، استاد تاریخ دانشگاه شیراز و نویسنده کتاب «برازجان، سرزمین آفتاب بامدادان»، دکتر عمادالدین شیخ‌الحکمایی، سندشناس و تاریخ پژوه، دکتر مجتبی خلیفه، استادیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند، دکتر سیروس نصرالله‌زاده، کتیبه‌شناس و پژوهشگر، جمشید کیانفر، رئیس خانه نقد ایران موسسه خانه کتاب و محسن جعفری‌مذهب، عضو هيات علمي سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران، سه‌شنبه 27 آبان در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب ایران برگزار شد. 

خیراندیش در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه برای شناخت «برازجان» به مناطق مختلفی سفر کرده و تحقیقات شفاهی و میدانی انجام داده است گفت: با انجام تحقیقات و بررسی‌های مختلف به این نتیجه رسیدم که «برازجان» به معنای مکانی است که آفتاب بامدادی ابتدا به آن نقطه می‌تابد. 

دانشمندان شناخت واژه‌ها را رها کرده‌اند 

وی با اشاره به اینکه شش معنا برای برازجان در لغت‌نامه‌های زبان فارسی وجود دارد افزود: شناخت واژه‌های جغرافیایی نه اکنون که قرن‌هاست در اختیار عامه مردم قرار گرفته است. اغلب اسامی برگرفته از عامه مردم است. اهل دانش باید به این حوزه ورود کنند و اگر هم بحث کاملی شکل نگیرد از اینکه توسط عامه مردم رواج پیدا کنند، بهتر است. 

این استاد دانشگاه با اشاره به این که نرسیدن به وحدت گفتمان در زمینه‌های تاریخی نتیجه‌ای  جز آشفتگی برای مورخ و خواننده نخواهد داشت افزود: فرض من به عنوان یک محقق درباره وجود معانی گوناگون از یک نام این است که در هر دوره تاریخی، تلقی از یک نام صورت گرفته و در دوره‌های بعد و موقعیت‌های زمانی جدید، ادراکات جدیدی از همان نام اخذ شده و تمام اینها در لغت‌نامه‌ها در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. 

نداشتن وحدت گفتمان، آشفتگی مورخ را به همراه دارد 

وی افزود: شش معنای متفاوتی که امروز از برازجان وجود دارد، در دوره‌های مختلف تاریخی مطرح و ثبت شده‌اند اما در لغت‌نامه بدون درنظر گرفتن موقعیت جغرافیایی واژه‌ها در کنار یکدیگر قرار گرفتند. یکی از مشکلات امروز ما هم نداشتن فرهنگ لغات فارسی است که موقعیت جغرافیایی و اشتقاق واژه‌ها را در نظر گرفته باشد.

این نویسنده ادامه داد: وظیفه مورخ در مواجه با چند معنای متفاوت و متضاد که در دوره‌های مختلفی پدید آمده، استفاده از دانش تاریخی در موقعیت زمانی خودش است تا در هر مرحله معنای تولید شده بازشناسی و سپس بر اساس شناخت و ترکیب زمانی بازگو شود. 

شناخت موقعیت سکونتگا‌ه‌ها با طلوع آفتاب

خیراندیش اظهار کرد: بر این اساس سعی کردم با تعابیر متفاوتی که از کلمه برازجان وجود دارد، طرح تاریخی ارائه دهم که معنای شکل‌گیری آن را بازشناسی کنم. برای این کار تحلیل محتوا و حرکتی معکوس از حال به گذشته را انجام دادم تا تاریخ را از عناصر تکنیکی تخلیه کنم. 

این تاریخ‌شناس بیان کرد: در گذشته‌های دور یکی از شرایط مهم برای ایجاد هر سکونتگاهی، شناخت موقعیت آن نقطه نسبت به طلوع آفتاب بود که گاهی این ویژگی به ادبیات، اعتقادات مذهبی و دایره لغات و موارد دیگر نیز وارد می‌شد. 

خیراندیش در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه سعی من در این کتاب جمع‌آوری تمام معانی از واژه برازجان است گفت: در متن انگلیسی که از «ریچارد فرای» به دست من رسیده است، او نیز در کتیبه‌ای واژه برازجان را تایید کرده است. من در این باره وارد حوزه زبانشناسی نشده‌ام و وظیفه علمی من نقل روایات مختلف بوده است.