به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم گفت: خوشحالم که سومین جشنواره کتابخانه‌های خانگی و مجتمع‌های مسکونی را توانستیم در هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برگزار کنیم. کتابخانه‌های خانگی در بین کتابخانه‌های قبل از اسلام و بعد از اسلام دارای ریشه‌ای سنتی است. اگر بخواهیم کتابخانه‌های بعد از اسلام را طبقه‌بندی کنیم می‌توانیم به کتابخانه‌های مساجد، کتابخانه‌های حکومتی مانند بیت الحکمه‌ها، کتابخانه‌های سامانیان و ... اشاره کنیم. همچنین می‌توان به کتابخانه‌های آموزشی و کتابخانه‌های شخصی نیز اشاره کرد. از جمله کتابخانه‌های شخصی می‌توان کتابخانه ابن حمید و سیدمرتضی را نام برد که در دوره‌های قدیمی‌تر وجود داشته و کتابخانه‌های شخصی‌ای مانند وزیری و اقشار در دوره‌های جدیدتر.
وی تصریح کرد: در ابتدا افراد با دلمشغولی‌های فردی و علاقه به کتاب، کتابخانه‌های شخصی را شکل می‌دادند و این کتابخانه‌ها به تدریج تبدیل به یک کتابخانه خانگی می‌شد. کارکردهای کتابخانه‌های شخصی و خانگی بسیار متنوع بوده است. اگر بخواهیم وضعیت فعلی را به گذشته ارجاع دهیم تعدادی از این کارکردها هنوز هم وجود دارد و تعدادی هم کارکرد جدید به آنها اضافه شده است. از جمله این کارکردها می‌توان به ارائه مشاوره و راهنمایی کتاب از طرف موسس کتابخانه اشاره کرد که به رهجویان کتاب و علاقه‌مندان کمک می‌کرد و راهنمایی‌های لازم را درباره کتاب‌ها به آنها ارایه می‌داد.
صالحی ادامه داد: اصولا کتابخانه‌های شخصی و خانگی با کتابخانه‌های دولتی که با بوروکراسی اداری شکل گرفته است تفاوت دارد . در کتابخانه‌های شخصی، صرفا داد و ستد بر مبنای امانت کتاب مطرح نبوده است چون این کتابخانه‌ها به عنوان پاتوقی فرهنگی هم مطرح بوده اند و عده‌ای از افراد کتابدوست در این مکان‌ها گرد هم آمده و با هم به مباحثه و گفتگو می‌پرداختند. در واقع کتابخانه‌های خانگی از گنجینه‌های کتاب‌های موجود حفاظت می‌کرده است و علاوه بر این تاریخ قابل توجهی نیز داشته است.
وی افزود: علاوه بر این کارکردهای ذکر شده کتابخانه‌های خانگی باید گفت که این کتابخانه‌ها، کتاب‌ها را حفظ می‌کنند. آنها را امانت می‌دهند و گفتگوهای فرهنگی ایجاد می‌کنند و می‌توانند فرایند کتاب و کتابخوانی را عمق و گسترش دهند.
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: همچنین کتابخانه‌های خانگی سبب توسعه مدنی فضاهای فرهنگی می‌شوند. فضاهای مدنی فضاهای جدید و ماندگاری هستند که توسط این کتابخانه‌های ایجاد می‌شوند. همچنین کتابخانه‌های خانگی سبب فرصت‌سازی برای کنش‌های اجتماعی کودکان و نوجوانان می‌شوند. اگر بخواهیم نسل فردا، نسلی شاداب و رو به رشد باشد باید کنش اجتماعی سالم را برایش ایجاد کنیم. سالم‌ترین کنش اجتماعی و ایمن‌ترین کنش کتاب است و کتابخانه‌های خانگی می‌توانند نسل فردای ما را به عنوان کنش‌گر اجتماعی بار بیاورند نه افرادی درون‌گرا و انزوا طلب.
صالحی تصریح کرد: از جمله کارکردهای دیگر کتابخانه‌های خانگی فرصت ارتباط‌سازی اجتماعی در کلان‌شهرها است. امروزه در شهرهای بزرگ انسانها از یکدیگر فاصله می‌گیرند و ماه‌ها و سال‌ها از یکدیگر بی‌خبرند. کتابخانه‌های خانگی می‌توانند بهانه‌ای باشند برای ایجاد ارتباطات فرهنگی اجتماعی بین افراد. بهانه‌هایی که می‌توانند فرصت‌های معنوی و مادی ما را تکامل بخشند.
وی افزود: کتابخانه‌های خانگی انسان‌هایی را که در یک مجموعه زندگی می‌کنند بیشتر با هم ارتباط می‌دهد. در واقع کتاب نخ رشته‌ای را فراهم می‌کند برای ایجاد ارتباط بیشتر آدم‌ها با یکدیگر. وقتی از دسترسی ارزان به کتاب صحبت می‌کنیم منظور هم قیمت کتاب است و هم فرصت دسترسی به کتاب. در واقع کتابخانه‌های خانگی این فرصت‌ها را برای افراد به وجود می‌آورند.
صالحی افزود: وقتی به سابقه کتابخانه در اسلام و ایران برمی‌گردیم می‌بینیم مدل‌های کتابخانه‌ها چقدر متفاوت بوده است و چه کارکردهای متنوعی هم در زمان ما وجود دارد .این کتابخانه‌های خانگی مزیت دیگری که دارند این است که خودجوش هستند و با مشارکت شخصی و برمبنای علاقه شخصی ایجاد شده‌اند و می‌توانند منبعی بسیاری از اتفاقات عالم ساز در کشور باشند.
گزارش های دیگر از مراسم اختتامیه سومین جشنواره کتاب های خانگی منتشر خواهد شد.
شنبه ۱ آذر ۱۳۹۳ - ۱۸:۱۷
نظر شما