خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) ــ حسین معماریان: بنده در آن مرجعیتی نیستم که بگویم باید چه کنیم تا مردم کتابخوان شوند، اما پیشنهاد می‎کنم کتاب‎هایی چاپ شود که مردم بخوانند. اما می دانم که باید تخفیف‎های ویژه کتاب بیشتر شود و در رادیو و تلویزیون و مطبوعات تبلیغاتی برای این عضو مهجور یعنی کتاب، صورت بگیرد؛ به قول معروف کتاب را زنده کنند.

از یک طرف باید تبلیغات گسترده‎ای صورت گیرد و از طرف دیگر باید برای گسترش برنامه‌های عرضه‎ مستقیم کتاب برنامه‌ریزی کرد تا حداقل 20 درصد قیمت کتاب‎ها را کاهش ‎دهد. باید کتاب‎های خوب وجود داشته باشد تا مردم خریداری کنند؛ اگر کتابی خوب باشد، مردم حتماً به سمت خرید آن می‎روند. حتی اگر کتابی خوب و گران باشد، مردم آن‌را خریداری می‎کنند و آن کتاب به چاپ‎های بیشتر نیز خواهد رسید.

در کشور ما کتاب معمولا در طبقه متوسط به بالا و طبقه تحصیل‌کرده خریدار و طرفدار دارد؛ عموم مردم دغدغه کتاب ندارند. بیشتر کتاب‎ها برای گروه‎های خاصی است و حتی بسیاری از استادان و دانشجویان نمی‎دانند آخرین کتاب غیردرسی خود را چه زمانی خوانده‎اند.

به نظر من باید از کارشناسان بپرسید که آخرین کتابی که خوانده‎اند چه بوده یا کِی بوده است. آن زمان شما به پاسخ‎هایی دست می‎یابید که وضعیت کتاب در کشور را به شما نشان خواهد داد.

بسیاری از افراد و دانشجویان کتاب‎هایی را می‎خوانند که مجبور به خواندن آن هستند این کتاب‎ها شامل کتاب‎های حل‌المسائل و حل التمرین و کتاب‎های درسی و دانشگاهی است.

بررسی تاثیر برگزاری هفته‌های کتاب بر کتابخوان کردن مردم افراد برای دانش‎افزایی و شناخت بهتر خود و دنیایشان کمتر کتاب می‎خوانند. 

خبرگزاری کتاب ایران به راحتی می‎تواند با نظرسنجی از 100 یا 200 نفر به‌ویژه از طبقه فرهیخته مانند استادان، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا، متوجه شود که در سال گذشته غیر از کتاب درسی و اجباری، چه خوانده‎اند؟ در چه زمینه‎هایی کتاب مطالعه کرده‎اند؟ آن زمان است که مشخص خواهد شد که چه تعداد کتاب خوانده می‎شود و برگزاری هفته‎ کتاب چه تأثیری دارد. البته بخشی از این صدمه‎ای که به بدنه فرهنگی جامعه وارد شده به دلیل وجود پدیده‌ای به نام اینترنت است که افراد را سطحی‎نگر کرده است.

 مردم ترجیح می‎دهند به جای خواندن کتاب کاغذی خلاصه یا نقد کتابی را در دو صفحه در اینترنت بخوانند یا  حتی کتاب را کنار بگذارند و خبر بخوانند. این موضوعات واقعیت‎هایی است که امروزه صنعت نشر دنیا با آن روبه‌رو است، اما در ایران این مشکل بسیار بیشتر به چشم می‌خورد.

به‌نظر من جامعه‎شناسان باید به این بخش بپردازند و بررسی کنند که چه باید کرد تا قشر دانشگاهی کتاب غیردرسی هم بخواند. باید بررسی و آسیب‌شناسی کرد که چرا این‌گونه شده و دنبال راه‌حل بود.

دانشگاه‎ها یا سایر نهادها مسئول بررسی این مشکل نیستند، بلکه این در تخصص جامعه‎شناسان است که علت کتاب نخواندن مردم را بفهمند و این‌که چرا برای مردم صرفی ندارد که کتاب بخوانند. پژوهشگران باید تحقیق کنند و به مقامات راه‎حل ارائه دهند، سپس مسئولان بر مبنای راه‎حل‎های آنها مسیرهایی را تبیین کنند تا کتاب جایگاه خود را در جامعه بیابد.

اگر کتاب خوب باشد، افرادی که کتاب نمی‎خوانند نیز به سمت آن گرایش پیدا می‌کنند. برنامه‎ریزان هفته کتاب باید بازخوردهای مخاطبان را دریافت کنند و از مردم نظر بخواهند و آنها را در تصمیم‌گیری‌ها شریک کنند.

بهترین راه این است که خبرگزاری کتاب یا برنامه‎ریزان هفته‌های فرهنگی از جمله هفته کتاب، براساس نظرسنجی‌هایی از جامعه، نقص‎ها را معرفی و راهکارهای بهبود وضعیت را ارائه دهند. من واقعا متأسف می‎شوم برای افرادی که نویسنده هستند، زحمت می‎کشند، اما درآمدی از فروش کتاب خود ندارد و در گذران زندگی دچار مشکل می‎شوند.