«نگاهی به زندگی کریمخان زند و رضاشاه» نوشته عباس رمضانی در چهارمین جلد از مجموعه کتابهای «تاریخ ایران» به زندگی و اقدامات دو شخصیت مشهور تاریخی یعنی کریمخان زند و رضاشاه پرداخته است.
در مجموعه «تاریخ ایران» کوشش میشود تا در هر گروه، چند نفر از چهرههای تاریخی معرفی شوند. در این مجموعه و در جلد نخست از میرزاابوالقاسم قائممقام فراهانی، میرزا تقیخان امیرکبیر، سیدجمالالدین اسدآبادی به عنون چهرههای نواندیش عصر قاجار و در جلد دوم از میرزاکوچکخان جنگلی و سید حسن مدرس به عنوان مردان مبارز نام برده شده است. در جلد سوم به زندگی، شرح و حال و اقدامات سه تن از پادشاهان مستبد و خودکامه قاجار (آقامحمدخان، فتحعلی شاه و ناصرالدینشاه قاجار) پرداخته شده و جلد چهارم نیز به زندگی کریمخان زند و رضاشاه اختصاص دارد و اوضاع ایران در زمان آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
این کتاب در دو بخش کلی با عناوین «کریمخان زند، وکیلالرعایا» و «رضاشاه، چهره قدرتطلب و مستبد» تنظیم شده است. عناوین پنج فصل بخش نخست کتاب به ترتیب از «کریمخان زند و مراحل به قدرترسیدن او»، «ساختار حکومت ایران در عهد کریمخان»، «ویژگیهای شخصیتی کریمخان زند»، «اقدامات عمرانی عصر کریمخان» و «مرگ کریمخان زند و پیامدهای آن» تشکیل میشود.
در بخش ویژگیهای شخصیتی کریمخان زند میخوانیم: «به استناد نوشتههای بسیار از مورخینی که در رابطه با دوران زندیه دست به قلم بردهاند، کریمخان زند مردی ساده و ایلیاتی بود که لباسهای ساده میپوشیده و از زرق و برق زندگی دوری میجسته است. قبای تابستانی او چیت ناصرخانی و لباس زمستانیاش اطلس قطنی و قدک اصفهانی بود. عبایی بر روی قبا میانداخت و شال ترمهی زردی را عمامه میکرد و شال دیگری به کمر میبست. در سراسر عمر خود جواهر به کار نبرد و جیقه نزد. معتقد بود که خودسازی کار زنان است نه مردان.»
چهار فصل بخش دوم این کتاب نیز با عناوین «مروری بر زندگی رضاخان و خاندان پهلوی اول»، «رضاخان از کودتای سال 1299 تا پادشاهی»، «سلطنت رضاخان، تحکیم دیکتاتوری در عصر پهلوی اول» و «حمله متفقین به ایران و فروپاشی حکومت استبدادی رضاشاه» مشخص شده است.
در بخش «حمله متفقین به ایران و فروپاشی حکومت استبدادی رضاشاه» آمده است: «اگر چه رضاشاه از دوران نوجوانی به قزاقخانه راه یافت و عمر خود را در امور نظامی و انتظامی سپری کرد ولی از شیوههای جنگی جدید، سلاحهای ارتشهای نوین روس و انگلیس و جنگهای هوایی و دریایی اطلاعات کامل و کافی نداشت، علاوه بر آن به دلیل خشونتطلبی و رفتارهای ضد انسانی که داشت از میزان اعتبار و شخصیت نظامیگریاش در ارتش به شدت کاسته شده بود. روحیهی استبدادی و ظالمانه او هم بهگونهای بود که تقریبا همهی ارتش ایران به سقوط وی میاندیشیدند و چون تا زمان حملهی متفقین به ایران، قدرت جبههگیری در مقابل او را نداشتند، با فراهم شدن زمینهی حضور بیگانگان در کشور و ورود ناخواستهی آنان، برای دفاع از رضاشاه و حمایت از وی، مطابق خواستههایش عمل نکردند.»
چاپ نخست کتاب «نگاهی به زندگی کریمخان زند و رضاشاه» نوشته عباس رمضانی در 336 صفحه، شمارگان یکهزار نسخه و بهای 16 هزار تومان از سوی انتشارات کتاب تارا چاپ و منتشر شده است.
نظر شما